Belediye (II. Bölüm)
Belediyenin başkan, meclis ve encümen gibi organları söz konusu olmakla birlikte hizmet yürütümünü sağlayacak bir de belediye teşkilatı bulunmaktadır. Yazı işleri, fen işleri, mali hizmetler gibi birimler ve bu birimlerde çalışan memur ve sözleşmeli personel ile belediye hizmetleri yürütülmektedir. Gerekirse ihtiyaç duyulan yeni birimler kurulabilmektedir. Belediyeler seçimle gelen kişiler tarafından yönetildiği için seçilen kişiler seçmenlerine olabildiğince belediyede iş imkânı sağlamak ister. Ancak belediyenin de personel harcaması sınırsız değildir. Belediyenin yerel ve ortak hizmetleri yürütmesine yetecek ölçüde personeli olması için personel alımı norm kadro çerçevesinde yapılmaktadır.
Belediye teşkilatının oluşumunda ve personelin atanmasında norm kadroya dikkat edilmesi gerektiği görülmektedir. Norm kadro ilke ve standartları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından müştereken belirlenir. Bu ilke ve standartlar çerçevesinde de belediyenin ve bağlı kuruluşlarının norm kadroları belediye meclisi kararıyla belirlenmektedir. Belediye personeli, belediye başkanı tarafından atanmaktadır. Ancak birim müdürlüğü ve üstü yönetici kadrolarına yapılan atamalar ilk toplantıda belediye meclisinin bilgisine sunulmaktadır.
Belediyelerde yalnızca memurlar eliyle işler yürütülmemekte olup ihtiyaca binaen belli şartlar altında sözleşmeli personel de çalıştırılabilmektedir. Buna göre, belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, planlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plancısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir.
Belediye teşkilatı içinde önemli birimlerden biri zabıta diğeri ise itfaiyedir. Bu birimler halkın huzur ve güvenini tesis etmek gibi önemli bir görev ifa ederler. Bu nedenle bu birim çalışanları için kıyafet ve araç gereç gibi hususlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığının çıkaracağı yönetmelikle belirlenmiştir.
Belediyeler çok çeşitli konularda yerel hizmetleri ifa etmektedir. Bu hizmetlerin hukuka uygun olup olmadığı ve mali açıdan sıkıntı olup olmadığı denetim ile belli olur. Bu nedenle belediyelerde iç ve dış denetim yapılmaktadır.
Belediyeler imarla ilgili önemli yetkilere sahiptir ve kentin planlanmasında en önemli yönetim birimidir. Bu bağlamda arsa üretmek, konut üretmek gibi görevler ifa edebilir. Ayrıca kentsel dönüşüm yaparak kentin eskiyen kısımlarını ve afet açısından riskli yerleri de afete dirençli hâle getirebilir. 5393 sayılı Belediye Kanunu’na göre belediye, belediye meclisi kararıyla; konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları, kamu hizmeti alanları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanları oluşturmak, eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihî ve kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilmektedir. Bu yolla kentin sürdürülebilirliğine önemli katkıda bulunmaktadır.
Belediyeler, özellikle kendilerini ilgilendiren konu ve hizmet alanlarında yurt dışındaki belediye veya uluslararası kuruluşlarla çalışma yapabilmektedirler. Ancak bu imkân belli şartlar dâhilinde sağlanmaktadır. Bu bağlamda belediye, belediye meclisinin kararına bağlı olarak görev alanıyla ilgili konularda faaliyet gösteren uluslararası teşekkül ve organizasyonlara, kurucu üye veya üye olabilir. Belediye bu teşekkül, organizasyon ve yabancı mahallî idarelerle ortak faaliyet ve hizmet projeleri gerçekleştirebilir veya kardeş kent ilişkisi kurabilir. Ancak bu kapsamda yapılacak faaliyetlerin, dış politikaya ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak yürütülmesi ve önceden Çevre ve Şehircilik Bakanlığının izninin alınması yerine getirilmesi gereken bir zorunluluktur.