İkna ve İkna İletişimi

İletişim

İletişim, insanların bir arada yaşamalarını, birbirleriyle anlaşmalarını, belirli ilişkiler kurmalarını ve bu ilişkileri yürütmelerini sağlayan bir köprü, aracı ya da araç olarak tanımlanabilir. Temel olarak kaynak tarafından hazırlanan ve kodlanan mesajın bir kanal aracılığıyla hedef alıcıya gönderilmesi ve alıcının kodlanan mesajı açarak anladığı bir süreç olarak tanımlanan iletişimin insanlar için önemi büyüktür.

Bireyler kendi aralarında iletişim kurdukları gibi firmalar ya da siyasi partiler gibi birçok kaynak, mal ve hizmetlerini tanıtmak fikir ve ideolojilerini yaymak amacıyla hedef alıcıyla iletişime geçmektedirler.Bunun yanı sıra mesajın dili ve anlatım özellikleri alıcının özellikleri göz önünde bulundurularak oluşturulmalıdır. İletişim kişiler arasında gerçekleşmesine ve büyük kitlelere yönelik olması açısından kişiler arası iletişim ve kitle iletişimidir.

İletişim Yöntemi Olarak Propaganda

Kişi ve kitleleri ikna etmede kullanılan iletişim yöntemlerinden biri propagandadır. Propaganda bir iletişim ve ikna yöntemi olarak yüzyıllardır kullanılmasına karşın bilimsel olarak ele alınması 20. yüz yılda gerçekleşmiştir. Özellikle Birinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında halkı ile iletişime geçmek, onları ikna etmek ve desteğini almak isteyen siyasi liderler sıklıkla propagandaya başvurmuştur.

Propagandanın Tanımı ve Tarihsel Gelişimi

Propaganda; belirli fikir, inanç ve görüşlerin insanların zihinlerine ekilmesi, filizlendirilmesi ve ardından diğer zihinlere yayılması amacıyla gerçekleştirilen iletişim ve ikna çabaları olarak tanımlanabilir. Gerçekleştirilen bu iletişim ve ikna çabaları sonucunda bireylerin davranışlarında istenilen yönde değişim ortaya çıkarmak hedeflenmektedir.

Büyük Türkçe Sözlükte “bir öğreti, düşünce veya inancı başkalarına tanıtmak, benimsetmek ve yaymak amacıyla söz, yazı vb. yollarla gerçekleştirilen çalışma, yaymaca” (TDK, 2019) şeklinde tanımlanan propaganda, mümkün olan tüm iletişim araçlarını ve diğer imkânları kullanarak belirli bir fikir, inanç ve görüş doğrultusunda insanları etkileyerek istenilen davranışı oluşturmak ya da var olan davranışı değiştirmek amacıyla gerçekleştirilen bir iletişim yöntemidir.

Propaganda Türleri

Propaganda kavramı bir arada yaşayan insanların birbirlerini ikna etme amacı gütmeleri nedeniyle ilk çağlardan beri hep var olmuştur. Bu dönemlerde adı propaganda olmasa ve kavram olarak incelenmese de aktif olarak kullanılmıştır. Her dönemde karşısındaki kişi/ kitleyi etkilemek isteyen insanlar dönemin iletişim araç ve yöntemlerini kullanarak fikir ve düşüncelerini onlara iletmişlerdir. Propaganda kavramının ve etkilerinin incelenmeye başlanması ile birlikte propaganda kavramı mesajın türü, kaynağın özellikleri, kullanım amaçları, konusu gibi belirli özelliklerine göre türlere ayrılmıştır.

Propaganda Teknikleri

Temel amacı insanları inandırmak, ikna etmek ve propagandayı yapana güvenmesini sağlamak olan propagandanın insanları aynı konu etrafında toplama ve harekete geçirme gücü yüksektir. Bu nedenle birçok araştırmanın konusu olmakta ve siyasi lider ve yöneticiler tarafından kullanılmaktadır. Propaganda da üç ana strateji ve alt teknik kullanılmaktadır. Bunlar;

• Kaynağın Güvenilirliği (Otoriteye Dayanma Tekniği ve Biraderlik Tekniği)
• Ön İkna (Tekrar Tekniği ve Kavramlar, Sloganlar ve Semboller Kullanma Tekniği)
• His Uyandırma (Korkuya Başvurma ve Günah Keçisi Belirleme Tekniği ve Suçluluk Hissi Tekniği)

Propaganda ve Kitle İletişim Araçları

Bireyleri ya da kitleleri etkileme amacı güden propaganda uygulamaları hedef kitlelerine ulaşmak ve başarılı olmak amacıyla çeşitli iletişim araçları kullanmaktadırlar. Propaganda ile kitlelere ulaşmak ve mesaj iletmek amacıyla kitle iletişim araçları kullanılmaktadır. Propaganda yaparken kitlelere ulaşmak amacıyla kullanılan başlıca kitle iletişim araçları: Radyo, afiş, televizyon, sinema ve internettir.