Temel Cerrahi Alet Bilgisi
Cerrahi enstrüman, cerrahi operasyonlarda ihtiyaç duyulan bir işlemi gerçekleştirmek için özel olarak tasarlanmış alet ve ekipmanların bütünüdür.
Cerrahi Girişimlerde Kullanılan Enstrümanlar
Cerrahi girişimler yumuşak doku ve ortopedik girişimlerden oluşmaktadır. bu nedenle her girişimde kullanılan enstrüman farklı özelliklere sahip olarak üretilmektedir.
Yumuşak Doku Enstrümanları
Forsepspler, bistüri sapı ve uçları, dikiş iğneleri, iğne tutucular, makaslar, retraktörler sıklıkla kullanulan yumuşak doku enstrümanlarıdır. Forsepslerin farklı şekil ve boyut olanları mevcuttur.
Ortopedik Enstrümanlar
Periost elevatörü, kemik tutucular, testereler, osteotom, kemik törpüsü, ortopedik çekiç, küretler, intramedüller pinler, serklaj telleri, plak ve vidalar, eksternal fiksatörler, diğer elevatörler, tel makasları ve trefinler veteriner ortopedide kullanılan temel enstrümanlardır. Ortopedik enstrümanlar, kemik üzerinde yapılan işlemlerde veteriner pratikte sıklıkla kullanılmaktadır.
Ağız ve Diş Enstrümanları
Dental elevatörleri diş ekstraksiyon forsepsleri, diş kesme forsepsi, kretuvarlar, diş törpüleri ve diş üniteleri ağız ve diş cerrahisinde kullanılan nitelikli temel enstrümanlardır. Ağız ve diş sağlığı özellikle küçük hayvanlar ve atlarda önemli bir konudur.
Özel Nitelikli Enstrümanlar
Büyükbaş hayvanlarda kullanılan bazı özel nitelikli enstrümanlar vardır.
Burdizzo Emaskülatomu, Elastratörler ve Emaskülatör büyükbaş hayvan kastrasyonlarında kullanılan temel enstrümanlardır.
Barnes Dehorner, Keystone Dehorner (Guillotine), Boynuz Testeresi, Gigli Tel Testeresi ve Elektrikli Dehorner boynuzsuzlaştırma işleminde kullanılır.
Obstetrik zincir, doğum ipleri, göz kancaları, tel testere, fötotom, fötotomi bıçağı, Gerlach iğnesi ve ovariektomi kancası obstetride kullanılmaktadır.
Tırnak muayene pensi, renetler, tırnak törpüsü, kerpeten ve tırnak kesme makası tırnak bakım ve tedavisinde sıklıkla kullanılan enstrümanlardır.
Trokar rumen gazının tahliyesinde kullanılan delici enstrümandır. iki parçadan oluşur.
Rumen çemberi, rumenin cerrahi girişimle açılması operasyonunda kullanılan bir kasnaktır. Rumen çemberi birkaç parçadan oluşan settir.
Operatif girişimlerde kullanılan yardımcı alet ve ekipmanlar çeşitlilik göstermektedir. Genellikle ameliyathanede veteriner hekimin operasyon esnasında erişimine imkan sağlarlar.
Diğer Alet ve Ekipmanlar
Elektrokoter, operatif girişimlerde hedef dokunun yakılması amacıyla kullanılan elektrikle çalışan enstrümandır.
Cerrahi küvetler, vücuttan çıkan herhangi bir sıvının biriktirilmesi amacıyla kullanılan metal malzemelerdir.
Konteyner ve trommeller, cerrahi enstrüman ve ekipmanların içerisine yerleştirilerek otoklav içerisine yerleştirildiği ısıya dayanıklı paslanmaz materyalden yapılmış kapağı kilitlenebilen metal kutulardır.
Otoklav, sterizlizasyon işleminin gerçekleştirildiği ünitedir.
Ameliyat masası, üzerinde operasyonun gerçekleştirildiği çeşitli fonksiyonlara sahip yardımcı ekipmandır.
Operasyon lambaları, operasyon sahasının aydınlatılmasında kullanılan yardımcı araçlardır.
Anestezi cihazı, çeşitli uçucu anestezik maddelerin oksijenle karıştırılarak hayvana solutulmasında kullanılan, operasyon ağrısının hissedilmemesi için kullanılan kompleks ünitelerdir.
Cerrahi aspiratörler, operasyon esnasında açığa çıkan vücut sıvılarının operasyon alanından uzaklaştırılmasına yarayan emici cihazdır.
Enstrümanların bakım ve temizliğinin yapılması önemlidir. Yıkanan enstrümanlar vakit kaybetmeksizin kurulanmalıdır. Kurulama işlemi enstrüman üzerindeki çukurlarda sıvı kalmayacak şekilde yapılmalıdır. Yeterli düzeyde temizlenmeyen enstrümanların yüzeyinde kalan parçacıklar bir sonraki hastaya nakledilmemesine özen gösterilmelidir.
Steril bir paket içerisindeki enstrümanların yalnız bir kısmı kullanılmış olsa dahi paket içerisindeki tüm enstrümanlar yeniden temizlenerek tekrar paketlenmeli ve sterilize edilmelidir. İhtiyaç duyulandan fazla sıcak ve normalden fazla süren otoklavlama işleminden kaçınılmalıdır. Cerrahi enstrümanların bakımı ve temizliği iyi yapılmazsa kısa sürede yıpranarak işe yaramaz hale gelecekleri bilinmelidir.
Enstrümanların bakım ve temizliği yapılırken, enstrümanın ömrün uzatıcı uyulması gereken kurallar vardır. Enstrüman satın alınacağı zaman çeşitli nitelikler aranmalıdır.