Kongre Turizminin Türkiye Turizmindeki Yeri

Kongre pazarı, arz ve talebin oluşturan faktörlerin bir arada ele alınmasına bağlı olarak sosyal, ekonomik ve çevresel olarak sağladığı faydalarla dünyada olduğu kadar Türkiye’de de önemli bir yere sahiptir. 1969 yılında düzenlenen Dünya Kızılhaç Kongresi ve Dünya Ticaret Odaları Kongreleri ile NATO Zirvesi, AGİT Zirvesi, Dünya Mimarlar Toplantısı, İslam Konferansı Örgütü, OECD, Dünya Gazeteciler Birliği, Kent Turizm Forumu, Dünya Ormancılık Kongresi Türkiye’nin kongre turizmi sürecinde ön plana çıkan etkinlikler olarak bilinmektedir.

Çevredeki değişimlere bağlı olarak gelişen kongre turizmi, başlangıçta belirli ülkeler, belirli şehirler ve belirli merkezlerde yapılmış ancak zamanla yeni turizm alanlarının devreye girmesiyle çok farklı yerlerde bu alanda ön plana çıkmıştır.

Türkiye’de kongre sayısı genelde artma eğiliminde olmuştur. Türkiye 2013 - 2015 yılları içerisinde bu pazarda ortalama 210 toplantı düzenleyerek dünyada ilk 20, Avrupa’da ilk 15 içerisinde yer almayı başarmıştır. 2016, 2017 ve 2020 yılında toplantı sayılarında ciddi bir düşüş yaşanmıştır.

İstanbul: İlk kongrelerin İstanbul’da düzenlenmiş olması, 1996’da Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nin açılması, İstanbul’un kongre turizmi tarihçesinde yer alan gelişmelerdir. Bugün, Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı, İstanbul Kongre Merkezi (ICC), Haliç Kongre Merkezi, Harbiye Askerî Müze ve Kültür Sitesi ile birlikte pek çok kongre oteli, fuar ve kültür merkezi İstanbul’un kongre turizmi kapasitesini oluşturmaktadır.

Antalya: Turizm çekiciliği açısından cazip olmakla birlikte, altyapıya yönelik kolaylıklar, uluslararası hava limanları, diğer ulaşım imkânları, konaklama standartlarının üst düzeyde olmasıyla Antalya kongre öncesi ve sonrası faaliyet çeşitliliği açısından uygun bir konumdadır. Arkeolojik alanların zenginliği, kültürel miras yapısı destinasyonu kongre turizmi açısından farklı kılmaktadır. Antalya, kongre turizmine ilişkin bir değerlendirme yapıldığında bölgede pek çok kongre merkezi ve yüksek standartlı kongre otelinin bulunduğu görülmektedir.

İzmir: Coğrafi konumu ve iklim şartlarının kongre turizmi için çok elverişli olan İzmir ulaşım noktasında da avantajlı bir bölgede bulunmaktadır. Özellikle kara yolu, hava yolu, deniz yolu ve demir yolu bağlantılarıyla birlikte, metronun yaygın oluşu önemli bir avantajdır. İzmir’in göze çarpan diğer bir özelliği kongre katılımcılarının kongre sonrası zamanları değerlendirebilmelidir. 1923’te İktisat Kongresi'ne ev sahipliği yapan İzmir’de, Efes, Bergama, Meryem Ana Evi ve kent merkezindeki Agora Örenyeri ile kültür turları düzenlenebilmektedir.

Ankara: Türkiye’nin başkenti olması durumuyla kamu kuruluşları ve bilimsel kurumlarla yakın iletişim, bölgede çok sayıda ulusal/uluslararası toplantının yapılmasını sağlamaktadır. Hitit, Frigya, Roma, Selçuk; Bizans ve Osmanlı Dönemine 'ait tarihî yapılar ile birlikte Hattutaş, Gordiyon ve Kapadokya bölgesi kongre süresince sosyal program kapsamında değerlendirilmektedir. Bölge içerisinde uzun zamandır faaliyet gösteren kongre otelleri ile birlikte kongre merkezleri bulunmaktadır.

Diğer İller: Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Planında yer aldığı gibi Kongre Turizminin yeni çekim merkezleriyle geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Ulusal ve uluslararası boyutta Mersin, Bursa, Konya, Aydın ile Muğla’da Marmaris, Bodrum ve Fethiye bölgeleri kongre turizmi açısından değerlendirilmektedir.

Kalkınma planlarında belirtildiği gibi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, yerel yönetimler ve özel sektör iş birliğinde kongre turizmine yönelik tesis ve tanıtım faaliyetlerinin geliştirilmesi,

İstanbul, Ankara, Antalya, İzmir, Bursa, Konya ve Mersin illerinin öncelikle ele alınarak kongre turizminin geliştirilmesi için örgütlenmelerinin sağlanması,

Planlanan bölgelerde nitelikli turizm tesislerinin ve uluslararası havalimanlarının yapılması,

Tanıtım/organizasyon için kongre turizm şirketlerinin kurulması, bu alandaki iş birliği içerisine il turizm konseylerinin de dâhil edilmesi,

Mevcut turizm alanlarında turizm sezonunun uzatılması ve turizmin çeşitlendirilmesi için kongre merkezleri gibi tesislerin planlanması.

Türkiye’nin dünya kongre pazarında rekabet içerisinde yerini alması, koruması ve niceliksel/niteliksel olarak üst basamaklarda bulunması için;

• Alt ve üstyapı yatırımlarının en üst düzeyde gerçekleşmesi ve yüksek teknolojiden yararlanılması,
• Uluslararası kuruluşlarla ile iş birliği içinde olunması,
• Uluslararası kataloglara girmek için çaba gösterilmesi,
• Eğitim kurumlarıyla pazar uygulamacılarını bir araya getirecek bir sistemin kurulması,
• Bağımsız kongre ve ziyaretçi bürolarının kurulması ve tüm verilerin bir merkezde toplanması,
• Tanıtım/pazarlama faaliyetlerinin organize edilmesi, finansman kaynaklarının belirlenmesi,
• Bu alanda eğitim ve araştırma faaliyetlerinin geliştirilmesi,
• Doğrudan ve tarifeli sefer sayılarının arttırılması,
• Kongre merkezi ve kongre otelleri toplantı salonlarının standartlarının belirlenmesi, sürekli denetimin sağlanması,
• Mevcut kongre pazarının geliştirilmesi, kültürel kaynakların yoğun olduğu şekilde yeni çekim merkezlerinin planlanması önerileri geliştirilebilir.