İfraz ve Tevhit Kavramları

İfraz ve tevhit, arazi ve arsa düzenlemesinin türleri arasında değerlendirilen, başka bir deyişle arazi ve arsa düzenlemesinin araçlarından olan hukuki kavramlardır. İmar hukukuna ilişkin kurallar temel olarak 3194 sayılı İmar Kanunu’nda yer almaktadır. İmar Kanunu’nun 15. maddesi, ifraz ve tevhiti düzenlemektedir. İfraz ve tevhit arsaya ilişkin kavramlardır. İfraz, kelime anlamı olarak çıkarma; tevhit ise birleştirme anlamına gelmektedir. İfraz ve tevhit uygulamaları imar işlemlerinin temelini oluşturmaları bakımından önemlidir. İfraz ve tevhit uygulamaları, mevcut araziyi imara müsait hâle getirmek için yapılır. İfraz, “İlgilisinin talebi üzerine bir parselin İmar Kanunu’nun 15 ve 16. maddeleri uyarınca iki ya da daha fazla parçalara bölünmesi işlemidir.” şeklinde tanımlanmıştır. İfraz ve tevhit işlemi yapılabilmesi için öncelikli olarak parselasyon planının yapılmış olması zorunludur. Eğer ifraz ve tevhit yapılacak olan yerde yapılmış olan herhangi bir plan yoksa Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği’ne göre ifraz ve tevhit yapılabilecektir. Kamu ve hizmet tesislerinin gerçekleştirilmesi maksadı ile yapılması gereken kamulaştırmalar nedeniyle, bu hizmet ve tesisler için lüzumlu parçalara ayrılmasını sağlamak üzere, yapılacak ifrazlar ile yeni parsel oluşturmamak koşulu ile parsel sınırı düzeltme işlemleri bu Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’ndeki ifraz şartlarına tabi değildir. Yola cephesi olmayan parsellerin bulunduğu adalarda yola cephesi bulunmayan parsele yola cephe sağlamaya yönelik düzenleme yapılmaksızın bu parsele ve sınırı bulunan diğer parsellere ruhsat düzenlenemez. İmar Kanunu’nun 18’inci maddesinin uygulanamadığı hâllerde yola cephesi bulunan parsellerden herhangi biri ile tevhit edilmesi mecburidir. Parsellerin maliklerinin kendi aralarında anlaşamadığı hâllerde bu alanlarda plana ve yapılaşmamış olup olmadığına göre müsait olan parsellerle resen tevhit yoluyla parselasyon yapmaya ilgili idare yetkilidir. Taşkın, heyelan ve kaya düşmesi gibi afet alanlarında bulunan sıhhi ve jeolojik mahzurları olan veya bunlar gibi tehlikeli durumlar arz etmesi yüzünden imar planlarına veya ilgili idarelerce hazırlanmış veya onaylanmış raporlara göre yapılması yasak edilen alanlar ifraz edilemez. Ancak, sadece bir kısmı yapılaşmaya yasaklanan alanda kalan parseller ile imar planlarında özel mülkiyet içinde kalıp tarım yapılacak veya ağaçlandırılacak alan olarak gösterilen alanlarda kalan parsellerin yasaklanan kısımlarının ifrazı mümkündür. Bu gibi yerlerde arazi takviyesine matuf tesislerden başka yapı yapılamaz. Kademe hattı olarak belirlenen yerlerde aksine bir hüküm olmadıkça ifraz ve tevhit zorunlu değildir. Tevhit işleminin yapılabilmesi için belirli bir usul izlenmesi gerekir. Buna göre: Birleştirme işleminin yapılabilmesi için taşınmaz malların birbirine bitişik olması zorunludur. Kamu kurum ve kuruluşları ile belediyelere ait kendi adlarına olan taşınmaz mallardaki birleştirme işlemi, bu kurumlarda görevli harita ve kadastro mühendisleri sorumluluğunda, kurumları adına yapması mümkündür. Birleştirme işlemi ile ilgili parsellerin çizimi ve yüz ölçümü kontrolü yapılır. Birleşen parsellerin yüz ölçümleri toplamının yeni oluşan parselin yüz ölçümüne uygunluğu kontrol edilir.