İç Savaşlar ve Mücadeleler (1555 -1648)

1555 Augsburg Barış Antlaşması ile 1648 Vestfalya Barış Antlaşmasıı arasındaki dönem Mezhepler Çağı olarak adlandırılmaktadır. Orta Çağ Avrupası ’nı tanımlamak için iki terimi iyi bilmek gerekir. Bunlardan ilki Katolik kilise , diğeri ise feodal sistemdir. Bu iki yapı Rönesans hareketleri ile temelinden sarsılmıştır. Rönesans hareketleri Kuzey Avrupa ’da özellikle de Almanya ’da din alanında Katolik kilisesine karşı Reform adı verilen değişim ve dönüşüme neden olmuştur. Katolik kilisesine karşı Martin Luther, John Calvin, Desiderius Erasmus gibi reformistlerin önderliğinde şekillendirilen hareket siyasal anlamda da derin çatışmalara sebep olmuştur. Yaşanan kanlı çatışmalar uzun yıllar devam etmiş ve taraflar arasında barış ancak 1555 Augsburg Antlaşması ile sağlanmıştır.

Hıristiyanlık tarihi açısından 16. yüzyıl dinsel reformasyon çağı olarak bilinmektedir. Orta Çağ Roma Katolik Kilisesi ’nin kurduğu inanç sistemi, zamanla dinin aslından uzaklaşmış ve büyük bir din sömürüsüne yol açmıştır.

Luther ve Katolik dünya arasındaki çatışmaları sona erdirmek amacıyla 1518 Augsburg görüşmesi , 1519 Leipzig görüşmesi , 1521 Worms Meclisi , 1526 Speyer Meclisi , 1529 II. Speyer Meclisi , 1530 Augsburg Meclisi gerçekleşmiştir. Fakat bu görüşmeler neticesinde uzlaşı sağlanamamıştır. Nitekim Alman prensleri 1531 yılında İmparatora karşı Schmalkalden Birliği ’ni kurmuşlardır.

İmparator Şarlken, Papalığın desteğiyle Protestanlığı seçen şehir ve birliklere savaş açtı. 1547’ de Mühlberg Savaşı ’nda Şarlken ’in Schmalkalden Birliği ’ne karşı zafer kazanmasıyla birlik dağıldı.

Şarlken ’in girişimleri ile 1548 yılında Augsburg ’da toplanan mecliste Protestanlara cüzi tavizler veren 26 maddelik Augsburg Interim Antlaşması kabul edildi. Protestan prenslerin baskısıyla Şarlken 1552 yılında antlaşmayı feshetmek zorunda kalmıştır. Siyasi ve askeri baskılarla Protestanlık engellenemeyince uzlaşma yolu tercih edilmiştir. Taraflar arasında 3 Ekim 1555 tarihinde Augsburg Barış Antlaşması imzalanmıştır.

Augsburg Barış Antlaşması ile Avrupa ’da Protesanlık ve Katoliklik arasında geçici yeni bir düzen oluşturulmuştur. Nitekim kısa bir süre sonra Avrupa ’nın çeşitli ülkelerinde askeri çatışmalar ve isyanlar çıkmaya başlamıştır. Fransa ’da Huguenot Savaşları ( 1562- 1598), İspanya ’da Seksen Yıl Savaşları, Kutsal Roma Germen İmparatorluğu ’nda Protestan -Katolik çatışmaları bunun örnekleridir.

1555 Augsburg Antlaşması sonrasında Protestan ve Katolikler arasında sağlanan barış ortamı 17. yüzyılın ilk çeyreğinde yerini anlaşmazlıklara bırakmış ve Orta Avrupa ’da uzun süren savaşlar meydana gelmiştir. Otuz Yıl Savaşları olarak adlandırılan bu süreç 1618- 1648 yılları arasında yaşanan 4 büyük savaşın bütününü ifade etmektedir. Bu savaşlar Bohemya -Palatina Savaşı ( 1618- 1623), Aşağı Saksonya- Danimarka Savaşı ( 1623- 1630), İsveç Savaşı ( 1630- 1635) ve İsveç -Fransa Savaşı ( 1635- 1648) olarak zikredilebilir. Bu süreç 24 Kasım 1648 Vestfalya Antlaşması ile son bulmuştur.

Özellikle Fransa ’nın isteği ile Avrupa ’nın genelini kapsayan bir kongre ile barışın sağlanması düşüncesi taraflarca kabul edilmiş ve 24 Kasım 1648 tarihinde Münster şehrinde Vestfalya Barış Antlaşması imzalanmıştır.

Bu antlaşma ile Protestanlık mezhebi daha da güçlenerek Katoliklerle eşit haklara sahip olmuştur. Herkesin kendi mezhebini seçebilme özgürlüğü getirilmiştir. Fransa ve İsviçre elde ettikleri topraklarla İspanya ve Almanya ’ya karşı üstünlük kurmuş ve Avrupa ’da nüfuzunu genişleten devletler olmuştur. Kutsal Roma Germen İmparatorluğu parçalanmıştır.