Vücut Aktiviteleri
Vücut aktivitelerinin ele alındığı bu ünite kapsamında okuyucularda öncelikli olarak vücut farkındalığının oluşturulması amaçlanmaktadır. Bu amaçla birlikte hareketin konsept, kategori ve elementleri açıklanmaya çalışılmıştır. Vücut konsepti genel olarak, vücudun tüm hareketlerin gerçekleşme esnasında neler yaptığını incelemektedir. Vücut konsepti dört başlık altında kategorize edilmiştir. Bunlar:
- Vücut parçaları (bölümleri),
- Vücut şekilleri (duruşları),
- Vücut parçalarının aksiyonları,
- Tüm vücudun aksiyonlarıdır.
Bu kategoriler bize, hareketlerde vücut parçalarının oynadığı rolleri, yapılan aktivitenin adını ve aktivite esnasında vücudun şeklini anlamada yardımcı olur. Buradaki asıl amaç çoğunlukla odak aksiyonun açıklanmasıdır fakat hareketin tamamen anlaşılıp ifade edilebilmesi adına harekete dâhil olan tüm rollerin anlaşılması da önemlidir. Bu ünitede vücut konseptinde kategorize edilen her bir başlık için çeşitli aktivite örnekleri sunulmuştur. Bu aktivitelerin gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan ekipmanlar tavsiye amaçlı listelenmiştir. Şayet her bir aktivite başlığı altında listelenen ekipmanlara sahip değilseniz, elinizdeki mevcut ekipmanları kullanabilirsiniz. Bazı yerlerde başla ve dur işaretleri için özellikle ekipmanlar belirtilmiştir. Bununla beraber çalıştığınız alanı çocukların çalışmaları için bölmek adına dubalara ihtiyacınız olabilir. Bazı çalışmalar eşli, küçük gruplar hâlinde veya bireysel olarak belirli formasyonlar gerektirebilmektedir. Başlama ve bitiş işaretleri için kelimeleri (Örneğin; başla, dur vs.), müziği ya da müzik enstrümanlarını kullanabilirsiniz. Bireysel ya da toplu olarak öğretirken odağınızın hareket elementleri olması gerekmektedir. Uygun ezber kartları veya kelime duvarı kullanımı çocukların kavramları anlamasına ve bunları okuma ve dil sanatları gibi alanlarda uygulamasına yardımcı olur.
Vücut Parçaları (Bölümleri)
İlk olarak vücut parçaları yazan ezber kartını seçip panoya asmakla başlayın. Derste işlenecek vücut parçalarının tamamını çocukların gelişim seviyelerine göre kartlar olarak hazırlayıp panoya asabilirsiniz. Daha yüksek gelişim seviyesindeki öğrencilerin bu uygulamaya ihtiyacı olmayabilir. Bu durumda bu kartları yerleştirmeyi es geçerek daha çok aktivite yapabilirsiniz.
Vücut parçalarının tanınması üzerine aktiviteler; erken yaştaki, erken gelişim seviyesindeki, ana dili eğitim dili ile aynı olmayan veya öğrenme zorluğu yaşayan öğrenciler için uygundur.
Bundan sonraki bölümde aktiviteler üzerinden vücut parçaları (bölümleri), vücut şekilleri (duruşları), vücut parçalarının aksiyonları ve tüm vücut aksiyonlarına yönelik farkındalık yaratılmaya çalışılacaktır.
Vücut Şekilleri
Vücut şekilleri yazan ezber kartını panoya asın ve altına düz, geniş, yuvarlak ve çarpık elementlerinin (kavramlarının) yazılı olduğu kartları asın. Çocuklara bu kategorinin vücudun hareketli ve sabit şekillerini özetleyen dört ana kategori üzerine olduğunu açıklayın. Vücudun şekilleri vücut parçalarının hareketleri ile alakalıdır. Son kategoride bahsedileceği üzere, gerinmek, esnemek gibi vücudunun tamamının aksiyonda bulunduğu hareketlerde vücut geniş veya gerilmiş bir şekil alır. Tıpkı kıvrılma gibi vücudun tamamının aksiyonda olduğu bir durumda ise vücut kıvrılmış veya oval bir şekil alır.
Vücut şekilleri kategorisini anlatırken çocuklara hareket etme ve durma kavramlarını da öğretmek isteyebilirsiniz. Küçük yaştaki çocukların vücut hareketlerinde hareket edebilme, yavaşlayabilme veya tamamen durabilme mantığı çok önemlidir. Çoğunlukla küçük çocuklar vücutlarının tamamını anında durdurma konusunda sıkıntı çekerler, bu tarz durumlarda kademeli durma çok işe yarar
Vücut Parçalarının Aksiyonları
Çocukların bu kategorinin başlığı olan vücut parçalarının aksiyonları ismini bilmelerine gerek yoktur. Bu kategoriyi ve alt elementleri anlatmaya başlarken, diğer elementlerin anlamlarını tartışmak adına, belirli vücut parçalarının ve onların harekette oynadığı rolün üzerine odaklanarak açıklamalar yapın. Örneğin, “Güç veya ağırlığı karşılarken kullandığımız vücut parçaları, yapmak istediğimiz hareketlere öncülük eden vücut parçalarımız, vücut ağırlığımızı destekleyen vücut parçalarımız ve ağırlığın aktarılmasında yardımcı olan vücut parçalarımız üzerine konuşacağız.”
Tüm Vücut Hareketleri-Lokomotor Olmayan
Lokomotor olmayan aksiyonlar sabit bir destek alanı üzerinde bir yerden başka yere fark edilir hareketlerdir. Lokomotor kavramları birbirinden bağımsız ya da birlikte öğretebilirsiniz. Bazı lokomotor olmayan hareketler ana içerik derslerinde anlatılmalıdır. Örneğin dönme, yükselme ve çömelme eğitsel oyunlar derslerinde anlatılmalıdır. Çocuklar çömelme ve yükselme hareketlerini uzanma hareketi ve yere doğru çömelme hareketleriyle sergileyebilirler. Biri yer çekimine karşıyken diğeri yer çekimine doğrudur.
Çocuklar gerinme, tur atma, dönme gibi bütün vücutla yapılan hareketleri sergileyebilirler. Jest ise havada hareketler yaparken vücut parçalarından destek almamaktır. Dönme bütün vücudun yeni bir yöne çevrilmesi hareketidir. Bu başlangıç alanından görülür şekilde yer değiştirme içerebilir. Dönme bütün vücudun merkez noktasında dönmesi ile başka bir yöne dönüş eylemidir. Dönmedeki momentum tek bir hareketin sonucudur.