Kamulaştırmasız El Atma

Hukuk devleti ilkesinin en önemli unsurlarından biri kanuni idare ilkesidir. Kanuni idare ilkesi, idarenin kullandığı yetkilerin mutlaka bir kanuna dayanması zorunluluğunu ifade eder. Bir başka ifade ile idare, kanundan kaynaklanmayan hiçbir yetkiyi kullanamaz. Dolayısıyla idarenin mal edinme usullerinden biri olan kamulaştırmada da idare yetkilerini mutlaka kanuna dayandırmalı ve idare faaliyetlerinde kanuna aykırı davranmamalıdır. Ancak uygulamada idarenin hem 1982 Anayasası’nın hem Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Ek 1 No’lu Protokolü'nün hem de 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun kendine tanınmış bu kanuni yetkiyi kullanmaksızın da mülkiyet hakkına müdahale ettiği görülmektedir. Öğretide “fiilî yol”, “fiilî kamulaştırma”,“dolayısıyla kamulaştırma” veya “haksız fiil” de denilen bu müdahale daha çok “kamulaştırmasız el atma” olarak tanımlanmakta ve mülkiyet hakkına ağır müdahalelerden birini oluşturmaktadır.

Kamulaştırmasız el atma hâlinde taşınmaz malikinin açabileceği davalar dört ana baslık altında toplanmaktadır:

1 -Müdahalenin men- i

2-Bedel davası (El atılan yerin bedelinin tahsili davası)

3- Tazminat davası

4 -Ecrimisil davası