Takım Çalışmasında İletişim ve Motivasyon Süreçleri Yönetimi

Bireyler çevreleriyle sürekli iletişim halindedir ve yaşamdaki her şey iletişimdir. Bireyin beş duyu organıyla dış dünyayı algılaması, bağ kurması bireyin dış dünya ile kurduğu iletişimle mümkündür.

Bir yiyeceğin tadını algılamak, tat alma duyusuyla yapılan iletişimdir. Bir çiçeği koklamak, koku alma organı kullanılarak gerçekleştirilen iletişimdir. Bir bireyle göz göze gelmek, bir bireyin hareketlerini izlemek veya güzel bir manzaraya bakmak göz ile sağlanan iletişimdir. Bir nesneye, bir insana dokunmak dokunma ile gerçekleştirilen iletişimdir. Dış dünyadan gelen sesleri duymak duyma organı ile yapılan iletişimdir.

Bir iletişim sürecinin başlayabilmesi için öncelikle bir kaynağa ve kaynağın aktaracağı mesajın varlığına ihtiyaç vardır. Bu mesajın nasıl, hangi kanalla, kime gönderileceği iletişimin sonraki aşamalarıdır. İletişim sürecinin öğeleri; Kaynak (gönderici) ; mesajı gönderen, kişi, grup, örgüt veya kurumdur. Hedef (alıcı) ise mesajın gönderildiği kişi, grup, örgüt veya kurumdur. Mesaj; göndericinin kodlanarak alıcıya gönderdiği, kaynak ve alıcı için aynı anlamı taşıyan, duygu ve düşüncelerin, harfler, şekiller, semboller ve davranışlarla ifade edilmiş halidir. Kanal; mesajın göndericiden alıcıya gönderildiği ortamı tanımlar. Mesajın gönderici tarafından alıcının anlayabileceği biçimde ifade edilmesi kodlama iken, alıcı tarafından alınan mesajın içindeki anlamın açığa çıkarılması kod açma olarak ifade edilir. İletişimde gönderilen mesajın anlamı ile alınan mesajın anlamının ortak olması kanalın doğru seçilip seçilmediğine ve kanalda herhangi bir gürültünün (iletişimi bozan her türlü unsur) olup olmadığına bağlıdır.

İletişim türlerinin sınıflandırılmasında sözlü, sözsüz, yazılı, görsel, resmi, gayri resmi, amaçlı, amaçsız gibi çeşitli kategorilerde ele alınabileceği gibi, biçimsel olarak iletişim, bireyin kendiyle kurduğu iletişim (içe dönük) , kişiler arası iletişim, kitle iletişimi, grup iletişimi, gruplar arası iletişim, örgütsel ve uluslararası iletişim gibi boyutlarda incelenebilir.

İletişim ve liderlik olmadan motivasyon olamaz. Motivasyon bireyleri, grupları, takımları, toplumları, örgütleri neyin, neden harekete geçirdiğini açıklanmasında kullanılan bir kavramdır. Bunu açıklamakta kullanılan teoriler de Kapsam ve Süreç Teorileri olarak gruplandırılabilir. Bireyin motive edilmesinde uyarıcılar bireyin kendisinden geliyorsa, içsel motivasyon, dış uyarıcılardan kaynaklı ise dışsal motivasyon olarak tanımlanır. En etkili, en doğru, en kalıcı motivasyon biçimi içsel motivasyondur. İçsel motivasyon bireyin kendi kendine liderliği iken, dışsal motivasyon bireyin başkalarına liderliği ve bireyin başkalarının liderliğine açık olması durumuyla sağlanır.

Her türlü takım çalışmasının yapılabilmesi için öncelikle iki veya daha fazla birey, kurum veya devletin bir ya da daha fazla amaç etrafında takım bütünlüğünü sağlamaları ve belirlenen hedeflerin gerçekleştirilmesi için liderlik ortaya koymaları gereklidir. Takımların kurulmaları, varlıklarının sürdürülmesi, yeni hedefler belirlenmesi etkili bir liderlik yapısının varlığını gerektirir. Liderliğin kendisi iletişim ve motivasyondur.

Ödül ve ceza sistematiğinde, içsel ve dışsal ödül ve cezalar vardır. Her ikisinde de koşullara bağlı davranışlar olsa da her ikisinin yapısı birbirlerinden farklıdır. İçsel ödüllendirme ve cezalandırma bireyi harekete geçiren, motivasyonel etki yaratan bir unsur iken, dışsal ödüllendirme ve cezalandırma sanılanın aksine kalıcı motivasyon sağlayan veya motivasyonu arttırıcı araçlar asla değildir.

Liderlik, iletişim ve motivasyon birçok faktörden etkilenir. Bunlardan biri de kültürel değerler ve kültürün kendisidir.