Özel Sağlık Kurumları

Uluslararası metinlerde sağlık hakkına ilişkin dolaylı tanımlamalar yer almakta ve bu hak, gerçekleştirilmesinde devletler için öngörülen yükümlülükler bağlamında ele alınmaktadır .

Bu uluslararası metinlerin başında Dünya Sağlık Örgütü’nün 1946 yılına ait Anayasa'sı gelmektedir. DSÖ Anayasası’nın başlangıç bölümünün ikinci paragrafında belirtildiği üzere “ulaşılabilir en yüksek sağlık standartlarından yararlanma; ırk, din, siyasi görüş, ekonomik veya sosyal durum farkı gözetilmeksizin her insanın temel haklarından biridir.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi ile Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı, sağlık hakkına dair benzer düzenlemeler içeren uluslararası metinlerdir.

T.C. Anayasası'nda doğrudan ve açıkça bu isim altında düzenlenmemiş bulunan sağlık hakkı, Anayasa'nın sistematiği ve sözü gereğince sosyal haklardandır.

Ekonomik ve sosyal haklar olarak sınıflandırılmış bulunan insan haklarının, devlete yüklediği yükümlülükler; bu haklara saygı gösterme, koruma ve yerine getirme yükümlülüğü biçiminde sınıflandırılır. Bu yükümlülüklerin tamamı, sağlık hakkı için de geçerlidir.

Sağlık hakkı devlete bu hakka saygı duyma, koruma ve yerine getirme ödevi yükler. Sağlık hakkı; fertlerin sağlıklı bir çevrede yaşama hakkının sağlanması için gerekli olan her türlü tedbirin alınması, imkânların seferber edilmesi, kurumların oluşturulması ve nihayetinde organize edilmesiyle topluma yaygın hâle getirilmesi ile şekillenen, sağlık sisteminin oluşturulması bakımından devlet için bir yükümlülük, bireyler için ise bir hak olması bakımından son derece önemlidir.

Asgari standart çerçevesinde devlete düşen temel görevleri dört ana başlık altında incelemek mümkündür. Bunlar; sağlık hizmeti konusundaki temel yükümlülükleri, sağlığın belirleyicileri konusundaki temel yükümlülükleri, sağlık eğitimi ve bilgilendirme konusundaki temel yükümlülükleri ile ulusal halk sağlığı stratejisi ve eylem planı benimseme ve uygulama yükümlülüğüdür.

Sağlık hizmetleri; insan sağlığına zarar veren çeşitli faktörlerin yok edilmesi ve toplumun bu faktörlerin tesirinden korunması, hastaların tedavi edilmesi, bedeni ve ruhi kabiliyet ve melekeleri azalmış olanların işe alıştırılması (rehabilitasyon) için yapılan tıbbi faaliyetleri kapsar.

Sağlık hizmetleri, kamu hizmeti niteliği arz ettiğinden hizmetin sunumu da devletin temel görevleri arasındadır. Devlet, sağlık hizmetini çeşitli kurum ve kuruluşlar vasıtasıyla sunmaktadır. Bu kurum ve kuruluşlara sağlık hizmeti sunucuları adı verilir.

Sağlık hizmetinin sunumunda görev alan kurum ve kuruluşlardan biri de hastanelerdir. Hastane; hasta ve yaralıların, hastalıktan şüphe edenlerin ve sağlık durumlarını kontrol ettirmek isteyenlerin, ayakta ya da yatarak müşaade, muayene, teşhis, tedavi ve rehabilite edildikleri yataklı kuruluşlardır.

Günümüzde sağlık hizmetlerinin bir kısmı sağlık sistemi içerisinde yer alan özel hastaneler eliyle yürütülmektedir. Özel hastane; devletin resmi hastanelerinden ve hususi idareler ile belediye hastaneleri dışında, yatırılarak hasta tedavi etmek veya yeni hastalık geçirmişleri, zayıfları yeniden eski kuvvetlerini buluncaya kadar sıhhi şartlar içinde beslenmek ve doğum yardımlarında bulunmak için açılmış ve açılacak olan sağlık yurtlarıdır.

Özel hastaneler, çeşitli hizmet ünitelerinden oluşmaktadır. Bunlar; hasta odaları, hemşire istasyonları, hasta başına ayrılacak alanlar, poliklinik muayene odası, ameliyathane, yoğun bakım ünitesi, gözlem ünitesi, acil ünitesi, eczane, laboratuvar ve radyoloji hizmetleri, numune alma odası, merkezi sterilizasyon ünitesi ile özel hastanelerin diğer birim ( örneğin morg vb.) ve alanlarıdır. Bu ünite, birim ve alanlara ilişkin koşul ve özellikler Özel Hastaneler Yönetmeliği ile ayrıca düzenlenmiştir.

Özel hastanelerin hizmet ve çalışma esaslarını ise beş ana başlık altında açıklamak mümkündür (ÖHY 38. m vd.) Bunlar ; poliklinik hizmetleri, acil hizmetler, ambulans hizmetleri, komplikasyon gelişen hastaların tedavilerinin sağlanması ve eczane hizmetleridir.