Bedensel Engelli Bireylerde Spor ve Açıklamalar
Spor; Spor geçmişten günümüze yarışma, performans veya reklam gibi fonksiyonlardan uzaklaşarak, fiziksel aktivitelerden bir nebze olsun ayrılarak, yaygınlaşan ve toplumun hemen hemen her kesiminden insanı ilgilendiren bir popülarite haline gelmiştir.
Bedensel Engellilik; Çeşitli sebeplerden ötürü bireyin iskelet, kas ve sinir sisteminde meydana gelen hasarlar sonucu bedensel yeteneklerini belirli ölçüde kaybeden ve buna bağlı olarak da topluma entegrasyon sürecinde sorunlar yaşayan, bir başkasının bakımına ve desteğine ihtiyaç duyabilen ve rehabilitasyon desteği alan bireyler bedensel engelli bireyler olarak ifade edilmektedir.
Bedensel Engelli Türleri; Ampute, Spinal Kord (Omurilik)Yaralanmaları, Serebral Palsy (Beyin Felci), Poliomyelit (Çocuk Felci), Cücelik, Spina Bifida, Spastik.
Bedensel Engellilerde Spor ve Faydaları
İlk defa The Stoke Mandeville Hastanesi'nde, Sir Ludwig Guttman tarafından organize edilen ve tekerlekli sandalye kullanan engellilerin rehabilitasyonu amacıyla uygulanan çeşitli sportif aktiviteler, engelliler sporunun tarihsel başlangıcı olmuştur. Öncelikle okçuluk, bowling, bilardo ve masa tenisi oynanmaya başlanmış, kısa bir süre de ise tekerlekli sandalye basketbolu, eskrim ve halter gibi spor dalları gelişmiştir. 1948 Londra Olimpiyat oyunları, Sir Guttman'ın organize ettiği 1. Stoke Mandeville tekerlekli sandalye müsabakaları ile aynı tarihlerde yapılmıştır (Anatca, 2019). Yaşadıkları zorlukların üstesinden gelmeleri için, bedensel ve ruhsal ve sosyal baskılarından kurtulmaları için spor önemli bir unsurdur. Engelli bireylerinde sağlıklı bireyler gibi spora yönelimlerini desteklemek, özellikle savaş gazilerini rehabilite edilmelerini sağlamak, sağlık kurum ve kuruluşlarında ki tedavileri eğlendirici hale getirmek, sakatlanan insanların eski iş güçlerine geri dönmelerine yardımcı olmuştur.
Bedensel engellilerde sporun faydalarından bazıları;
- Stres azaltır.
- Dayanıklılık artar.
- Kısıtlı alanlarından çıkarak hareket etme becerileri gelişir
- Bir başkasının desteğine daha az ihtiyaç duyarak bağımsız olabilirler
- Bir başka hastalığın ortaya çıkma riskini azaltır.
Bedensel Engellilerin Katıldıkları Spor Dalları; Tekerlekli Sandalye Basketbolu, Masa Tenisi, Okçuluk, Yüzme, Bilek Güreşi, Oturarak Voleybol, Ampute Futbol, Yelken, Halter.
Bedensel Engelliler Spor Federasyonu; Ülkemizde engelli sporunu yaygınlaştırmak, sporu rehabilitasyonun bir parçası haline getirmek, uluslararası yarışmalar için sporculara uygun ortamlar oluşturmak amacıyla, Gençlik ve Spor Müdürlüğü bünyesinde 1990 yılında kurulan Türkiye Özürlüler Spor Federasyonu (TÖSF) organize spor faaliyetleri için önemli gelişmeler sağlamaya başlamıştır. 1997 yılına gelindiğinde TÖSF’nin, Türkiye Engelliler Spor Federasyonu olarak isim değiştirildiği görülür. Artan iş gücü ve uzmanlık ihtiyacı nedeniyle federasyon, Türkiye Görme Engelliler Federasyonu, Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonu (TBESF), Türkiye İşitme Engelliler Federasyonu ve Türkiye Özel Sporcular Federasyonu olarak dört ana federasyona ayrılır.
1990 yılında kurulan Özürlüler Spor Federasyonunun 2000 yılında dörde bölünmesi sonucunda kurulan Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonu 2006 yılında özerkliğe girmiştir. Engelli spor branşları 2000 yılında çok fazla tanınmaz ve bilinmezken şimdi geldiği nokta herkes tarafından bilinmektedir. Başarılı federasyonlar sıralamasında ilk altı içine giren federasyonun yegâne kaynağı engelli sporcular ve kulüplerdir.