Dış Hastalıkları Temel Bilgisi

Veteriner Dış Hastalıkları Bilgisi

Ülkemiz hayvan sağlığı alanında hasta kaydından sağaltım sonuna kadar her aşamada görev alacak olan laborant ve veteriner sağlık teknikerleri adayları, hasta kabulü; profilaktik, medikal ve operatif sağaltım öncesi, sırası ve sonrası yapacakları uygulamalar ve düzenleyecekleri tüm kayıtlarda veteriner hekimleriyle ortak terminolojik dili kullanmalıdır.

Hayvan Sağlık Kabini, Klinik, Poliklinik ve Hastaneler

Hayvan sağlık kabini: Yönetmelikte tanımlanan bölümleri, asgari ve teknik şartları kapsayan, veteriner sağlık teknisyenleri, veteriner sağlık teknikerleri ve sağlık teknikerlerinin, veteriner hekim tarafından yazılmış olan reçeteye istinaden, enjeksiyon tatbik etmek, pansuman yapmak, serum takmak ve veteriner hekim tarafından tarif edilen diğer uygulamaları yapmak, asepsi, antisepsi ve dezenfeksiyon yapmak, tırnak kesmek, tıraş ve kırkım yapmak üzere hizmet verdikleri birimlerdir. Her ne kadar bu kelimeler birbirlerinden kesin sınırlarla ayrılmasalar da;

Poliklinik: Hayvanların hastalıklarının tanılarının konduğu, sağaltımlarının yapıldığı yerlerdir. Buralarda hasta genelde yatırılmaz (hospitalize edilmez).

Klinik: Bir hastane içindeki bir bölüm olarak ifade edilmekle beraber, hayvan hastalıklarının analizinin, çözümünün ve sağaltımının yapıldığı hastanın yataklı tedavisinin yürütüldüğü yer olarak tanımlanır. Fakültelere bağlı olarak da çalışabilirler. İçerisinde eğitsel faaliyetler de yer almaktadır.

Hastane: İçerisinde birçok çalışma alanları (Cerrahi, İç Hastalıkları, Doğum ve Reprodüksiyon Hastalıkları, Mikrobiyoloji, Patoloji gibi) ve uzmanları bulunan medikal ve operasyonel girişimlerin yapıldığı, yataklı sağaltım olanaklarına, gerekli teknik donanım, teknik ve yardımcı personele sahip kuruluşlardır.

Olgulara Yaklaşımda Uyarılar

Hayvanın alışık olmadığı yaklaşma yöntemleri kullanılması ya da ağrı oluşturacak girişimler sonucu hayvan sert savunma hareketleri yaparak yaralanma hatta ölüme yol açabilir. Aynı zamanda hastalardan zooonozların (Trichophytie, Aphta epizootica, Lyssa, Kuduz, Brucella, Antraks vb) bulaşma olasılığı vardır.

Klinik Bilgiler ve Terimler

Organizmanın bütününde veya bazı organ ve sistemlerinde normal durumlarda görülmesi olağan sayılmayan anatomik, biyokimyasal ve fonksiyonel değişikliklerin ortaya çıkmasına, kısacası organizmanın normalden ayrılışına hastalık denir.

Semptom (Klinik Görünüm): Hastanın genel durumunda veya organlarında klinik ve laboratuvar muayeneler ile ortaya konulabilen hastalık belirtilerine semptom (klinik görünüm) denir. Semptomlar; lokal, görevsel, genel ve uzak semptomlar olarak gözlenebilir. Sadece belirli bir hastalıkta meydana gelen hastalık bulgusuna patognomonik semptom adı verilir. Belirli hastalık veya belirli fonksiyon bozuklukları için semptomlar karakteristik olabilir, bunlara tipik semptom adı verilir. Hayvan sahibi veya bakıcısı hayvandaki değişiklikleri kendine göre yorumlayarak bilgi verir. Böyle semptomlara subjektif semptom adı verilir. Veteriner hekimlikte hastalığın tanısı sadece objektif semptomlar dikkate alınarak konur. Objektif semptomlar hekimlere göre değişmez. Fıtık kesesi bulunması, karın fıtığı için objektif bir semptomdur. Herhangi bir hastalıktaki semptomların toplamına sendrom adı verilir.

Diagnoz (Tanı): Klinik ve laboratuvar muayeneleri tamamlandıktan sonra hastalık semptomları, etkeni, hastalık üzerine etkili olan iç ve dış faktörlere ait muayene bulgularının topluca değerlendirilerek hastalık adının konmasına diagnoz (teşhis, tanı) denir. Birçok hastalık birbirine benzer semptomlarla seyredebilir. Benzer belirti gösteren hastalıklarda, birbirleri ile farklılık gösteren bulguları kıyasladıktan sonra kesin tanının konulması gerekir. Buna ayırıcı tanı (differensiyal diagnoz) denir.

Prognoz: Hastalığın durumu, yapılacak sağaltımdan alınabilecek sonuçlar, hayvanın hangi sürede iyileşip iyileşemeyeceği ve sağaltım giderleri hakkında hasta sahibine bilgi verilmesi; kısaca hastalığın olası geleceği hakkında bilgi vermeye prognoz denir.

Sağaltım (Tedavi -Terapi): Hastalıklar ya tamamen ya kısmen iyileşirler ya da ölümle sonuçlanırlar. Bir hastalıkta uygulanacak en uygun sağaltıma endikasyon denir. Tanısı konulan hastada, ilk olarak medikal sağaltım yapılır, bu yetersiz kalırsa son çare (ultima ratio) olarak operasyona başvurulur. Sağlıklı hayvanlarda hastalığın çıkmasını ve yayılmasını önlemek için koruyucu önlemler (profilaktik sağaltım) alınmalıdır. Şiddetli sancılarda ağrı kesiciler kullanarak, semptomlar ortadan kaldırılabilir. Buna semptomatik sağaltım denir. Operatif sağaltım sonunda hayvan iyileşene kadar geçen süreçte yapılan uygulamalar postoperatif bakım olarak adlandırılır.

Anamnez

Hayvanın getiriliş amacı, hastalığın etiyolojisi, tanısı ve prognozunun belirlenmesi için, hayvan sahibine ya da bakıcısına çeşitli sorular sorularak bilgi alınmasına anamnez (Hastalığın özgeçmişi ve mevcut durumu) denir.

Hastanın Genel Durumu

Hayvanın genel durumu Signalement-Eşkal (Hayvanın dış görünüşü), Habitus (Dışarıdan görünen sağlık durumu) olmak üzere iki başlık altında incelenir.