Kamuda İnsan Kaynakları Yönetimi

İnsan Kaynakları Yönetimi Kavramı

İnsan kaynağı, günümüz bilgi çağında en önemli üretim faktörü olarak karşımıza çıkmaktadır. Geçmişte örgütte çalışanları ifade etmek için; işçi, iş gücü, insan gücü, personel, işgören gibi kavramlar kullanılırken günümüzde ise insan kaynağı kavramı çerçevesinde insan sermayesi, insan yetenekleri, entelektüel sermaye, stratejik kaynak gibi yeni kavramlar da kullanılmaktadır. İnsan kaynakları yönetimi ise bu kaynağın nasıl doğru yönetileceğini ifade etmektedir. İnsan kaynağının doğru yönetilmesi örgütün amaçlarına daha kolay ulaşmasını sağlamaktadır. Bu nedenle hem özel sektörde hem de kamu sektöründe insan kaynağının doğru yönetilmesi gerekmektedir.

İnsan Kaynakları Yönetiminin Özellikleri

İnsan kaynakları yönetiminin kendine has bazı özellikleri söz konusudur. Bu özellikler İKY'nin genel özellikleri ve kamuya has özellikleri olarak sınıflandırılabilir. İnsan kaynakları yönetiminin girdilerden çok çıktılara yönelmesi, bireysel gelişimi sağlamaya çalışması, ben merkezli bir anlayıştan ziyade biz merkezli bir anlayışa yönelmesi ile örgütün kültür ve değerlerine önem vermesi en temel özellikleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

İKY'nin kamu sektörüne özgü birtakım özelliklerinin olduğunu söylemek mümkündür. Kamu sektöründe işe girişte genel öğrenim düzeyi dikkate alınmaktadır. Sınavlar, merkezî sistemle gerçekleştirilmektedir. Kıdem ve öğrenim düzeyi terfide dikkate alınmaktadır. Güvenceli bir statü sağlamaktadır. Gelenekçi ve şekilci bir işleyişe sahiptir. Yargısal denetimin özel kuralları söz konusudur. Bununla birlikte kamuda personel istihdamı çerçevesinde 4 çeşit istihdam biçiminden bahsetmek mümkündür. Bunlar; memur, işçi, sözleşmeli personel ve geçici personeldir.

İnsan Kaynakları Yönetiminin İlkeleri

İKY'nin gerek özel sektör gerekse de kamu sektöründe hâkim olan bazı ilkeleri de söz konusudur. Bu ilkeler: Liyakat (yeterlik), kariyer, eşitlik, güvence, yansızlık, tarafsızlık, sınıflandırma, adil ve yeterli ücret ve hizmet içi eğitim ilkeleridir.

İnsan Kaynakları Yönetiminin İşlevleri

İKY'nin kamu sektörünü de kapsayan ve insan kaynağının planlaması ile başlayan işgören bulma, seçme ve almayı içeren kadrolama, insan kaynağının eğitimini ifade eden insan kaynağını yetiştirme/geliştirme, yaptığı işin başarısını ölçen performans değerleme ve ödüllendirme ile birlikte endüstriyel ilişkiler ve koruma olmak üzere 6 temel işlevi vardır.

Özel Sektör ve Kamu Sektörü İnsan Kaynakları Yönetimi Karşılaştırması

Hem özel sektör hem de kamu sektörü insan kaynakları yönetimi örgütün beşerî tarafıyla ilgilenmesine rağmen kamu sektörü insan kaynakları yönetimi bazı farklılıklara sahiptir. Devletin yaptığı işlerde amaç, kamu yararı olduğundan dolayı özel sektöre göre daha zorunlu ve ivedi nitelik taşımaktadır. Kamuda çalışanların sosyal ve ekonomik hakları idari otoritelerce belirlenmektedir. Ayrıca kamu sektöründe kurallar katı, faaliyetler açık ve herkesçe denetlenebilir nitelik taşımaktadır. Gerek özel sektör gerekse de kamu sektörü açısından ekinliğin ve verimliliğin arttırılmasının doğru insan kaynağının doğru işe yerleştirilmesi ile mümkün olacağını söylemek doğru olacaktır. Çünkü hem kamuda hem de özel sektörde üretimin ve verimliliğin artması ülkenin kalkınması ve gelişmesi açısından büyük önem taşımaktadır.