Disk Sürücüleri

Bilgisayar sistemlerinde üretilen çıktılar ve sisteme işlenmesi için verilen girdilerin kalıcı olarak saklanmaları, istendiğinde tekrar çağrılmaları için tutulduğu aygıtlara depolama aygıtları denilmektedir.

Verilerin kalıcı olarak manyetik plakalar üzerinde saklandığı disk sürücülerine manyetik plakalı hard diskler denilmektedir.

Manyetik plakalı hard diskler verileri manyetizma yani mıknatıs düzeninden faydalanarak yazarlar.

Manyetik sabit diskler, katı hal diskler ve optik disklerle karşılaştırıldığında daha yüksek miktarda veri depolama kapasitelerine sahip olsalar da, son yıllarda katı hal diskler manyetik sabit disklerin bu özelliklerine sahiptirler.

Manyetik ortamlarda, manyetik sabit diskler çok çabuk bozulacaklarından dolayı elektronik tabanlı diskler yani katı hal diskler daha kullanışlı olacaklardır.

Günümüzde yaygın olarak kullanılan depolama birimleri manyetik sabit diskler, katı hal diskler (SSD), optik diskler, hafıza kartları ve USB belleklerdir.

Katı hal sürücüler (SSD), geleneksel manyetik sabit disklerin yerini hızla almaya başlayan, NAND flash yongalı elektronik sabit disklerdir. Bu diskler form faktörlerine göre çeşitli isimlendirmelerle son kullanıcıların karşısına çıkmaktadırlar.

Manyetik sabit disklerde, plakaların üzerinde yer alan sektörlerin ve izlerin bilgilerinin tutulduğu, varsa hatalı sektörlerin (badsector) okuma ve yazma esnasında atlanması gerektiği bilgisinin yer aldığı yongaların bulunduğu ve anakart üzerinde yer alan veri yollarıyla hard diskin bağlantısının yapılmasını sağlayan elektronik devre kartına; hard disk kontrol kartı denilmektedir. Bu kart SSD’ler de benzer şekilde vardır. Fakat SSD’lerde bu kart diskin yapısı gereği farklı özellikler için görev alır, bu görevlerden biri TRIM desteğidir. TRIM, ATA (Advanced Technology Attachment) arayüzü için geliştirilmiş bir komutsal teknolojidir. İşletim sisteminin SSD’ye içerisinde yer alan verileri sildiğini söylemesi durumunda, disk içerisinde yer alan Flash alanlarının yeni gelecek veriler için boşaltılması durumudur.

İster manyetik sabit diskler olsun, ister katı hal diskler olsun disklerin sağlıklı ve uzun süreler performanslı çalışmaları son kullanıcılar ve kurumsal kullanıcılar için önem arz etmektedir. Bu bağlamda S.M.A.R.T. (Self - Monitoring, Analysis and Reporting Technology) Türkçe bireysel izleme, analiz ve raporlama teknolojisi olarak adlandırılan teknoloji ATA -3 yani EIDE’ nin ilan edilmesiyle birlikte duyurulmuş bir teknolojidir. Bu teknoloji sayesinde diskler üzerindeki kullanıma bağlı olarak oluşan hatalar analiz edilir ve olası veri kayıplarını engellemek adına disk sağlık bilgisi oluşturulur.

Verilerin güvenle saklanması için geliştirilmiş ve geliştirilmesi devam eden fiziksel ve yazılımsal başka bir teknolojide RAID teknolojisidir. Bu teknolojide birden fazla yapıda veri yedekliliği veya performans artışı sağlanabilir. Bir başka tanıma göre de; bu teknoloji, destekleyen ortamlarda birden çok depolama aygıtını birbirine bir kontrolcü yardımıyla bağlamak ve bunları tek bir depolama ortamı olarak kullanmak için kullanılan teknolojinin adıdır.

Günümüzde kullanımda olan SSD form faktörleri, SATA, SATA M.2, NVMe - M.2 ve AIC olarak adlandırılan form faktörlerdir. SATA M.2 SSD’ler, NVMe M.2 SSD’lere göre daha yavaş veri depolama donanımlarıdır.

Optik olarak verilerin yazıldığı ortamlara optik disk, okunduğu cihazlara ise optik disk sürücüleri ya da optik disk okuyucuları denilmektedir. CD, DVD ve BluRay günümüzde popüler optik diskler olarak görülür.