Hastalık Nedenleri ve Konakçı Yanıtı

Hastalık Nedenleri

Organizmada hastalığa sebep olan etkenler tek tek incelendiğinde oldukça geniş bir liste karşımıza çıkmaktadır. Fakat temel olarak; fiziksel, kimyasal, biyolojik, beslenme ve diğer bazı durumlar hastalıklara sebep olmaktadır.

Fiziksel sebepler: Mekanik travmalar, elektriksel travmalar, sıcaklık, donma, radyasyon vb.

Kimyasal sebepler: Biyolojik toksinler, ilaçlar, metaller, pestisitler ve herbisitler vb.

Biyolojik sebepler: Viruslar, prion proteinler, bakteriler, bakteri benzeri etkenler (klamidia, mikoplazma gibi..), parazitler, mantarlar.

Beslenmeye bağlı sebepler: Açlık, vitamin yetersizliği, mineral madde yetersizliği.

Diğer sebepler: Dehidrasyon, otoimmun nedenler gibi.

Fiziksel Sebepler

Mekanik travmalar: Mekanik travmalar dört çeşittir. Sıyrık, kontüzyon (ezilme), laserasyon -ensizyon (yırtılma -kesilme) ve fraktür (kırıktır).

Elektriksel travmalar: Elektrik akımının vücuda direkt ve dolaylı olarak zararı vardır.

Sıcaklık: Sıcaklığa bağlı olarak vücutta yanıklar görülebilmektedir.

Donma: Donmaya bağlı olarak dokularda nekrozlar şekillenir.

Radyasyon: X ışınları, gamma ışınları, proton, nötron ve ağır iyonlar gibi elektromanyetik ve yüklü partiküllerin dokular üzerinde hasar verici etkileri vardır.

Kimyasal Sebepler

Biyolojik toksinler: Biyolojik toksinler temel olarak üçe ayrılabilir. Birincisi; örümcek, arı gibi artropodlar ile yılan gibi sürüngenlere ait zehirlerdir. İkincisi; bakteri ve mantarlar tarafından üretilen mikrobiyal toksinlerdir. Üçüncü olarak ise; alkaloid, glikozid ve tiaminaz gibi vücut üzerinde olumsuz etkisi olan bitkisel toksinlerdir.

İlaç toksisitesi: Özellikle antibiyotikler bu açıdan önemlidir.

Metaller: Kurşun, arsenik, flor, civa gibi metaller en sık görülen metallere bağlı kimyasal hastalık sebeplerindendir.

Pestisitler ve Herbisitler: Her birinin etki mekanizması farklıdır ve kaslarda zayıflık, uyuşukluk, aşırı duyarlılık, tremor gibi klinik belirtilere sebep olurlar.

Biyolojik Sebepler

Viruslar: Viruslar bakteri gibi mikroorganizmalardan oldukça küçüktürler. Viruslar hücre içerisinde çoğalırlar.

Prion proteinler: Bu proteinlerin viruslar gibi DNA ya da RNA içeren genetik materyalleri yoktur.

Bakteriler: Bağımsız olarak yaşayabilme özelliğine sahip en küçük hücrelerdir.

Bakteri benzeri etkenler (klamidia, mikoplazma gibi..): Bu mikroorganizmalar içerisine girdikleri hücrenin ATP’ si ve diğer ürünlerini kendi amaçları için kullanmaktadırlar.

Parazitler: Bunlar; protozoon parazitler olarak adlandırılan tek hücreli parazitler ile içerisinde helmintleri, keneleri, sinekleri barındıran çok hücreli metazoon parazitler olarak temelde ikiye ayrılırlar.

Mantarlar: Çevrede yaygın olarak bulunmaktadırlar. Mantarlar canlının direnci düştüğü zaman hastalık oluşturabilmektedirler.

Beslenmeye bağlı sebepler

Hayvanlarda uygun bir diyetin olması önemlidir. Bu nedenle diyetin içerisinde yeterli miktarda protein, kalori, yağ asitleri, aminoasitler, vitamin ve minerallerin olmaması yada açlık primer olarak hastalık sebepleri olabildiği gibi, gıdaların sindiriminin aksamasına sebep olan sekonder durumlarda vardır.

Diğer sebepler

Dehidrasyon ve otoimmun nedenler gibi.

Otoimmun nedenler: Vücut kendi dokusunu yabancı bir maddeymiş gibi algılayarak kendi dokusuna karşı antikor üretir ve vücutta bir yapısal ya da işlevsel olarak bir hasar meydana gelir.

Konakçı yanıtı

Bunlar; etkenlerin giriş yoluna karşı dayanıklılık, yangısal ve immun yanıt, beslenme, yaş, çevresel etkiler gibi durumları içerir.