Emniyet Riskleri ve Havacılıkta Risk Yönetimi
Hava yolu işletmelerinin olası risklerin önlenmesi ve yönetilmesi için uyması gereken minimum emniyet standartları bu konuda en sorumlu ve yetkili otorite Türkiye ’de Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SGHM), uluslararası düzeyde ise Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) ve Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) tarafından yürütülmektedir.
Risk, etkin stratejileri yürütmek, işletme hedeflerine ulaşmak ve önemli bir fırsatın kaçırılmaması için gerekli olan olay veya faaliyet, zararlı veya istenmeyen bir durum olabileceği ihtimali ve işletmenin hedeflerine ulaşılması açısından potansiyeli olan bir olayın olasılık ve etki ifadesi olarak tanımlanmıştır.
Risk yönetimi kavramı ilk olarak 1950’ lerin başlarında kullanılmaya başlanmıştır. İlk başlarda sigortacılık kavramı içerisinde değerlendirilen risk yönetimi kavramı, risk yönetiminin akademik bir disiplin olma sürecine paralel olarak değişmiş̧ ve günümüzde kullanılan anlamını almıştır.
Havacılıkta beklenen risklere; arazi yapısı, kötü hava şartları, meydanın durumu, apronda ki yabancı maddeler örnek oluşturabilir.
Havacılık kuruluşları için risk yönetimi ise, her tür konuda istenmeyen olayların (mali sıkıntı, doğal afetler, yönetim kabiliyeti eksikliği vs.) gerçekleşme olasılığını kabul edilebilir seviyelerde tutmak ve bu durumu yönetmektir.
Havacılık kuruluşlarında emniyet riski yönetimi ile faaliyet çevresindeki emniyet risklerinin değerlendirilmesi ve azaltılması sayesinde risklerin makul ölçüde uygulanabilecek kadar düşük seviyeye ( As Low As Reasonably Practicable = ALARP) indirgenmesi mümkündür.
Risk yönetimi temel olarak dört evreden oluşmaktadır. Bunları şöyle sıralayabiliriz; Tehlike analizi ve değerlendirilmesi, Risk değerlendirme, tehlikenin giderilmesi, tehlikenin azaltılmasıdır.
Risk yönetiminin amacı, riskleri belirlemek ve onları ortadan kaldırmak ya da etkilerini azaltmak üzere gerekli stratejileri geliştirmek, aynı zamanda fırsatları arttıracak adımları atmaktır.
havacılıktaki bu hızlı büyüme kontrol edilemediği takdirde büyük riskleri de beraberinde getirebilecektir. Bu bağlamda SHGM tarafından yapılan havacılık düzenlemeleri ve özellikle risk yönetimini içeren EYS konusundaki düzenlemeler ve uygulamalar son derece önemlidir.
Kişiler ve hava yolu şirketleri meydana gelebilecek riskleri minimize ederek optimum güven aralığında faaliyetlerini icra etmek isterler. Bunun için risk yönetimine ait teknikleri kullanmaları ve uygulamaları durumunda meydana gelebilecek riskleri minimize edebilirler.