Orman Okulu Yaklaşımı
Orman okulu yaklaşımı, çocukların bağımsızlık becerisi kazanmaları, risk alabilmeleri ve doğayla yaşamayı öğrenebilmeleri için çocukların hem dışarıda olmalarını hem de günlük hayat içerisinde uygun düzeyde risk almalarını teşvik etmektedir.
Orman Okulu Yaklaşımının Tarihçesi
Orman okulu yaklaşımının kökleri, İsveç’te bulunan ve kâr amacı gütmeyen bir organizasyon olan, yıl boyunca her yaş grubuna eğitimsel çerçevede açık hava etkinlikleri sunan ve “dışarıda yaşam” anlamına gelen bir kuruma dayanmaktadır. 1985 yılında Frohm’un oluşturduğu modelle doğada eğitim temelli anaokulları diğer adıyla Orman Okulu Yaklaşımı oluşturulmuştur.
Orman Okulu Yaklaşımının Öncüleri ve Eğitim Felsefesi
Günümüzde hızla önem kazanan orman okulu yaklaşımına ilham kaynağı olan fikir ve uygulamaları savunan pek çok kuramcı vardır. Bunların başında John Amos Comenius, Jean Jacques Rousseau, Friedrich Froebel, John Dewey, Margaret McMillan, Maria Montessori, Rudolf Steiner, Susan Sutherland Isaacs, Lev Vygotsky ve Marjorie Allen bulunmaktadır. Orman okulu felsefesi, normal eğitimin geliştirilmesi ve mesleki açıdan dış ortamda alternatif bir eğitim programı sunması için düşünülmüş ve tasarlanmıştır. Bu, küçük yaştaki çocukların doğal dünyaya karşı farkındalığını artıran ve daha sonraki hayatta doğal dünyaya karşı sorumlu bir tutumu destekleyen bir eğitim verme isteğine dayanmaktadır.
Orman Okulu Yaklaşımının Temel İlkeleri ve Özellikleri
Açık Hava Öğrenme Enstitüsü, orman okulu komiteleri ile görüşerek orman okulu ilkelerini belirlemiştir.
1. Ormanlık/ağaçlık alan: Orman okulu uygulama alanı, çocuklar ile doğal dünya arasındaki ilişkiyi güçlendirecek ormanlık/ağaçlık bir bölgeden oluşmalıdır.
2. Uygun yetişkin/çocuk oranı: Orman okulunda çocuk başına düşen yetişkin sayısının artması, çocuklar ve liderler arasında daha yakın ve daha etkili bir iletişim kurulmasını sağlayarak, eğitim uygulamaları sırasında çocukların zarar görme riskini azaltmaktadır.
3. Birden fazla duyu kullanarak araştırma yapma özgürlüğü: Orman okullarında, çocukların yaratıcılıklarını ve hayal güçlerini artırmak ve oyunlarını çeşitlendirebilmek için, onlara birden fazla duyularını kullanarak keşif yapmalarını sağlayabilecekleri özgür deneyim fırsatları sunulmalıdır.
4. Millî eğitim programı hedeflerine bağlılık: Orman okulu yaklaşımı, millî eğitim programında hedeflenen kazanımlar ile ilişkili olmalıdır; ancak orman okulu uygulayıcıları/liderleri bu hedefleri açık alan öğrenmeleri bağlamında gerçekleştirmeyi planlamalıdır.
5. Orman okulunun, sık ve düzenli oturumlarla, belirli bir süre/dönem boyunca gerçekleşmesi: Orman okulu, ormanın sadece bir kez ziyaret edildiği zengin öğrenme fırsatlarının yer aldığı bir alan olmayıp, bölgesel bir ağaçlık alana yıl boyu tüm hava şartlarında ziyareti gerektirir.
6. Oturumların orman okulu uygulayıcılık/liderlik eğitimi almış eğitmenler tarafından yürütülmesi: Orman okulu uygulamaları, İngiltere’de akreditasyona sahip olan bir orman okulu eğitim programını tamamlayarak en az 3. seviye yeterlik derecesi almaya hak kazanmış uygulayıcılar tarafından yürütülür.
7. Uygun risk ortamlarının sunulması: Orman okulu, çocukların gelişimlerine uygun risk alma fırsatları sunmaktadır. Orman okullarında risk almaya önem verilmektedir, çünkü çocukların fiziksel risk alma ve risklerle nasıl başa çıkacaklarını öğrenmeleri onların gelişimlerinin ve yaşam becerilerinin doğal bir parçasıdır.
8. Çocuk merkezli program uygulanması: Orman okulu uygulamaları, çocukların ilgi ve ihtiyaçlarına göre şekillenen, onların gelişim ve öğrenmelerini destekleyen bir dizi çocuk merkezli süreci içerir.
9. Bütünsel gelişimin desteklenmesi: Orman okulu uygulamaları çocukların bütünsel gelişimini (fiziksel, bilişsel, dil, duygusal, sosyal ve ruhsal) teşvik etmektedir.
Eğitim Programı
Orman okullarında esnek bir programlama anlayışı vardır. Öğretmenler çocukların ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda eğitim programının içeriğini değiştirebilir ve öğrenme etkinliklerini düzenleyebilirler.
Eğitim Ortamı
Bir orman okulu, ormanlık bir ortam veya bir dış mekân alanını bir sınıf olarak kullanmak olarak tanımlanmaktadır. Yılın neredeyse her günü çocukların günün belirli bir kısmını ya da tamamını dışarıda, doğal ortamlarda geçirmesini amaçlayan orman okulları, genellikle ağaçlık ya da ormanlık alanların yakınına kurulmaktadır. Uygulandığı ülkenin kültürüne göre küçük farklılıklar gösterse de genel olarak bu okullar küçük yaş gruplarının (2 -5 yaş) günün belirli bir zamanını geçirdikleri ya da kötü hava koşullarında kullanılan ( -15 derece ve daha düşük hava sıcaklıklarında) bir binaya sahiptir. Ancak sadece materyallerini depolamak amacıyla bir karavan ya da seyyar kabin kullanan okullar da mevcuttur.
Öğretmen
1. Katılımı Teşvik Etme: Eğitimci, doğa oyununa yönelik isteğin bir modeli olarak gergin veya açık havada oynamaya yeni başlayan çocukları cesaretlendirir.
2. Gözlemleme: Çocuklar keşif yaparken, eğitimci çocuklara oynamaları ve keşfetmelerine yer vermek için geri çekilir.
3. Çocuklarla Birlikte Öğrenme: Eğitimci, çocuklarla birlikte kirlenir, keşfeder, yaratır, yapar, öğrenir, bilgi edinir ve kutlama yapar.
4. Güvenlik: Orman okulunda eğitimcinin rolü, grubun fiziksel olarak güvenli ve rahat olmasını sağlamaktır.
5. Bağlantı Kurma: Eğitimci, çocuklarla, ebeveynlerle, ortamla ve genel olarak toplumla bağlantı kurmaya çalışır ve ortaya çıkan çatışma ve tartışmalarda onlara yardımcı olmak için çocuklarla birlikte çaba gösterir.
Aile
Orman okullarında güçlü bir okul-aile iş birliğinin başarı için kilit rol oynadığı düşünülür. Her ailenin okuldaki çalışmaları paylaşması ve aktif olarak yer alması gerekmektedir. Ebeveynler arasında iş yükünü dengelemek için her ailenin üç alanda yardım etmesi gerekmektedir: Yıllık ana işi üstlenmek, yılda bir temizlik görevini tamamlamak ve atıştırmalık görevine katılmak.