Farklı Özelliklerdeki Müracaatçılarla Görüşme: Çocuklarla Görüşme

Çocukla görüşmeye hazırlık, çocuğun gelişim düzeyinin belirlenmesi ve çocukla görüşmek için gerekli koşulların oluşturulmasını içermektedir.

Çocuğun gelişim düzeyinin belirlenmesinin yollarından biri ilk olarak çocuğun dosyasının incelenmesiyken diğer bir yol sosyal hizmet uzmanının görüşme esnasında yapacağı değerlendirmelerdir.

Etkili bir görüşme gerçekleştirebilmek için çocuğun fiziksel, bilişsel, psikolojik ve sosyal gelişim düzeyinin bilinmesi şarttır. Literatürde çocukluk genel olarak dört dönemde ele alınmaktadır. Bu dönemler; erken çocukluk dönemi (2-3 yaş), okul öncesi dönem/orta çocukluk dönemi (4-5 yaş), okul dönemi/geç çocukluk dönemi (6-12 yaş) ve erken ergenlik dönemidir (13-18 yaş)

Görüşmenin başlangıcında çocuğu iletişim ortamına hazırlamak da iletişimin başarısı bakımından önemlidir.

Çocuğa yiyecek ya da içecek ısmarlamak çocuk için metaforik bir iletişim şeklidir ve çocuğa detaylı olarak “burası insana bakılan ve beslenilen bir yer ve burada insanlar beni anlamaya ve ihtiyaçlarımı karşılamaya çalışır” mesajını çağrıştırır.

Sosyal hizmet uzmanları; çocuk ihmal ve istismarı, korunma ihtiyacı, kurum bakımı sırasında karşılaşılan sorular, evlat edindirme ve koruyucu aile hizmetleri, suça sürüklenme, eğitim ve sağlıkla ilgili sorunlar, psikososyal ve davranışsal sorunlar gibi nedenlerle çocuklarla görüşme yaparlar.

Çocuk görüşmenin amacına ilişkin soruya "bilmiyorum" diye cevap verirse sosyal hizmet uzmanı çocuğu zorlamamalı ve cesaretini kırmamalıdır. Çünkü bu oldukça yaygın bir cevaptır. Çünkü küçük çocuklar kavramsallaştırmakta ve problemleri hakkında konuşmada çok zorlanırlar. Çocuklar kavramsallaştırmada başarılı olsalar ya da kendilerini iyi ifade etseler dahi doğru cevabı verdiklerinden emin olamayabilirler ya da bir yabancıya kendini ifşa etmekte gönülsüz olabilirler.

Şunu da dikkate almak gerekir ki sosyal hizmet uzmanı çocuğu bir problem olarak görmekten ya da değiştirme amacı gütmekten ziyade çocuğun güçlü yanlarını göz önünde bulundurmalıdır.

sözlü iletişim çocuğun sözcük kapasitesi seviyesinde olmalıdır.

çocuğun gelişim düzeyine bağlı olarak farklı görüşme süreleri öngörülmektedir. Okul öncesi dönemdeki çocuklarla (3-5 yaş) gerçekleştirilen görüşmelerin ideal süresi ortalama 15 dakikayken okul dönemi çocuğuyla (6- 11 yaş) bu süre ortalama 30 dakika olmalıdır. Ergenlik dönemindeki (12-18 yaş) çocuklarla yapılan görüşmeler ise 40 dakika civarında olabilir.

Çocuklarla yapılan görüşmelerde aynı soru tekrar sorulduğu zaman, çocuklar önceki cevaplarından memnun olunmadığını, cevabın yanlış olduğunu veya bunların kontrol edildiğini varsayabilirler. Bu nedenle aynı sorunun tekrar tekrar sorulması yerine söz konusu bilgiyi alabilecek farklı sorulara yönelmek daha anlamlıdır.

Birçok ruh sağlığı çalışanı tarafından çocuklarla görüşmede kullanılan iki yaygın teknik vardır. Bunlar; resim çizme etkinliği ve yapılandırılmamış oyundur. Bu tekniklerin çocukla ve ailesiyle ilgili bilgileri çizim ve aktiviteler yoluyla açığa çıkardığı varsayılır.

Çocukla görüşmede ortaya çıkabilecek iletişim engellerinin başında yetişkin merkezcilik gelmektedir. Yetişkin merkezcilik çocukları ve çocukların ihtiyaçlarını ön yargılı bir perspektifle görme eğilimi, dahası çocukla etkili bir uygulama için engeller yaratan bir bakış açısıdır.