Bilgisayarın Genel Yapısı

Bilgisayar, bilgileri veya verileri işleyen elektronik bir cihazdır. Verileri depolama, alma ve işleme yeteneğine sahiptir. Bilgisayarlar bu işlemleri yerine getirirken iki temel yapı olan donanım ve yazılımdan faydalanırlar.

Bilgisayarların görevlerini yerine getirebilmeleri için onlara verilen tüm bilgiler ve komut listelerine yazılım adı verilmektedir.

Bilgisayarın sistem yazılımı, bilgisayarı en etkili şekilde kullanmayı amaçlayan ve etkinleştiren bir dizi programdan oluşur. Sistem yazılımında yer alan programlara toplu olarak işletim sistemi denir.

Bilgisayarın tüm fiziksel birimlerine donanım adı verilmektedir.

Bilgisayar kurulumu, donanım bileşenlerinin çalışması ve bunların bilgisayar sistemi oluşturmak üzere birleştirilmesiyle ilgilenir.

Bilgisayar tasarımı ise, bilgisayarın donanım tasarımıyla ilgilenmektedir. Bilgisayarın özellikleri belirlendikten sonra, tasarımcının görevi donanımı tasarlayıp geliştirmektir.

Bilgisayarlar veri işleme yeteneklerine bağlı olarak boyut ve kapasitelerine göre sınıflandırılmaktadır. Bilgisayarların sınıflandırılması mikro bilgisayar, mini bilgisayar, ana bilgisayar ve süper bilgisayar olmak üzere dört başlık altında gerçekleştirilmektedir.

Mikro Bilgisayarlar, Genellikle tek kişi tarafından kullanılan bilgisayarlardır (bu nedenle bu bilgisayarlara kişisel bilgisayar yani PC denir).

Mini bilgisayar, birden fazla CPU bağlantısı olan dijital ve çok kullanıcılı bir bilgisayar sistemidir.

Ana bilgisayarlar çok programlı, yüksek performanslı ve çok kullanıcılı bilgisayarlardır. Yani bilgisayarda aynı anda 100'den fazla kullanıcının iş yükünü kaldırabilirler.

Süper bilgisayar, yoğun miktarda verileri işlemek için kullanılan en hızlı, güçlü ve pahalı özellekiklere sahip bir bilgisayar türüdür. Büyük miktarda veriyi kısa sürede yüksek verimlilikle işlemek için tasarlanmıştır.

Tüm bilgisayar türleri aynı temel bilgisayar yapısına ve işlevine sahiptir. Bu temel yapı bir giriş birimini, CPU (merkezi işlem birimini) ve çıkış birimini içermektedir.

Giriş birimleri, bilgisayara herhangi bir veri girebileceğimiz bilgisayarın bileşenleri veya aygıtlarıdır.

Merkezi işlem birimi veya CPU (Central Process Unit), bilgisayarın beyni olarak bilinir. CPU, verilerin depolanmasından, sonuçların hesaplanmasından ve programların talimatlarından sorumludur. Merkezi işlem birimi, bilgisayarın her parçasının işlemlerini kontrol eder. Merkezi işlem birimi (CPU), kontrol ünitesi, bellek ve aritmetik mantık biriminden oluşmaktadır.

Bellekten talimatları çıkaran, kodları çözen ve yürüten birime kontrol üniresi adı verilmektedir.

Tüm bilgisayar türlerinin bir diğer önemli bileşeni bellek birimidir. Bellek birimi, programlar ve dosyalar gibi tüm verilerin depolandığı bir yerdir.

ALU, Toplama, çıkarma, bölme vb. Aritmetik işlevleri ve mantıksal işlemleri yerine getiren Aritmetik ve Mantıksal Birim anlamına gelir.

Gerekli tüm bilgileri bilgisayardan almamıza yardımcı olan cihazlar çıkış birimi olarak tanımlanır.

Bilgisayar donanımı, bilgisayarın fiziksel bileşenlerini ifade eden bir genel terimdir. Bilgisayar donanımı, fiziksel parçanın cihazın içine veya etrafına yerleştirilmesiyle ilgili olarak dahili veya harici olarak sınıflandırılabilir.

Bilgisayarlarda cihaz içerisine (bilgisayar kasası içerisine) yerleştirilen donanım parçalarına dahili donanım adı verilmektedir.

Anakart, diğer tüm bileşenler için yapı sağlar ve bunları birbirine bağlarken, aynı zamanda güç dağıtmak, bilgi iletmek ve yazıcı veya fare gibi aygıtlara bağlanmak için bir yol sağlar.

İşlemci (CPU), bilgisayar işlemlerini denetler ve kişisel bilgisayarın diğer bileşenleriyle iletişim kurar.

RAM, uygulamalara kısa vadede verileri depolamak ve bunlara erişmek için bir yer sağlar.

Sabit disk, aynı zamanda sabit disk sürücüsü veya sabit sürücü olarak da adlandırılır, bir bilgisayar için uzun süreli veri saklama amacıyla manyetik depolama ortamı sunmaktadır.

Sadece okunabilir bellek ROM, güç (elektirik) sağlanmadığında verileri korumaktan sorumludur.

Temel Giriş / Çıkış Sistemi'nin kısaltması olan BIOS, anakartlarda bulunan ve bilgisayar sistemine en temel düzeyde erişilmesini sağlayan bir yongadır.

GPU, grafikler ve video işleme dahil olmak üzere çok çeşitli uygulamalarda kullanılır.

Ses kartı, dijital ses sinyallerini analog sinyallere ve analog ses sinyallerini de dijital sinyallere çeviren bir bilgisayar bileşenidir.

Modem kartı, PC anakartının PCI yuvasına takılı olan dahili bir modem türüdür.

Ethernet kartı bir tür ağ bağdaştırıcısıdır.

Bir güç kaynağı, bir bilgisayar sisteminin tüm bileşenlerine elektrik sağlar.

Bilgisayarlarda cihaz dışına (bilgisayar kasası dışına) yerleştirilen donanım parçalarına harici donanım adı verilmektedir.

Monitör, video görüntüleme terminali veya video görüntüleme birimi olarak da bilinen elektronik bir çıkış aygıtıdır.

Klavye harfler, sayılar ve semboller oluşturmak ve ek işlevler gerçekleştirmek için kullanılan düğmelerden oluşmaktadır.

Bilgisayar faresi, bilgisayardaki metinleri, simgeleri, dosyaları ve klasörleri işaretlemek, taşımak ve seçmek için GUI'deki (grafik kullanıcı arabirimi) imleci denetleyen bir el tipi donanım giriş aygıtıdır.

Yazıcı, bir bilgisayarda veya başka bir aygıtta depolanan elektronik verileri alıp basılı kopya oluşturan harici bir donanım çıkış aygıtıdır.

Tarayıcı, (görüntü tarayıcı veya optiktarayıcı), bir görüntüyü optik olarak "okuyan" ve dijital sinyale dönüştüren bir donanımsal giriş aygıtıdır.

Çizim tableti veya kalemli tablet olarak da adlandırılan grafik tablet, el tipi ekran kaleminden bilgi dönüştüren bir giriş cihazıdır.

Bilgisayar hoparlörü, ses üretmek için bilgisayara bağlanan bir çıkış donanım aygıtıdır.

Mikrofon, bilgisayar kullanıcılarının bilgisayarlarına ses girmesine olanak tanır.

Bilgisayar kamerası, bir bilgisayara veya bilgisayar ağına kayıt yapmak veya akış yapmak için tasarlanmış bir tür video kameradır.

Bilgisayar yazılımı, sistem yazılımı ve uygulama yazılımı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Sistem yazılımı, işletim sistemi, aygıt sürücüleri ve yardımcı programlar dahil olmak üzere bir bilgisayarda çalışan temel bileşenleri ifade eder. Uygulama yazılımı, kelime işlem, görüntü düzenleme, web'de gezinme ve oyun oynama gibi belirli görevleri gerçekleştirmek için tasarlanmıştır.