Engellilerin Yaşadığı Sorunlar

Dünyada bir milyardan fazla engelli birey bulunmakta ve yaklaşık 200 milyon engelli, hayatlarını devam ettirme konusunda zorluklar yaşamaktadır. Dünya nüfusunun giderek yaşlanması ile birlikte engellilik riski de artmaktadır.

2006 yılında benimsenen Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (EHİS) ile tüm engelli bireylerin temel özgürlüklerden ve bütün insan haklarından tam ve eşit bir şekilde faydalanmasını sağlamak, korumak ve teşvik etmek ve de insan olmaktan ileri gelen haysiyetlerine yönelik saygıyı arttırmak amaçlanmaktadır.

Engelli bireylerin yaşamlarını iyileştirici ve geliştirici, ilerici politikalar ve programlar geliştirmek üzere, aynı zamanda Mayıs 2008’de yürürlüğe giren Engellilerin Haklarına Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin (EHİS) uygulanmasını kolaylaştırmak amacıyla Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Bankası Grubu işbirliğinde Dünya Engellilik Raporu hazırlanmıştır.

2010 yılında Ulusal Engelliler Veri Tabanı’na kayıtlı en az %20 oranında engeli olan 280.014 engelli T.C. vatandaşına yönelik ülke genelinde ilk kez, Engellilerin Sorun ve Beklentileri Araştırması gerçekleştirilmiştir.

Engelli bireyler; yaş, cinsiyet, sosyo-kültürel faktörlere ve çevresiyle kurduğu ilişkiye bağlı olarak diğer bireylerle eşit koşullarda, etkin biçimde toplumsal yaşama katılamamakta, sosyal rolünü gerçekleştirememekte, toplumsal hayata uyum sağlamada sorunlar yaşamaktadır.

Engelli Bireyleri Toplumsal Yaşamda Engelleyen Faktörler

Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’ne (CRPD) ve Uluslararası İşlevsellik, Engellilik ve Sağlık Sınıflandırması (ICF) raporuna göre engelli bireylerin sosyal hayata katılımını kısıtlayan unsurlar 8 maddede değerlendirilmektedir.

Olumsuz Tutumlar, İnançlar ve Ön yargılar
Yetersiz Politikalar ve Standartlar
Yetersiz Hizmet İletimi
Yetersiz Veri ve Bulgu
Yetersiz Danışma ve Katılım
Yetersiz Erişebilirlik
Yetersiz Finansman

Sorunların Çözümünde Paydaşlara Düşen Sorumluluklar

Engelli bireylerin toplumsal yaşama katılımını güçleştiren bazen de imkansız kılan sorunların çözümüne yönelik öneri ve iyileştirici tedbir kararlarının uygulamaya geçirilebilmesi için konuyla ilgili paydaşların da katılımının sağlanması önemlidir.

Eylemleri gerçekleştirecek olan paydaşların misyonları önemlidir ancak en önemli rol hükümetlere düşmektedir

Sorunların ve çözümüne yönelik önlemlerin gerçekleştirilmesinde sisteme dâhil edilen paydaşlar aşağıda sıralanmıştır:

Hükümetler
BM Temsilcileri ve Kalkınma Örgütleri
Engelli Kuruluşları
Hizmet Sağlayıcılar
Akademik Kurumlar
Özel Sektör
Engelli Toplulukları
Engelli Bireyler ve Aileleri

Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler

Dünya Engellilik Raporu’nda sunulan veriler, toplumsal yaşamda engelli bireylerin önündeki bariyerlerİN önlenebilir ve dezavantajlı konumları iyileştirilebilir nitelikte olduğunu göstermektedir.

Her ülkenin, sahip olduğu koşullar ve imkanlar dâhilinde farklı sektörlerin işbirliği ve katılımıyla (sağlık, konut, eğitim vb) sorunlarının çözümüne yönelik politikalar geliştirmesi beklenmektedir

Dünya Engellilik Raporu’nda, engellilik alanında var olan sorunların çözümüne yönelik dünya ülkelerine sunulan öneriler 9 başlık altında verilmektedir:

Bütün kurumlara erişimin sağlanması
Özel programların ve hizmetlerin geliştirilmesi
Ulusal engellilik stratejisi ninve eylem planının benimsenmesi
Engelli bireylerin sisteme dâhil edilmesi
İnsan kaynağı kapasitesinin geliştirilmesi
Yeterli finansman sağlanması ve hizmetlerin engellilerin bütçesine uygunluğunun sağlanması
Toplumsal farkındalığın arttırılması ve anlayışın geliştirilmesi
Engellilik ile ilgili veri toplama sisteminin geliştirilmesi