Cerrahi İplikler ve Dikiş Yöntemleri
Dikiş, cerrahi operasyonlar ya da yaralanmalarda yara hattının kapatılarak normal anatomik pozisyonuna getirilmesi için uygulanan girişimdir.
Dikiş Materyalleri
Dikiş uygulanması için veteriner sahada kullanılan birçok materyal ve yöntem mevcuttur.
Cerrahi İplikler
Cerrahi iplikler veteriner sahada sıklıkla kullanılan dikiş materyalleridir. Dikiş materyalinin seçiminde veteriner hekimin ihtiyaçları ve dikilecek dokunun durumu değerlendirilir. Bu amaçla kullanılan iplikler:
Emilebilir İplikler
Doğal ve sentetik emilebilir ipliklerden oluşur.
Doğal Emilebilir İplikler
Doğal emilebilir iplikler, hayvansal ve bitkisel kaynaklardan elde edilen ipliklerdir ve yabancı protein içermeleri nedeniyle günümüzde sıklıkla tercih edilmemektedirler.
Sentetik Emilebilir İplikler
Sentetik emilebilir iplikler günümüzde veteriner sahada sıklıkla kullanılan iplik türleridir. Polgliton 622, Poliglekapron 25, Poliglaktin 910, Poliglikolik asit, Laktomer, Polidioksanon, Poliglikonat, Glikomer 631 sıklıkla kullanılan sentetik emilebilir iplik türleridir. Emilebilir iplik materyallerinin şekli, yapısı ve emilme süreleri birbirinden farklılık göstermektedir. İplikler tek gövdeden oluşan monofilament ve birçok monofilamentin örülmesiyle elde edilen multifilament yapıdadır.
Emilemeyen iplikler
Doğal, sentetik ve metalik materyallerden oluşur. Doğal emilmeyen ipliklerin en bilineni ipek ipliktir. Polipropilen, Naylon ve Polimerize Kaprolaktam sentetik emilmeyen ipliklerdir. Paslanmaz çelik dikiş telleri de metalik dikiş materyallerini teşkil eder.
Amerikan ve Avrupa farmakopesine göre dikiş iplikleri değişik ölçü birimleriyle ölçülendirilmiştir. Bunlardan en çok bilineni USP, Metrik, Gauge ve Milimetrik ölçü birimleridir.
Her doku ve organ için kullanılan dikiş materyali farklılık göstermektedir. İpliklerin emilme süreleri ve ipliğin önünde rehberlik yapan iğnenin şekli de kullanılacak dokuya göre farklılık arz eder. Kullanılacak dikiş ipliği yeterli güvenli doku birlikteliğini sağlayan en küçük yapıda olmalı ve en az sayıda düğüm içermelidir.
Dikişin uygulanabilmesi için çeşitli enstrümanlara ihtiyaç duyulmakla birlikte el yordamı ile de uygulanabilmektedir. Portegü, penset ve makas, dikiş uygulanması ve uzaklaştırılması esnasında sıklıkla kullanılan enstrümanlardır.
Dikiş Yöntemleri
Deri, derialtı bağdoku, kollajen miktarı yüksek dokular, ağız içi, kan damarları, boşluklu ve parenşimal organlarda dikiş için kullanılacak iğne, iplik ve dikiş yöntemi farklılık gösterebilmektedir.
Dokulara uygulanacak dikişin şekli, dokunun ihtiyacına göre belirlenir. Dikişler genellikle basit ayrı ve sürekli dikişler olmak üzere iki gruba ayrılır.
Horizontal mattress (U dikişi), Vertikal mattress, Yakın -uzak ve uzak -yakın, Uzak -yakın ve yakın -uzak, Sultan (X dikişi, Çapraz dikiş, 8 dikişi), Halsted, Gambee, veteriner sahada sıklıkla kullanılan ayrı dikişlerdir.
Basit sürekli, subkutanöz ve subkütiküler , Reverdin (Ford Interlocking), Lembert, Connell ve Cushing, Schmieden ve Tütün Kesesi Ağzı (Bohça Ağzı) veteriner sahada kullanılan sürekli dikiş teknikleridir.
Dikişler uygulanırken çeşitli düğüm yöntemleri kullanılarak bağlanırlar. Basit düğüm, kare düğüm, kocakarı düğümü, kayan düğüm ve cerrah düğümü bilinen düğüm şekilleridir. Dokuda yeterli en düşük iyileşme ve birleşme sağlandıktan sonra dikişlerin uzaklaştırılması gerekmektedir. Dikişin dokuda ihtiyaç duyulandan fazla süre bırakılması yabancı cisim etkisi yaparak yaranın iyileşmesini geciktirir. Dikiş uzaklaştırılırken iplik halkasın oluşturan çemberin düğüm bulunmayan kısmı tek noktadan kesilir ve iplik düğümden tutularak çekilir ve uzaklaştırılır.