Yönetimin Temel Kavramları

Bu bölümde yönetim ve örgüt ile ilgili temel kavramlar tanımlanarak üniteye giriş yapılmıştır

Yönetim, başkaları vasıtasıyla işgörmektir. Bu tanıma göre, yönetim, birden fazla kişinin varlığı ile ortaya çıkan ve bu yönü ile ekonomik faaliyetten ayrılan bir grup faaliyeti ya da sosyal faaliyet olarak kabul edilmektedir.Yönetim kavramı, yönetim işlevini yerine getiren kişi ya da grupları belirtir. Yönetim işlevinin içinde icra edildiği örgüt yapısı, yönetici ile ona bağlı olarak çalışan birçok işgören ya da asttan oluşacak şekilde düzenlenir. Yönetim süreci, onu işleten ya da ona işlerlik kazandıran grup ve organlar açısından incelendiğinde üç tür yönetimden bahsedilir. Bunlar; aile ya da ailesel yönetim, siyasal ya da politik yönetim ve profesyonel yönetimdir. Yönetimin hem bilimsel hem de sanat yönü vardır. Bir bilim olarak yönetim, her yerde, her zaman ve kamu ya da özel her kurumda uygulanabilir nitelikte temel ilkeleri, dayandığı temel bir felsefesi ve belirlenen amaçlara ulaşmada izlenebilir yol ve yöntemler anlamında politikaları bulunan bir disiplindir. Yönetimin sanat yönü ise, yönetsel eylemlerde yöneticinin doğuştan taşıdığı yaratıcılık ve liderlik yeteneklerinin oynadığı rolü ifade etmektedir.

Yönetim fonksiyonları planlama, örgütleme, yöneltme, koordinasyon ve denetimden oluşmaktadır.

Yönetici, başkaları vasıtasıyla işgören kişidir. Profesyonel yönetici bu işi bir meslek olarak yapan kişidir. Profesyonel yönetici, yönetim işini kendisine meslek edinerek işletmenin sahibi haline gelmeden girişimcinin yaptığı her işi yapan ve bu hizmetleri karşılığında aylık alan kimsedir. Günümüzde birçok işletmede yönetim işlevini yerine getiren bireyler, yalnızca profesyonel yöneticiler değil, aynı zamanda sermaye sahibi olan girişimcilerdir. Genellikle ailesel yönetimde, yöneticiler aynı zamanda girişimci olmaktadır. Endüstrileşme ve ekonomik gelişmelerin artmasıyla işletmelerin büyümesi, gelişmesi ve işlerin yönetim fonksiyonları yönünden uzmanlık gerektiren karmaşık bir yapıya bürünmesi ile birlikte işletmenin sahibi ya da girişimci olunmaksızın profesyonel işletme yöneticiliği ortaya çıkmıştır. Bu tür yöneticiler, kar ya da zararı girişimci ya da işletme sahiplerine ait olmak üzere toplumun ihtiyacı olan mal ya da hizmetleri üretmek üzere üretim faktörlerini tedarik etmekte ve bunları en uygun şekilde bir araya getirerek ihtiyaçları karşılayacak faaliyetleri yerine getirmektedirler.

Yöneticilerin sahip olması gereken birtakım beceriler vardır. Bunlar: Teknik beceri, iletişim becerisi, insan ilişkileri becerisi, analitik beceri, karar verme becerisi ve kavramsal beceridir.

Yönetim bilimine, çeşitli bilim dallarında uzmanlaşmış kişilerin katkısı vardır. Mühendisler, iktisatçılar, hukukçular, davranış bilimciler, matematikçiler, fizikçiler, siyaset bilimciler ve benzeri alanlarda yer alan kişiler yönetim biliminin gelişmesinde önemli role sahiptirler.

Örgüt (organizasyon) ise kişilerin tek başlarına gerçekleştiremeyecekleri amaçları, başkaları ile bir araya gelerek bir grup halinde gayret, bilgi ve yeteneklerini birleştirerek gerçekleştirmelerini sağlayan bir işbölümü ve koordinasyon sistemidir. Örgütün varlık nedeni, belirli amaçların ancak birden fazla kişi ile ve bir grup olarak gerçekleştirilebilmesidir.