Yaygın Olarak Yetiştirilen Irklar

Çiftlik hayvanı olarak kabul edilen ırkların farklı coğrafyalara dağılımında en önemli rolü ırkın özelliği, bölge insanının ihtiyacı ve ırkın uyum kabiliyeti oynamaktadır.

Sığır ırkları içinde Holştayn, dünyada en yaygın yetiştirilme alanına sahiptir ve dünya genelinde her dört sığırdan biri ya Holştayndır ya da melezidir. Yetiştirildiği bölge ve amaca göre sütçü veya kombine olarak sınıflandırılabilir. Dünyada süt üretimine en çok katkı veren ırktır.

Esmer Irk (Brown Swiss) Türkiye hayvancılığında, bilinen, kullanılan ve Anadolu coğrafyasında oldukça geniş yayılma alanına sahip bir ırktır. Birçok Avrupa ülkesinin dağlık bölgelerinde kombine yönü dikkate alınırken, Amerika Birleşik Devletleri’nde sütçü özelliğine göre yetiştirilmiştir. Türkiye’de de Boz ırk ile yapılan çevirme melezlemesi sonucunda Anadolu esmeri veya Karacabey esmeri diye anılan Esmer sığır elde edilmiştir.

Simental, Türkiye’de son yıllarda yaygın yetiştirme alanı bulan bir ırktır. Simental kadar olmasa da Montbeliard da tercih edilen ırklar arsında anılır. Et yönlerinin kuvvetli, sütlerindeki kuru maddenin yüksekliği tercih nedenleridir.

Jersey, tam anlamıyla sütçü özelliklere sahip bir ırktır. Karadeniz Bölgesi'nde beğenilir ve en çok yetiştiriciliği de bu bölgede yapılır.

Aberdeen Angus ve Şarole etçi ırklara en iyi iki örnektir. Angus eti mermerleşme özelliğinden dolayı rağbet görür. Şarole diğer sütçü ve kombine ırklarla yapılan et üretim amaçlı kullanma melezlemelerinin en iyi baba hattıdır.

Koyun türü içinde Merinos en yaygın yetiştirilen ırktır. Önceleri yapağı amaçlı yetiştirilirken, sonraları etçi özellik de eklenmiştir. Türkiye’de de yetiştirilmektedir ve melezleme çalışmalarında kullanılmıştır. Karacabey Merinosu ve Orta Anadolu Merinosu diye adlandırılan melezleri hâlâ beğenilerek kullanılmaktadır.

Rambouillet İspanyol Merinosundan köken alan bir Fransız ırkıdır. Türkiye’de Dağlıçla melezlenmesinden oluşan Ramlıçlar beğenilerek yetiştirilmektedir.

Suffolk son iki yüzyıldan beri İngiltere’de yetiştirilen en ünlü etçi ırklarından biri olup dünyanın birçok ülkesine götürülmüştür.Texel ise Hollanda kökenli kaliteli bir etçi koyun ırkıdır.

Ost Friz (Doğu Frizya,) süt verimi ve döl verimi en iyi olan koyun ırklarından biridir. Kıvırcıkla melezlenmesinden süt tipli Tahirova koyunu geliştirilmiştir.

Kıvırcık, Türkiye’nin yanı sıra Bulgaristan ve Yunanistan’da da yetiştirilen bir koyun ırkıdır. Türkiye’nin et kalitesi en iyi olan koyunudur. Yabacı ırklarla yapılan melezlemelerde ana hattı olarak kullanılmıştır.

Akkaraman özellikle Orta Anadolu coğrafyasına mükemmel uyum sağlamış ve Anadolu’da uzun yıllardan beri sayı olarak en fazla yetiştirilen kombine bir koyun ırkıdır.

Romanow Rusya, Fin Finlandiya, Ost Friz Almanya, Border Leicester İngiltere, Sakız Türkye ve Yunanistan’da geliştirilmiş döl verimi yüksek ırklardır.

Keçi Irkları içinde Saanen sütçü, Boer ise etçi özellikleriyle ön plana çıkarlar. Türkiye’nin en çok yetiştirilen keçi ırkı ise Kıl keçisidir.

Tiftik Keçisi veya Ankara Keçisi olarak isimlendirilen ırk, Türkiye’nin en eski hayvan ırklarından biridir ve üretmiş olduğu tiftiğin değerinden dolayı dünyanın dört bir yanına götürülmüştür.

Denizli, Gerze, Hacı Kadın ve Sultan Türk tavuk ırklarıdır. Denizli horozları uzun ötüşleriyle tanınırlar.

Dünya genelinde Beyaz Hollanda hindisi, Geniş Göğüslü Bronz hindi, Geniş Göğüslü Beyaz hindi ve Beyaz Nicholas hindisi yaygın olarak yetiştirilmektedir.

Kars kazı ırk olarak tescil edilmese de yerli kazlar kategorinde adından bahsettiren bir genotiptir. Beyaz, sarı, siyah ve alaca renkli alt genotipleri vardır. Dünyada kaz sektöründe, et verimi yönünden Emden ve Toulouse, yumurta verimi açısındansa Çin kazlarının adı geçmektedir.

Arap atı ve İngiliz atı hem Türkiye’de hem de dünyada en çok yetiştirilen at ırklarıdır. Her ikisi de at yarışı sektörünün vazgeçilmezleridir. Arap atı özellikle Türkiye ve Orta Doğu ülkelerindeki yarışlarda tercih edilir.

Kangal ve Akbaş Türkiye’den dünyaya yayılan iki ünlü Türk köpek ırkıdır. Her ikisi de hem bekçi hem de çoban (sürü) köpeği özelliği taşımaktadır.