HighScope Programı

Erken çocukluk eğitiminde pek çok alternatif yaklaşım bulunmaktadır. Bu yaklaşımlar içerisinde öncü rol oynayanlardan biri de HighScope yaklaşımıdır. ABD’de 1962 yılında bir anaokulu projesi olarak ortaya çıkmıştır. Proje kapsamında anaokulu çocuklarının bilişsel ve toplumsal açıdan aktif öğrenme yoluyla geliştirilmesi amaçlanmıştır. Özellikle alt sosyoekonomik düzeyde olan ailelerin çocuklarına odaklanan proje 50 yılı aşkın bir süredir uygulanmakta ve risk altındaki binlerce çocuğa ilkokula başlamadan ulaşmaktadır.

HighScope Programının Tarihçesi

HighScope programı 1962’de ABD Michigan eyaleti, Ypsilanti şehrinde Perry Okul Öncesi Projesi olarak başlamıştır. Psikolog David Weikart’ın rehberliğinde, Michigan’daki ilk Afrikalı -Amerikalı müdür olan Perry İlköğretim Okulu Müdürü Charles Eugene Beatty’nin üstün gayretleriyle uygulanan Perry Okul Öncesi Projesi, nitelikli okul öncesi eğitimin okulda başarısız olma riski yüksek olan 123 siyahi çocuk üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamıştır. Dr. Weikart, 1963’te olumlu bir gençlik gelişimi yaklaşımına dayanan, gençler için bir yaz kampı olan HighScope IDEAS Enstitüsünü açtı. 1993’te Perry Okul Öncesi Çalışmasının sonuçlarını, “Önemli Faydalar: 27 Yıl Boyunca HighScope Perry Okul Öncesi Çalışması” başlığıyla yayımlandı. 2016’da HighScope’un erken çocukluk eğitimcilerine yönelik dergisi The Active Learner'ın ilk sayısı yayımlandı.

Dr. David P. Weikart Kimdir?

Dr. David P. Weikart, HighScope Programı’nın kurucusudur. 26 Ağustos 1931’de ABD’de Youngstown Ohio’da dünyaya gelmiştir. 1953 yılında Oberlin Kolejinden mezun olmuştur. Üniversite yılları boyunca danışman ve program müdürü olarak çalışmıştır. 1956’da Youngstown Üniversitesinden eğitim dersleri almış ve Michigan Üniversitesi Psikoloji Bölümünde doktora programına başlamıştır. Weikart, Michigan Üniversitesinde tanıştığı Pyllis Saxon ile 1957 yılında evlenmiştir. Dört kız çocuğuna sahip Dr. Weikart, 9 Aralık 2003 yılında lösemiden hayatını kaybetmiştir.

HighScope Programının Eğitim Felsefesi

HighScope Programı’nda “High” bireysel başarı seviyesini, “Scope” ise bu başarı için önerilen deneyimlerin kapsamını açıklar. Program Piaget’nin bilişsel gelişim kuramı temel alınarak oluşturulmuş, ilerleyen yıllarda gözlemler sonucunda programda diğer gelişim alanlarının da desteklenmesi önemsenmiş, aktif öğrenme daha da merkeze alınmıştır. HighScope Programı yalnızca ne öğretileceğine değil, nasıl öğretileceğine de odaklanır. Temel amacı çocukların yaratıcılığı, güveni ve bağımsızlığını teşvik ederek, öğrenme sürecini geleneksel akademik konuların ötesine taşımak ve çocukları daha sonraki okullara ve hayatta gelecekteki başarıya hazırlamaktır.

HighScope Programının Temel İlkeleri ve Özellikleri

HighScope programının temel öğrenme yaklaşımı aktif öğrenmedir. HighScope programında aktif öğrenmenin beş temel unsuru vardır: Materyaller: Çocukların evi, kültürü ve dili, keşfetmeleri için çeşitli yaşlara uygun, açık uçlu materyallerle yansıtılır. Kullanma: Çocuklar, materyalleri ve fikirleri kullanmaları, incelemeleri, birleştirmeleri ve dönüştürmeleri için teşvik edildiklerinde keşifler yaparlar. Seçme: Çocuklar materyalleri seçer ve arkadaşlarıyla oynar, oyun fikirlerini değiştirir ve geliştirir ve ilgi alanlarına ve ihtiyaçlarına göre etkinlikler planlar.

Çocuğun Dili ve Düşünceleri: Çocuklar öğrenirken ve keşfederken sözlü ve sözsüz iletişim kurarlar -eylemleri hakkında düşünürler, anladıkları hakkındaki düşüncelerini ifade ederler ve düşüncelerini değiştirirler. Yetişkin Desteği: Çocuklar, bir çocuğun mevcut düşünce düzeyini destekleyen ve onları bir sonraki aşamaya ilerlemeye zorlayan yetişkinlerin yardımıyla bilgi edinir ve yaratıcı problem çözme becerilerini geliştirir.

Eğitim Programı

HighScope Okul Öncesi Eğitim Programı, erken çocukluk eğitimi üzerine 50 yılı aşkın zamandır yapılan araştırmalara dayanmaktadır ve eğitim programının doğrudan değerlendirilmesiyle geçerliği ispatlanmıştır. HighScope programının merkezinde aktif öğrenme yer alırken dört temel bileşen de programın diğer temel unsurlarını oluşturmaktadır: Yetişkin -çocuk etkileşimi, öğrenme ortamı, günlük rutinler ve değerlendirme. Aktif öğrenme, HighScope eğitim programının merkezindedir. Çocukların doğal oyunları ile çevre, olaylar ve diğer insanlarla etkileşimleri yoluyla bilgi edinmelerinin temelini oluşturmaktadır.

Eğitim Ortamı

HighScope yaklaşımında çocukların gelişimlerinin güvenli bir biçimde çok yönlü olarak desteklendiği bir sınıf ortamı oluşturulmaktadır. HighScope yaklaşımında sınıf düzeni beş adımda oluşturulabilir: 1. Yer bulmak, 2. Sınıfın bölünmesi, 3. Malzemeleri seçme, kaldırma, etiketleme, 4. Çocukların sınıfı öğrenmesi, 5. Çocukların çalışmalarının sergilenmesi.

Öğretmen

Öğretmen çocukların bütün duyularıyla etkin olarak araştırma yapmalarını sağlar. Bunun için öğretmen çok amaçlı ve çeşitli malzemeler sağlar ve çocukların bu malzemeleri tüm duyularıyla keşfetmelerini teşvik eder. Öğretmen çocukları kendi kendilerine bir şeyler yapma konusunda destekler. Çocukların problem çözmesini ister ve onların çözüme gidebilecek seçenekleri düşünmelerine olanak tanır. Öğretmen, çocukların malzemeleri dönüştürmelerine, birbirleriyle karıştırmalarına yardımcı olur ve yaptıkları şeyi anlatmalarını ister.

Aile

HighScope programının en önemli özelliklerinden biri de ailelerin eğitime katılımıdır. Öncelikle anne -çocuk arasındaki ilişkinin önemsendiği programda okulun ve öğretmenin yanında ailenin de çocukla ilgili konularda uzman olduğu göz önünde bulundurularak hareket edilmektedir. Ev ziyaretlerinin de içinde bulunduğu aile katılım çalışmaları düzenlenmektedir.

Değerlendirme

HighScope programında erken çocukluk eğitiminde en etkili değerlendirme yaklaşımının çocukların gelişimi ve öğrenmesinin doğru bir resmini çizdiği için otantik ve gözleme dayalı değerlendirme olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle, programda kullanılan değerlendirme araçları, öğretmenlerin her gün oyun temelli öğrenme ile çocukları gözlemleyip analiz etmesine ve bu gözlemleri hedeflenen ve bireyselleştirilmiş desteğe ve olumlu çıktılarla sonuçlanan öğretime dönüştürmesine yardımcı olmak için tasarlanmıştır.