Travma Ve Acil Servislerde Kriz Müdahalesi

Acil bakım ve müdahale, insanların olağan rutinlerine ve gündelik yaşantılarına dönebilmelerini daha doğrusu kendi kendilerini idare edebilmelerini sağlamak amacıyla sakatlık, engellilik ya da hastalık durumunu tedavi etmek için sunulan sağlık hizmetidir. Tam bir tedavi söz konusu olmasa bile semptomların etkisini azaltmayı görev edinir. Acil bakım ve müdahalenin ilk ayağı acil servis ortamında sunulması gereken biyopsikososyal tedavi olmalıdır. Acil servis birimlerine başvuran bireyler çoğunlukla bir kriz durumunun içindedir. Bir kriz durumunda bireyin önceden kullandığı baş etme mekanizmaları yetersiz kalır ya da tümüyle işe yaramaz hâle gelir. Bu nedenle kriz durumuna müdahale büyük önem taşımaktadır.

Krize Müdahalenin Ortaya Çıkışı ve Sosyal Hizmette Gelişimi

Krize müdahale sosyal hizmet uzmanının aktif katılım gösterdiği, kısa süreli uygulanan, ağırlığı günlük sorunlar olan ve geçmiş yaşantılara pek fazla değinmeyen bir sorun çözme biçimidir. Birey, aile ve topluma yarar sağlayacak etkin bir tedavi hizmetinin kısa sürede gerçekleştirilmesini hedefler. Krize müdahale Amerikalı klinik profesyoneller tarafından ortaya atılmış önleyici bir uygulama yöntemidir. Bir gece kulübünde çıkan yangın sonucunda ölen kişilerin yakınlarının verdiği tepkiler üzerinde yapılan incelemelerle geliştirilmiştir. Sosyal hizmette 1970’lerden itibaren kullanılmaya ve yaygınlık kazanmaya başlamıştır. Krize müdahalenin sosyal hizmetteki öncüsü L. Rapoport’tur.

Travma, Kriz ve Sosyal Hizmet Uzmanı Arasındaki İlişki

İnsan hayatı bir travma ile krize dönüşebilir. Bu krizin tetiklemesiyle de insanın olağan düzeni bozulabilir. Düzenin bozulması belirli bir süre devam eder ve insan, yeni baş etme araçları bularak travma sonrası atlattığı kriz sayesinde yaşamını yeniden düzenler. Her krizde bir tetikleyici olayın etkisi görülür. Tetikleyici olaylar başetme mekanizmalarını bozar. Sosyal hizmet uzmanı da bu noktada devreye girer ve krize müdahale etmeye çalışır. Kriz zarar verici bir durum olmakla birlikte, birey için yaşamı yeniden düzenlemede bir fırsat ve motivasyon kaynağı olabilir. Kriz sürecinde uygun destek alabilen bireyler sorunlarla baş etme noktasında daha etkili araçlar keşfedebilirler. Bütün kriz aşamalarında sosyal hizmet uzmanının güçlü bir konumu varken kriz içindeki birey duygusal olarak güçsüzdür. Bu noktada uzmanın bireyde bağımlılık yaratacak davranışlarda bulunmaması ve birey üzerinde aşırı kontrol edici tavırlar takınmaması önemlidir.

Acil Servislerde Sosyal Hizmet Uygulamaları

Dünya’da acil servislere başvuru nedenleri ve başvuru sıklıkları sürekli gözden geçirilip sosyal hizmet uzmanının müdahalesi ile gereksiz başvuruların önüne geçilmeye çalışılmaktadır. Böyle bir müdahale yönteminin henüz Türkiye’de uygulanması söz konusu değildir.Türkiye’de acil servislerde uygulanan sosyal hizmet müdahaleleri genellikle, kimsesiz ve bimek ân müracaatçılara yönelik kurum bakımına yerleştirme işlemleri, tedavileri tamamlanan bakıma muhtaç ve engelli müracaatçılarının nakil işlemlerinin gerçekleştirilmesi, kadına yönelik şiddet, çocuk ihmali, istismar ve intihar vb. kriz durumlarına yönelik sosyal hizmet uygulamalarıdır. Bu noktada alanda yaşanan sıkıntıların en başında sağlık kuruluşlarında birincil meslek elemanı olan hekimlerin tıbbi tedaviye paralel olarak gerçekleştirilmesi gereken psikososyal destek hizmetleri konusunda bilgi eksikliği, yeterli farkındalığın oluşmaması gibi sebepler gelir. Bu sebepler nedeniyle multidisipliner ekip çalışması, istenilen ölçütlerde Türkiye’deki acil servislerde gerçekleştirilememektedir. Son olarak, özellikle sosyal hizmet uzmanları arasında intihar risk faktörleri ve intihar için etkili tedavi yaklaşımlarına ilişkin sosyal hizmet bilgisinin gözden geçirilmesi önemlidir.