Vergi Usul Kanunu’nda Fatura ve Fatura Yerine Geçen Belgeler

Bilindiği üzere Vergi Usul Kanunu'nda birçok belge yer almaktadır. Vergi Usul Kanunu'nda yer alan belgeler iki üniteye ayrılmış ve bu ünitede fatura ve fatura yerien geçen belgeler konusu incelenmiştir. bir sonraki ünitede Vergi Usul Kanunu'nda yer alan diğer belgeler ele alınıp incelenecektir.

Müstahsil Makbuzu; birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tespit edilenler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler: gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden; satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada iki nüsha makbuz tanzim etmeye ve bunlardan birini imzalayarak satıcı çiftçiye vermeye ve diğerini ona imzalatarak almaya mecbur oldukları belgedir.

Dekont; VUK’un 243 Seri No’lu Genel Tebliği ile, bankalar, yaptıkları hizmet ve satış işlemlerine ilişkin kayıtlarının dayanağı olan fatura yerine, aşağıda açıklanan şartlara uygun olarak belge düzenlemek zorundadırlar.

Döviz ve Kıymetli Maden Alım Satım Belgesi; Türk parasını koruma hakkındaki 32 sayılı kararla döviz alım ve satımına yetkili müesseseler yaptıkları bütün işlemleri belgelendirmek zorundadırlar.

Sigorta Poliçeleri; fatura yerine geçen belgelerden biri de sigorta şirketleri tarafından sigortalıya düzenlenen sigorta poliçeleridir.

Bu ünitedeki belgelerin tanımları yapılarak biçimsel yapıları ve özellik arz eden durumları ortaya koyulmaya çalışılmış, örnek belgelerle zihnimizde oluşan bilgi ile görsellik birleştirilerek öğrenmedeki başarı düzeyi artırılmaya çalışılmıştır.

VUK'da fatura ve fatura yerine geçen evraklar; Fatura, İrsaliyeli Fatura, Perakende Satış Belgeleri (Perkande Satış Fişi, Yazar Kasa Fişi ve Giriş ve Yolcu Taşıma Biletleri), Gider Pusulası, Müstahsil Makbuzu, Dekont, Döviz ve Kıymetli Maden Alım -Satım Belgeleri, ve Sigorta Poliçe

Fatura ; satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.

Sevk İrsaliyesi; malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurması şarttır.

İrsaliyeli Fatura; VUK’un 211 Seri no’lu Genel Tebliğine göre mükellefler, fatura ve sevk irsaliyesini ayrı belgeler olarak değil, “irsaliyeli fatura” adı altında tek belge olarak düzenleyebileceklerdir.

Perakende Satış Vesikaları (Belgeleri); VUK’un 233. maddesine göre birinci ve ikinci sınıf tüccarlarla defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin nihai tüketicilere yaptıkları ve fatura vermek zorunda olmadıkları satışlarını belgelendirmek için düzenlenen belgelerdir.

Gider Pusulası; Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin: vergiden muaf esnafa; yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için düzenleyerek işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir.