Veri Tabanı Temel Kavramları

Veri Tabanı ile Dosyaların Karşılaştırılması

Verilerin bilgisayarlarda saklanma süreci ile başlayan veri saklama ortamlarına bakıldığında, veri tabanlarından önce klasik dosyalama sistemlerinin kullanıldığı görülmektedir. Bu dosyalama sistemlerinin zaman içinde ortaya çıkan kısıtları ve eksiklikleri olduğundan veri tabanı kullanımı hızla yaygınlaşmıştır.

Klasik dosyalama sistemlerinde ki yazılım bağımlılığı, veri yapısının bilinme zorluğu, verileri güvenliği, veriye erişim hızının düşük olması ve kullanıcı sayısındaki kısıtlar veri tabanlarına geçişi hızlandırmış ve kolaylaştırmıştır.

Veri Tabanı Tanımı

Veri tabanları, verilerin saklanmasında en önemli yazılımların başında gelmektedir. Veri tabanları farklı konular için oluşturulduğundan bu farklı veri tabanlarını yönetmek, barındırmak ve güvenliğini sağlamak gibi konularda kolaylık sağlayan Veri Tabanı Yönetim Sistemleri kullanılmaktadır.

Veri Tabanı Yönetim Sistemleri

Veri tabanı yönetim sistemleri adından da anlaşılacağı gibi farklı yazılım veya uygulamalara yönelik verileri barındıran veri tabanlarının tek bir yazılımla yönetilmesini sağlayan sistemlerdir.

Veri Modelleri

Zaman içinde gelişen teknoloji ve ihtiyaçlara göre çeşitli veri tabanı modelleri kullanıma sunulmuştur. Sıra düzensel veri modeliyle başlayan süreç ağ veri modeli bir süre yoluna devam etmiş ve günümüzde yaygın olarak ilişkisel veri modeli kullanılmaktadır. Ancak programlama dillerinin ve teknolojinin yazılımsal nesneleri kullanım ihtiyaçları ile Nesneye Yönelik Veri Modellerini destekleyen veri tabanı yönetim sistemleri de kullanılmaktadır.

Veri Tabanı Veri Türleri

Veri tabanlarında bilgisayar yazılımlarının desteklediği veri türlerinin tümü desteklenmektedir. Desteklenmemesi hâlinde programlarda veri tabanı kullanımlarında sorunlar yaşanacağından veri tabanı yönetim sistemi geliştiricileri güncel veri türleri için yazılımlarını yenilemektedir. İlk veri tabanları ASCII gibi 256 karakterlik kodları desteklerken günümüz veri tabanları UNICODE ile on binlerce karakter kodunu destekler hâle gelmiştir.

Veri tabanlarında kişisel verilerden ölçümlerle elde edilen verilere kadar çeşitli veriler saklanmaktadır. Dolayısıyla da veri tabanlarında ad, soyad gibi metinsel veriler yanında çeşityli ölçümlere ait değerlerin saklandığı sayısal değerlerde saklanmaktadır. Günümüzde ise web adreslerinde XML verilerine kadar farklı türde verilerde saklanmakatadır.

Veri Tabanı Tabloları

Veri tabanlarının mantıksal yapısında temel veri saklama nesnesi olan tablolar ve bunlara ait tanımlar olan satır, sütun, kayıt, alan, anahtar saha ve diğer kavramların bu ders notunun sonraki bölümlerinin daha iyi anlaşılması açısından önemlidir.

Anahtar Saha

Veri tabanı yönetim sistemlerinde verinin hızlı, güvenli ve doğru bir şekilde erişiminde etkin olan anahtar sahalar vardır. Bunlardan primary key bir tablodaki en önemli veri erişim anahtarı olarak kullanılmaktadır.

Veri tabanlarında tabloların yanında view, index gibi çok sayıda farklı nesne de bulunmaktadır. Bu nesnelerin tümü veri tabanı yönetim sistemi içinde yer alan mantıksal tanımlardır aslında.

Veri tabanlarında büyük veri yığınlarından işe yarayacak verileri süzmek için view, joining ve index gibi kavramlar kullanılmaktadır. Bu mantıksal yapılar verilerin daha güvenli bir şekilde ve hızlı olarak kullanılabilmesini sağlamaktadır.

Veri Tabanı Kullanıcıları

Veri tabanı yönetim sistemleri veri tabanı ve verilerin güvenliğini sağlamak için de çeşitli yöntemler uygulamaktadır. Bunlardan en önemlisi kullanıcı tanımları ve bu kullanıcılara verilen yetkiler olarak düşünülebilir. Bu yetkiler ile kim hangi veriye, tabloya veya nesneye erişecek veya erişemeyecek türünden çok ayrıntılı yetkilendirmeler yapılabilmektedir.