Pazarlama Bilgi Sistemleri

Pazarlama bilgi sisteminin doğru şekilde anlaşılabilmesi için öncelikle birtakım ilişkili kavramların açıklanması gerekmektedir. Öncelikle bilgi, enformasyon ve veri kavramları birbirine yakın olguları ifade eden kavramlardır. Veri, işlenmemiş ham bilgi olarak; enformasyon ise düzenlenmiş veri olarak tanımlanabilir.

Özetle veri, ham gerçeklerdir ve düzenlendiğinde enformasyona dönüşmektedir. Anlamlı enformasyon ise bilgiyi oluşturmaktadır.

Bilgi kavramı ise en kısa şekilde ifade edilecek biçimiyle anlamlı enformasyon olarak nitelendirilebilir. Bilgi veri ve enformasyondan meydana gelir. Bilgi; enformasyonun yorumlanması ve kullanımıyla ortaya çıkar.

Bilgi sistemi; işletmeye ait veri, enformasyon ve bilgi unsurlarını birlikte ele alan, stratejik düzeyden operasyonel düzeye kadar, farklı işletme fonksiyonlarını içinde barındıran, bilgiye dayalı bir sistemlerdir.

Pazarlama bilgi sistemi, pazarlama planlama, yürütme ve kontrollerinin geliştirilmesinde; uygun ve doğru bilgilerin toplanma, saklanma, ayıklanma, istenildiğinde hazır edilme, çözümlenme, dağıtılma ve değerlendirilmesinde insan, cihaz ve işlemlerden meydana gelen yapıdır.

Genelde üç çeşit pazarlama bilgi sistemi bulunmaktadır. Bu sistemler; kontrol amaçlı, planlama amaçlı ve bir kereliğe yöneliktir.

Pazarlama bilgi sisteminin merkezî bir yapıya sahip olması; çalışan, kullanılan araç -gereçler ve karar alma hızı bakımından avantajlar sağlar.

Pazarlama bilgi sistemi beş alt sistemden oluşmaktadır. Bu kısımlar; İşletme İçi Raporlama, Pazarlama İstihbarat (Haber Alma), Pazarlama Karar Destek Sistemi ve Bilgi Analizi, Veri Tabanı, Pazarlama Araştırma Sistemi’dir.

İşletme içi kayıtların pazarlama bilgi sistemi tasarımında sağladığı en önemli kolaylıklar; kayıtlara hızlı bir şekilde ulaşılabilmesi ve kayıtların az bir maliyetle elde edilmesidir.

Pazarlama haber alma sistemi, pazarlama çevresinde olup bitenler hakkında veri toplayan ve yöneticilere ileten alt bir sistem olarak tanımlanabilir

Pazarlama karar destek sistemi; farklı kaynaklardan toplanan verilerin analiz edilerek, yorumlanmasına imkân tanıyan ve destek sunan bir alt sistemdir.

Pazarlama departmanında bilgiler analiz edilirken veri bankasından, istatistik bankasından ve model bankasından yararlanılır.

Veri bankası, standartlaştırılmış bir biçimde saklanan ve örgütteki çeşitli fonksiyonel birimlerin yöneticileri veya çeşitli alt sistemler tarafından ortaklaşa kullanılabilecek bir veri havuzudur. İstatistik bankası, ulaşılabilir durumdaki veri analiz tekniklerinden oluşmaktadır. Model bankası ise pazarlamacıların daha iyi karar almalarına yardımı edecek matematiksel modellerin yer aldığı yapılardır.

Pazarlama araştırması; ürün, pazar ve tüketicilere ilişkin problemlerin çözümünde kullanılabilecek bilgilerin sistematik ve tarafsız bir biçimde elde edilmesi ve analizidir.

Pazarlama bilgi sistemlerinden temel olarak pazarlama kararlarını etkin hale getirmesi beklenmektedir.

Pazarlama bilgi sistemi ise pazar araştırması ve pazarlama araştırması kavramlarını da kapsayan geniş bir kavramdır. Pazarlama bilgi sisteminin pazarlama araştırmasından ayrılan en önemli yönü bilginin süreklilik göstermesi ve stratejik özelliğidir.

Etkin işleyişe sahip pazarlama bilgi sistemleri, pazarlama araştırmaları bölümüyle uyumludur. Bununla birlikte diğer bölümlerin de pazarlamayla ilişkili veri ve bilgilerini toplar ve yöneticilere yararlı olacak biçimde düzenleyerek hazır bulundurur.