Gelişime Uygun Uygulamalar

Türkiye’de okul öncesi eğitim programının temel özelliklerinden biri çocuk merkezli olmasıdır. Bu özellik kapsamında okul öncesi öğretmenlerinden, çocukların planlamadan değerlendirmeye kadar öğrenme sürecinin her aşamasına katılmalarını sağlamaları ve çocukların sorgulamalarına, araştırmalarına, tartışmalarına ve üretmelerine fırsat vermeleri beklenmektedir. Çocuk merkezli bu program aynı zamanda kültürel ve evrensel değerleri dikkate almakta, çocukların yaşadıkları toplumun değerlerini tanımalarını ve kültürel ve evrensel değerleri benimsemelerini önemsemektedir. Bu nedenle de çocuklara farklılıklara saygı duymaya ve bu farklılıklara sahip bireylerle uyum içinde yaşamaya yönelik deneyim ve farkındalık kazandırılmasını teşvik etmektedir. Bu özellikler göz önünde bulundurulduğunda, Türkiye’de okul öncesi eğitim programının Gelişime Uygun Uygulamalar (GUU) felsefesi paralelinde hazırlanmış bir program olduğunu söylemek mümkündür. Gelişime Uygun Uygulamalar, bir öğretim programı değil, okul öncesi dönemde çocuklarla çalışırken kullanılması gereken ilkeleri, uygulamaları gösteren bir çerçeve, felsefe veya yaklaşımdır.

Gelişime Uygun Uygulamalar Felsefesinin Teorik Arka Planı

Gelişime Uygun Uygulamalar, farklı boyutlara odaklanan çok yönlü bir çerçevedir. Bu nedenle de farklı teorik görüşlerin bir sentezini yansıtmaktadır. Piaget, Vygotsky, Dewey, Erikson, Bruner, Smilansky, Montessori, Gardner, Bronfenbrenner ve Maslow, Gelişime Uygun Uygulamalar felsefesinin teorik temelleri üzerinde önemli etkilere sahiptir.

Gelişime Uygun Uygulamalar Felsefesine Göre Çocukların Gelişim ve Öğrenmelerine İlişkin İlkeler

Ulusal Küçük Çocukların Eğitimi Derneği’ne göre, okul öncesi öğretmenleri gün içerisinde kısa ya da uzun vadeli kararlar alırken çocukların öğrenme ve gelişim hedeflerini hatırlamalı, bu hedeflere ulaşmak için çocukları destekleyecek bilinçli stratejiler geliştirmelidirler. Bu stratejiler geliştirilirken birtakım ampirik temelli ilkeler göz önünde bulundurulmalıdır.

Gelişime Uygun Uygulamalar Felsefesine Göre Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sahip Olması Gereken Bilgi Türleri

Okul öncesi öğretmeni olmak, hem ciddi bir sorumluluk, bağlılık, sabır ve anlayış hem de öğretme ve öğrenme konularında bilgi ve beceri sahibi olmayı gerektirmektedir. Ulusal Küçük Çocukların Eğitimi Derneği profesyonel anlamda karar verme sürecinde okul öncesi öğretmenlerinin üç bilgiyi göz önünde bulundurması gerektiğini belirtmiştir. Bunlar: (1) Çocuğun gelişim ve öğrenmesi hakkında bilinenler, (2) öğretmenlerin bireysel farklılıklara uyum sağlamalarına ve bu farklılıklara karşı duyarlı olmalarına yardımcı olmak için bir birey olarak her çocuk hakkında bilinenler ve (3) çocukların içinde yaşadıkları sosyal ve kültürel ortamlar hakkında bilinenler.

Gelişime Uygun Uygulamalar Felsefesine Göre Eğitim Programlarının Özellikleri

Ulusal Küçük Çocukların Eğitimi Derneği, okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan eğitim programlarının gelişime uygun ve yüksek kaliteli programlar olması için 10 alanda dikkat edilmesi gereken birtakım özelliklerden bahsetmiştir. Bu alanlar:

Okul içi ilişkiler,öğretim programı,öğretim,çocuğun gelişiminin değerlendirilmesi,sağlık,personel yetkinlikleri, hazırlık ve destek,aileler,toplum ilişkileri,fiziksel çevre,liderlik ve yönetim şeklindedir.

Gelişime Uygun Uyglamalar Felsefesi İle İlgili Yanlış Çıkarımlar

1. Gelişime Uygun Uygulamalar felsefesini gerçekleştirmenin tek bir doğru yolu vardır.
2. Gelişime uygun sınıflar yapılandırılmamıştır.
3. Gelişime uygun sınıflarda öğretmenler ya çok az şey öğretmekte ya da hiçbir şey öğretmemektedir.
4. Gelişime Uygun Uygulamalar felsefesine uygun eğitim programları akademik bilgi içermez, yalnızca okuma, yazma ve sayı bilgisine ilişkin temel bilgilerle ilgili çıkarımlar söz konusudur.
5. Gelişime Uygun Uygulamalar felsefesinin uygulandığı sınıflarda çocukların bir şeyleri öğrenip öğrenmediğini anlamanın bir yolu yoktur.
6. Gelişime Uygun Uygulamalar felsefesi belirli oyuncak ve materyallerle basitçe uygulanabilmektedir.
7. Gelişime Uygun Uygulamalar felsefesinde belirli bir amaç yoktur.
8. Gelişime Uygun Uygulamalar felsefesinde öğretim programı, çocuk gelişimidir.