Sağlık Kurumlarının, Sağlık Çalışanlarının ve Yöneticilerinin Sorumluluğu

Sağlık hakkı; fertlerin sağlıklı bir çevrede yaşama hakkının sağlanması için gerekli olan her türlü tedbirin alınması, imkânların seferber edilmesi, kurumların oluşturulması ve nihayetinde organize edilmesiyle topluma yaygın hale getirilmesi ile şekillenen, sağlık sisteminin oluşturulması bakımından devlet için bir yükümlülük, bireyler için ise bir hak olması bakımından son derece önemlidir.

Sağlık hakkı devlete; bu hakka saygı duyma, koruma ve yerine getirme ödevi yükler. Sağlık hizmeti, kamu hizmeti niteliği arz ettiğinden hizmetin sunumu da devletin temel görevleri arasındadır. Devlet, sağlık hizmetini çeşitli kurum ve kuruluşlar vasıtasıyla vatandaşlara sunmaktadır. Bu kurum ve kuruluşlara sağlık hizmeti sunucuları adı verilir.

Sağlık hizmetinin sunumunda görev alan en önemli kurum ve kuruluşlardan biri de hastanelerdir. Hastane; hasta ve yaralıların, hastalıktan şüphe edenlerin ve sağlık durumlarını kontrol ettirmek isteyenlerin, ayakta ya da yatarak müşaade, muayene, teşhis, tedavi ve rehabilite edildikleri yataklı kuruluşlardır.

Hastaneler; işlevlerine, ortalama kalış sürelerine, mülkiyet esasına ve yatak sayısına göre sınıflandırılabilir.

Devlet, il özel idareleri, belediyeler, devlet üniversiteleri ve diğer kamu tüzel kişilerine ait hastaneler hariç olmak üzere; gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerine ait olup ayakta ve yatarak muayene, tahlil, tetkik, tıbbi müdahale, ameliyat, tıbbi bakım ve diğer tedavi hizmetleri verilen ve gözlem yatakları hariç en az 100 yatak kapasitesi olan tedavi kuruluşlarına özel hastane adı verilir .

Özel hastanelerde faaliyet alanları, hizmet birimleri, yatak kapasiteleri, teknolojik donanımları ve hizmet verilen uzmanlık dallarının nitelik ve sayısına göre genel hastaneler ve dal hastaneleri olarak sınıflandırılır.

Sağlık Kurumlarının Sorumluluğu

Sağlık hizmeti veren kurumlar olarak akla ilk gelen kurumlar kamu hastaneleri ve özel hastanelerdir. Bu iki kurumun sorumluluklarını tabi oldukları düzenlemeler ışığında anlatmaya çalışacağız.

Kamu Hastanelerinin Sorumlulukları

Kamu hastaneleri kamu yararı için kurulan kamu hukuku kuralları çerçevesinde çalışan kuruluşlardır. Kamu hastanelerine başvuran hasta ile hastane arasında herhangi bir sözleşme mevcut değildir. Bu tür ilişkilerde idare hukukundan doğan haklara göre hareket edilir.

Anayasa 'nın 40. maddesinin 3. fıkrasındaki düzenlenmeye göre; "Kişinin, resmî görevliler tarafından vaki haksız işlemler sonucu uğradığı zarar da kanuna göre, devletçe tazmin edilir. Devletin sorumlu olan ilgili görevliye rücu hakkı saklıdır. "

Ayrıca Anayasa 'nın 129. maddesinin 5. fıkrasında ise “Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yetkilerini kullanırken işledikleri kusurlardan doğan tazminat davaları, kendilerine rücu edilmek kaydıyla ve kanunun gösterdiği şekil ve şartlara uygun olarak ancak idare aleyhine açılabilir.” düzenlemesi mevcuttur.

İdarenin sorumlu olabilmesi için gerekli olan unsurlar ise hukuka aykırılık, kusur, zarar, nedensellik bağıdır .

Özel Hastanelerin Sorumlulukları

Özel hastaneler; kamu hizmeti amacı güdülmeden, yatırılarak hasta tedavi etme, rehabilitasyon ve doğum yardımlarında bulunma amacına yönelik sağlık yurtlarıdır. Özel hastanelerde kural olarak hekim ile hasta arasında değil, hastane ile hasta arasında bir sözleşme ilişkisi vardır. Bu nedenle, tazminat sorumluluğu bakımından, özel hastanelerde gerçekleştirilen tıbbi müdahalelerden dolayı, kamuda devletin sorumluluğu gibi, kural olarak hastane işleticisinin sorumluluğu söz konusu olacaktır. Özel hastaneyi işleten (genellikle sahibi) tek bir kişi veya bir adi ortaklık olabildiği gibi ticaret kanununda öngörülen bir şirkette olabilir. Hatta adi ortaklık ilişkisi çerçevesinde bir araya gelmiş birden fazla gerçek ve tüzel kişinin özel hastane açıp işletmesi de mümkündür.