Sosyal Hizmet Disiplininin/ Mesleğinin Öncüleri

Jane Addams, 19. yüzyılın sonları ile 20. yüzyılın başlarındaki çalışmalarıyla sosyal hizmetin öncüsü, yardım evleri hareketinin başarılı ismi, sosyal reformcu, barışçı (savaş karşıtı) ve feminist ve Nobel Barış Ödülü sahibi olarak tanınır. 1931 yılında insanlık ve dünya barışına yaptığı katkılardan dolayı Nobel Barış Ödülü'nü aldı.

Richard Cabot, Amerikalı bir tıp doktoru, klinik hematolojide öncü, öğrenme metotları konusunda çığır açan bir araştırmacı ve aynı zamanda “tıbbi sosyal hizmet uzmanı” kavramıyla ilk kez tanıştıran yenilikçi bir doktordu. Bu özelliğiyle sosyal hizmetin öncüleri arasında yer aldı. Hastaların iyilik halini sağlamaya dönük bu çalışmaların arasında; psikiyatri hastaları için resim kursları, hastalar için düşük ücretli öğünler ve tüberküloz hastalarının hastalığı artıran koşulları üzerine sosyal araştırmalar yapmak yer alıyordu. Cabot, 12 yıl boyunca 13 sosyal hizmet uzmanının maaşlarını kendisi karşılayarak bu sistemi sürdürdü.1917’de yazdığı “Sosyal Teşhis” isimli kitabıyla profesyonel sosyal hizmetin bilimsel metodolojisinin temellerini atan Mary Richmond sosyal vaka çalışmasının annesi olarak kabul edilir. Çağdaş sosyal hizmet anlayışında ihtiyacın/yardımın verilmesinin öncesinde değerlendirme ve araştırmanın olduğu genel kabul gören bir anlayıştır. Ancak ilk kez Richmond bu düşünceyi sistematik hâle getirerek bir içerik ve metodoloji oluşturmuştur.

Amerikalı yazar ve sosyal hizmet uzmanı olan Virginia Satir, “aile terapisi” yaklaşımı ve “aile yapılandırması” çalışmalarıyla ün kazanmıştır. Bu çalışmalarıyla Satir, tüm dünyada “aile terapisinin annesi” olarak bilinmektedir. Virginia Satir, geliştirdiği aile terapisi yaklaşımı ve yöntemiyle adeta çığır açmıştır. Çalışmaları, bugün aile terapisi ve aile danışmanlığı alanında sıklıkla kullanılmaktadır.

California’da sosyal hizmet uzmanı olarak çalışan Pye, sosyal hizmetin öncülerinden kabul edilmektedir. Pye, ihmal edilen ve güçsüzleşen insanların yaşam boyu savunucusu oldu. Bunların arasında II. Dünya Savaşı öncesindeki mülteciler, ruhsal ve fiziksel sorunlar yaşayan askerler ve siviller ve eşit haklar için mücadele eden gruplar vardı. Columbia Sosyal Hizmet Okulunu bitiren Pye, birçok sosyal hizmet madalyası aldı.

Alice Salomon literatürde Alman sosyal reformcu, ekonomist ve akademik bir disiplin olarak sosyal hizmetin öncülerinden kabul edilir. Ülkesinde sosyal hizmet eğitiminin başlamasına öncülük etmiştir. 1908 yılında Berlin’de Sosyal Bilimler Kadınlar Okulunu kurmuştur. Burası daha sonra Alice Salomon Okulu ve en son olarak da Alice Salomon Üniversitesi olarak adlandırılmıştır.

Mahatma Gandhi toplum karşıtlarına karşı mücadele veren gerçek bir sosyal hizmet uzmanı olarak değerlendirilmektedir. Onun sosyal politika alanındaki çalışmaları, makro düzeydeki sosyal hizmetin etkili bir örneği olarak kabul edilebilir.

Emre Kongar, sosyal hizmet alanında eğitim almış ilk Türk bilim adamı olmuş ve 1967 yılında ilk kez olarak üniversite bünyesinde Sosyal Çalışma Yüksek Okulunu kurmuştur. Kongar, hem Sosyal Çalışma (Sosyal Hizmet) hem de Sosyoloji Bölümüne bilimsel yönden katkılar vermiştir. Sosyal Çalışma Bölümünde ders alan öğrenciler, Sosyoloji Bölümünden de dersler almıştı ve bu nedenle de Türkiye’de bir ilk olan Sosyal Çalışma Bölümü bireye dönük sosyal pedagojiden ziyade sosyoloji ekseninde yani toplum ağırlıklı gelişme imkânı buldu.

Türkiye’de sosyal hizmet eğitiminin, mesleğinin ve politikalarının oluşumunda ve gelişiminde başlangıcından bugüne kadar büyük katkılarda bulunmuş olan. Sema Kut, bu alanda binlerce sosyal hizmet uzmanının yetişmesine öncülük etmiştir. Sema Kut, akademik yaşamı boyunca birçok önemli yurtiçi ve yurtdışı görevlerde yer almış, sosyal hizmet mesleğinin önünü açan ve Türkiye’nin sosyal politikalarına yön veren önemli katkılarda bulunmuştur.