Geriatrik Sosyal Hizmet

Yaşlıların toplumla bütünleşme ağlarından geri çekilmelerine engel olan ve sosyal çevreye uyum sağlamalarını kolaylaştıran yaşam standartlarını koruyabilmemiz gerekir. Bu nokta da yaşlıların gelir güvencelerinin sağlanması ön plana çıkmaktadır. Dolayısıyla önce yaşlılara yönelik birtakım ilkelerin anlaşılmasında sonrasında yaşlıların yaşadığı sorunları anlamakta ve enine boyuna tartışmakta yarar vardır.

Yaşlı İlkeleri

Dünya Yaşlılar Asamblesi için 1982’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Viyana’da toplanmış ve yaşlı ilkelerini kabul etmiştir. Bu ilkeler; bağımsızlık, katılım, bakım, kendini gerçekleştirme, itibar ve saygınlıktır. Yaşlı ilkelerine bağlılığın sağlanabilmesi için her ülkede gençlere ve çocuklara kuşaklar arası yaşlılık bilincinin ve dayanışma anlayışının kazandırılması gerekir.

Yaşlıların Sorunları

Yaşlılar yalnızlık, yoksulluk, sosyal dışlanma, sosyal uyumsuzluk, bilişsel kayıplar, fonksiyonel bozukluklar gibi çoklu sıkıntıları bir arada yaşar. Yaş ayrımcılığının temel bileşenleri arasında sağlık hizmeti sunan personelin yaşlı bireylere yönelik kendi inançlarının, kalıplaşmış düşüncelerinin, ön yargılarının, kültürel değerlerinin, algılamalarının bulunması düşünülmektedir. Son zamanlarda sağlık hizmeti verilen tüm oluşumlarda yaşlıların ayrımcılığa uğradığı kanısı hâkimdir. Bu nedenle ülkemizde geriatri ünitelerinin yaygınlaştırılmasına ve geriatrik sosyal hizmet uygulamalarının üzerinde düşünülmesine şiddetle ihtiyaç vardır.

Geriatri Alanında Sosyal Hizmet

Geriatrik sosyal hizmet, yaşlıların hastane ortamında geriatri ünitelerindeki kapsamlı geriatrik değerlendirmeye katkı sunan bir bakış açısıdır. Geriatri ünitesinde rol ve sorumluluklarını yerine getiren, geriatrik ekip çalışmasının vazgeçilmez bir unsuru olan, geriatri hekiminin talimatlarını uygulayan ve yaşlının psikososyal gereksinimlerini karşılayan sosyal hizmet uzmanının yaşlının hastalığı üzerinden yerine getirdiği görevlerdir. Hasta yaşlının bütüncül, nitelikli tedavisi kapsamlı geriatrik değerlendirme ile sağlanır. Geriatrik ekibin olmazsa olmazı yani mutlaka geriatri ekibinde bulunması gereken çekirdek kadro; geriatrist ve zorunlu durumlarda diğer tıp dallarından en az birer uzman hekim, geriatri hemşiresi, geriatrik sosyal hizmet uzmanı, fizik tedavi uzmanı, psikolog, diyetisyen, iş ve uğraşı terapistinden oluşmalıdır.

Geriatri Ünitelerinde Genel Sosyal Hizmet Uygulamaları

Sosyal hizmet uzmanlarının geriatri ünitelerinde yaşlılara sağlamakta uzmanlaştığı hizmetlerin bazıları şunlardır: Psikososyal inceleme, aracılık hizmetleri, vaka yönetimi ve bakım hizmetleri, aktif destek, birey ve aile danışmanlığı, yas danışmanlığı, yaşlı günlük bakım hizmetleri, kriz müdahalesi hizmetleri, liyazon, destek ve terapi grupları, ulaşım ve barınma desteği.

Geriatrist Gözünden Geriatrik Sosyal Hizmet Uzmanı'nın Rol ve Sorumlulukları

Sosyal hizmet uzmanı, yaşlıyı polikliniğe ilk geldiği andan itibaren değerlendirmeye başlar. Doktor tarafından muayenesi yapılan yaşlı ve yakını ile ilk görüşmeyi yapar. Muayene sonrası doktorun istediği tetkiklerin yapılması ve sonuçlarının doktoruna gösterilmesi konusunda danışmanlık eder. Sonuçlara göre ilaç kullanımı, diyetinin ayarlanması ve diğer ilgili dallara yönlendirilen hastanın bu meslek elemanları ile görüşmesi sağlanır. Ekip elemanlarının koordinasyonunun sosyal hizmet uzmanı tarafından sağlanması, hastanın tekrarlar yaşamasını engellemiş olur. Böylece yaşlının aynı bilgileri tekrarlaması ve bıkkınlık oluşmaması sağlanmış olur. Yaşlının raporlarının hazırlanması için doktorları ile görüşür.