Kongre Turizminin Tarihî Gelişimi

Kongreler ve Turizm İlişkisi

Kongre turizmi hem ülkeye getirdiği döviz hem de turizmin 12 aya yayılmasında iyi bir alternatif olması sebebiyle tüm ülkeler için büyük öneme sahiptir. Bir ülkenin turizm endüstrisinin gelişmesi, o ülkenin kongre ve fuar endüstrisine de bağlıdır. Kongre turizmi hem turizm sezonunun dışında düzenlenebildiği hem de turizmin çok çeşitli hizmetlerini kapsadığı için en fazla gelir sağlayan turizm çeşidi olarak nitelendirilmektedir.

Dünya’da Kongre Endüstrisinin Gelişimi

İnsanların var olduğu andan itibaren toplantıların da olduğu ileri sürülmektedir. Uluslararası Dernekler Birliği (UIA) kayıtlarına göre bilinen ilk uluslararası kongre 1681 yılında Roma’da tıp alanında yapılmıştır. Modern anlamda bilinen ilk kongre ise Viyana Kongresidir. 1860 yılına kadar tüm dünyada ortalama 5 uluslararası kongre düzenlenmiştir. Modern kongre endüstrisinin temelleri, özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'da özellikle son iki yüzyılda atılmıştır.

Kongre endüstrisinin çıkış noktası

Sanayi ve ticaretin büyümesi ve gelişimi, işadamları ve girişimciler arasında toplantılar gerçekleştirme ihtiyacı doğurmuştur. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki kongre bürolarının çoğalması, 1914'te Uluslararası Kongre Büroları Birliğinin (IACB) kurulmasını sağlamıştır. Bu birliğin temel hedefleri, üyeler arasında kongre endüstrisi ile ilgili bilgi alışverişini kolaylaştırmak ve toplantı ve kongrelerin talep edilmesi ve hizmet verilmesi konusunda güvenilir profesyonel uygulamaları teşvik etmektir.

1950’lerde kongre endüstrisi

1950’li yıllardan itibaren kongre endüstrisinin büyüme nedeni arz ve talep yönlü bazı faktörlerden kaynaklanmaktadır. Bu faktörlerin bazıları genel olarak turizmin büyümesini etkileyen faktörlerle yakından ilgilidir. II. Dünya Savaşı sonrasında yapılan kongrelerin sayısında meydana gelen artışlar, kongreciliğin meslek hâline gelmesine ve kongre organizasyonu nedeniyle oluşan hareketliliğin de turizm olayı ve bir turizm çeşidi olarak adlandırılmasına sebep olmuştur. Daha sonralarda zincir oteller kongre, toplantı, sergi ve gösteri gibi etkinliklerin ekonomik gelişim açısından çok önemli olduğunun farkına varmışlar ve 1950’lerin kongre etkinliklerini kabul ederek, bu anlayış sistemi ile hizmet sunmuşlardır.

Ekonomik dönemlerin kongre endüstrisinin gelişimine etkileri

1990'ların başındaki ekonomik durgunluk, konferans organizatörlerinin bütçelerini ciddi şekilde azaltmıştır 1991'de Körfez Savaşı’nın ardından ise küresel ekonomi 1993'te yavaş yavaş iyileşmeye başlamıştır. Bu ekonomik gelişmeler ancak 1996 yılında kongre sektörüne yansıyabilmiştir. 1998 yılında ise 1997 Asya mali krizi yüzünden ekonomik göstergeler küresel ekonomik krizi işaret etmiştir. Ekonomik durgunluk koşulları, hem işletmelerin hem de bireylerin finansal kısıtlamaya gitmelerine neden olmuştur. Dünyada ve ülkelerde yaşanan küresel ve bölgesel ekonomik krizlerin kongre endüstrisi üzerinde ciddi olumsuz etkileri olmuştur.

Küresel Gelişmeler

Dünya kongre pazarındaki gelişmeleri ICCA (İnternational Congress and Convention Association) ve UIA (Union of International Association) takip etmektedir. Uluslararası Dernekler Birliği (The Union of International Associations-UIA), kırk yıldan uzun süredir toplantılar ve kongrelerin istatistiklerini toplayan uluslararası bir birliktir. Veri toplamak için kullandıkları katı ölçütler sayesinde de kongre endüstrisinin en yetkili kaynağı olmaktadırlar. UIA ciddi istatistikler tutmaktadır ve istatistiklerine ulusal ve bölgesel toplantı ve kongreleri dâhil etmemektedir.

1954-1999 yılları arasında çeşitli kıtalar tarafından düzenlenen uluslararası konferans pazarının payına baktığımızda kongre endüstrisinin profesyonel olarak gelişmeye başladığı yıllardan 2000’li yıllara kadar Avrupa’nın, uluslararası kongrelerin büyük çoğunluğuna ev sahipliği yaptığı görülür. Asya Kuzey Amerika’da düzenlenen uluslararası konferansların 1954’den 2000’li yıllara kadar olan pazar payları ise istikrarlı bir gelişim göstermiştir. Şehir bazında bakıldığında Paris'in 1954'ten bu yana sürekli olarak ilk sırada yer aldığı Batı Avrupa şehirlerinin de Paris ile beraber üst sıralara hâkim olduğu görülmüştür.

Bölgesel gelişmeler

Kongre turizminin gelişiminde istatistiklere bakıldığında üç önemli bölge ilk sıralarda yerini almaktadır. Bu bölgeler Avrupa, Amerika ve Asya Pasifik’tir.

Uluslararası kongrelerin yaklaşık % 60’ı Avrupa’da organize edilmektedir.

Amerika kıtasında kongre turizmi piyasasındaki talep kesiminin önemli bir bölümünü teşkil eden ABD’de 2003 yılına kadar çeşitli nedenlerden beş yıllık sürekli bir daralma eğilimi gözlenmiştir. ICCA’nın istatistiklerine göre geçtiğimiz yirmi yıldan beri ABD, 941 toplantı ile birinci sıradaki pozisyonda kalmaktadır. ABD’yi 360 kongre ile Kanada, 237 kongre ile Brezilya, 199 kongre ile Arjantin ve 198 kongre ile Meksika takip etmektedir

Teknolojinin gelişmesi, ulaşım hizmetlerinin hızlı ve daha güvenilir olması, turizm hareketlerinin hız kazanmasıyla birlikte, insanlar yeni yerler görme ve keşfetme ihtiyacı duymaktadır. Bu da Asya Pasifik bölgesinin gelişiminde önemli rol oynamıştır.

Türkiye’de Kongre Turizminin Tarihi Gelişimi

Türkiye’de düzenlenen ilk uluslararası kongreler 1969 yılında Dünya Uluslararası Kızılhaç Kongresi ve Dünya Ticaret Odaları Uluslararası Kongresi’dir.

Türkiye’deki ilk bölgesel tanıtım örgütü olan İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu (ICVB) 1997 yılında kurmuştur. 2007 yılında İzmir Kongre ve Ziyaretçi Tanıtım A.Ş. kurulmuştur.

Türkiye’de 1999 yılında 38 uluslararası toplantı düzenlenmiş, 35 milyon USD gelir elde edilmiştir.

2019 yılında ise ülkemiz 97 uluslararası kongre ile dünya sıralamasında 40. ve Avrupa sıralamasında ise 22. olmuştur. Ayrıca dünya sıralamasında 34.780 katılımcı ile 40. sırada yer almıştır. İstanbul bu kongrelerin 58’ine ev sahipliği yaparak dünya şehir sıralamasında 44. olurken, toplam 24.953 kongre turisti ağırlamıştır.