Takım Oyunları Tasarım ve Yönetimi
Bir oyunu tasarlayıp, takım halinde oynadığımızda ne gibi durumlarla karşı karşıya kalacağımızı görmek ve sonuçlarını değerlendirmek önemlidir. Ayrıca oyun yönetimi ortaya çıkacak performansta belirleyici bir durumdur. Oyun sırasında takım içinde karşılaşılacak tüm olaylar aslında bireylerin kendisini gerçekleştirmesinin bir sonucu olacaktır. Zaman zaman çatışmalar olabileceği gibi zaman zaman da beklenenin de üzerinde bir performans ile karşılaşılabilir. Takım, birçok araştırmacı tarafından tanımlanmıştır. Tanımlamaların ortak yönü bir hedefi gerçekleştirmek için işbirliği içinde çalışmaktır.
Takım üyelerinin özellikleri ve bir takımın kaç kişiden oluşursa en iyi performans gösterilebileceği ise açıklanması gereken önemli bir konudur. Takım üyeleri genel olarak 7 -10 kişiden oluşmalı ve birbirlerine destek olmalıdır. Fikirlerini de rahatlıkla birbirleri ile paylaşabilecekleri bir güven ortamı oluşturmak sonuca ulaşmada etkilidir. Takım üyeleri birbirlerini tamamlamalı ve gerektiğinde birbirlerinin yardımına koşmalıdır. Bir takımda bireysel performansların pek bir önemi yoktur ve her birey hem çok hem de uyum içinde çalışmalıdır.
Takım yönetimi faaliyetleri, tüm takım üyelerinin ortak bir amaç için ortak bir platformda birlikte çalışmasını sağlar. Takım üyeleri için takım önceliği olmalı ve diğer her şey arka planda kalmalıdır.
Örgütsel bir davranış olan takım çalışması, bir grubun bir amaca yönelik birleşik, etkili ve verimli eylemi olarak tanımlanmaktadır. Grup ya da takım çalışması denilebilecek etkinlikler, iki ve daha fazla kişiden meydana gelir ve iletişim içinde ortak bir amaç doğrultusunda gerçekleşir.
Takım oyunu, “işbirliği ve dayanışma içinde, ortaklaşa yapılması gereken bir iş” olarak ifade edilebilir. Ortak bir amaç doğrultusunda, belirli kurallar içinde, kendilerinden istenen görevi yerine getirmeyi hedefleyen, kendi içinde belirli görevleri yerine getirmeyi ve sonuna kadar birlikte olmayı gerektiren aktivitedir.
Oyun, kültürden de eski ve kültürü ortaya çıkaran, beklentisiz, resmi olmayan, günlük yaşamın bir parçası, kurgulanmadığı halde bir düz eni olan ve gönüllü gerçekleşen, tekrarlanabilir bir kavramdır. Oyun kendiliğinden gelişebilir, heyecan ve mutluluk verir. Bireylerde merak duygusunu uyandırır. Oyun farklı öğrenme deneyimleri yaşama fırsatını verir ve önemli bir iletişim aracıdır. Oyun çocuğun doğasında vardır ve yetişkinliğe geçerken, öğrenme ve hayata hazırlanma gibi birçok neden için kullanılabilir. Sadece çocuklar değil yetişkinler açısından da oyun kendini gerçekleştirme fırsatı sunmaktadır.
Nasıl bir oyun tasarlanıyorsa tasarlansın pek çok unsurun bir araya gelmesini gerektiren bir yapı vardır. Alanın oluşturulmasından bireylerin kullanacağı materyallere kadar düşünülmesi gereken çok unsur vardır. Bu planlamada düşünülmesi gereken o kadar çok adım vardır ki bu bir tasarım gerektirir. Oyun tasarımı, belirlenen amaç doğrultusunda alan, materyaller, bireyler ve ortamı etkileyebilecek unsurların tüm detaylarının planını hazırlamayı, bu unsurların uygulanmasını ve değerlendirmeyi gerektiren bir süreçtir. Bir oyun tasarlarken, var olan bir oyunun revize edilmesi ya da yeniden bir tasarım ortaya konulması mümkündür. Tasarlanan oyun grubun özelliklerine göre çeşitlendirilebilir ve seviyelendirilebilir olmalıdır. Bunun yapılması zaman yönetimini sağlayabileceği gibi, grup üyelerinin yeteneklerine göre takım üyelerine destek olabilme fırsatını verir. Farklı seviyelerin oynanması zaman bittiğinde sonlandırılabilir ya da grubun yetenekleri doğrultusunda oyun istenilen seviyede sürdürülebilir. Zorluk arttıkça takım üyeleri arasındaki yetenek farkı ortaya çıkacağından istenen değerlendirmeler amaç doğrultusunda ve ayırt edilebilir biçimde yapılabilecektir.
Oyun tasarımının belirli aşamaları vardır. Bunlar amacın belirlenmesi, hazırlık, uygulama ve değerlendirme aşamalarıdır.
Amaç doğrultusunda ortaya atılan tüm fikirler ve gerçekleşmeye destek olacak tüm materyaller not edilmeli ve bir yaratıcı pano oluşturulmalıdır. Burada tüm fikirler not edilmeli, malzemelerden kullanılacak renklere, kelimelerden ortaya çıkacak anlamlı cümlelere kadar tüm görüşler yazılmalıdır. Amaç, bir tane değil birkaç tane olabilir.
Her oyunda materyal kullanma zorunluluğu yoktur. Eğer varsa, kullanılması gereken materyaller hedef grup üyelerin sayısına göre bir araya getirilmelidir. Hazırlık aşamasında dikkat edilmesi gereken grubun büyüklüğü ve eğer var ise materyalleri herkesin kullanabilmesine fırsat verilmesidir. Bu süreçte alanın hazırlanması, materyallerin alana yerleştirilmesi, sayılarına göre takımların nasıl oluşturulacağının belirlenmesi gerekmektedir. Eğer uygulama öncesinde bireylere veya takımlara iletilmesi gereken bilgiler varsa bu aşamada mutlaka iletilmelidir.
Uygulama, bireylerin alana gelmesi ve yerleşmesi ile başlayacaktır. Bu aşamada hazırlık bölümünde öngörülen unsurlar bir toplantı yapılarak tüm ayrıntıları ile açıklanmalıdır. Eğer güvenlik ile ilgili özel bilgiler verilmesi gerekiyorsa anlatılmalıdır. Takım oyununun başarısı akıcı bir biçimde görevlerin tamamlanabilmesini gerektirir.
Tasarlanan ve uygulanan oyunun değerlendirilmesi önemli bir aşamayı oluşturur. Değerlendirme hem oyunun amaca uygunluğunu belirlemede hem de bireylerin kendi arasındaki başarı sıralamasının yapılmasında önemlidir. Değerlendirme sırasında amaca yönelik verilmesi gereken mesajlar da rahatlıkla iletilebilir. Oyun sırasında bireylerin neler hissettikleri ve sağladığı kazanımlar net ifadeler ile sorulmalı ve cevaplar değerlendirmeye alınmalıdır.
Tasarım süreci ile ortaya konulan unsurların etkili biçimde yönetilmesi, oyunun bireylere sağlayacağı kazanımları belirlemektedir. Sürece liderlik yapan kişinin takım veya takımlar ile iletişimi sırasında dikkat etmesi gereken önemli unsurlar vardır.
Takım ruhu oluşturmak yönetimde önemlidir. Takım ruhunun tanımı, takım tanımına oldukça yakındır. Takım ruhu, herhangi bir takım üyesinin takımın işini veya hedeflerini gerçekleştirmek için diğer takım üyelerine güvenme ihtiyacı duyduğu birbirine bağlı bir şekilde çalışma isteği ve yeteneğidir.