Tamir Bakım Planlaması ve Organizasyonu
Kapsamlı bir tanımla tamir; bozuk olan makine ekipmanın çalışmayan kısmının giderilmesi, gerekli müdahalelerin yapılması, lüzumlu ise parça değiştirilmesi böylece sistemde kendisinden beklenen performansı yerine getirecek şekilde işlevini sürdürebileceği çalışma düzeyine getirilmesidir. Bakım; çalışan, gerekli performansı hâli hazırda gösteren, fakat sürekli çalışmadan ötürü yağ ve yakıt gibi tükenir unsurlarla, filtre, dişli, sigorta vb. makineye göre daha kısa ömürlü olan parçaların zamanı geldiğinde değiştirilmesi, hareketli kısımların gözden geçirilerek sürtünmelere karşı önlem alınması, programların güncellenmesi, modül bağlantılarının işleyişinin hız ve güvenirlik bakımından denetlenmesidir.
Plan; yapılacak işleri önceden belirleyerek beklenmedik durumlarla karşılaşılmaması ve yaşanabilecek olumsuzlukları en aza indirebilmek amacıyla işlem sıraları ve standartlarının daha işe başlamadan mümkünse yazılı olarak tanımlanmasıdır. Planlama ise; yapılacak iş ve işlemlerin önceden belirlenmiş sıra ve standartlarda yapılabilmesini sağlamak amacıyla farklı dönemleri içerecek şekilde planlar hazırlanması ve bunların uyumlu hâle getirilmesi sürecidir.
Tamir -bakım planlaması; "bakım işlerinin hangi sürede, ne zaman ve hangi imkânlarla yapılması gerektiğinin önceden hesaplanması" şeklinde tanımlanabilir. Bakımın temel amacı; mevcut kaynakların en verimli şekilde kullanılmasını sağlayarak, makine ve teçhizatın istenen düzeyde çalışmasını temin etmek olup bakımın amaçları şöyle sıralanabilir:
Tamir bakımda planlama nedenleri şöyle açıklanabilir:
- Duruş Zamanının Azaltılması
- Tesisin Rasyonel Hale Getirilmesi
- Personel Geliştirilmesi
- İşgücü Kullanımı
- Makine Ömrü
- Yerinde Karar Verme
- Bakım Teçhizatının ve Yedek Parçalarının Rasyonelleştirilmesi
Bakım, makine teçhizatın ve ekipmanın, hatta bütün olarak ister üretim ister hizmet sektöründe olsun işletmenin faaliyetlerini herhangi bir aksama ve duraksama olmadan sürdürebilmesini sağlama gibi temel bir öneme sahiptir.
Diğer yandan “bakımın temel amacı; mevcut kaynakların en verimli şekilde kullanılmasını sağlayarak, makine ve teçhizatın istenen düzeyde çalışmasını temin etmektir ”.Bu temel amaç çerçevesinde bakımın amaçları şöyle sıralanabilir:
- Üretim için optimum arzı sağlamak,
- Üretim giderlerini azaltmak,
- Teçhizatın ömrünü optimum bir seviyeye getirmek,
- Makinelerin beklenmedik durma ve bozulmalarını minimum düzeye getirmek,
- Personelin güvenliğini sağlamak ve
- Bunları, minimum doğrudan bakım masrafları ile gerçekleştirmektir.
Bakım temelde planlı ve plansız bakım olmak üzere iki kısımda incelenmektedir. Planlı bakım, makine ve parça özelliklerine göre önceden süresi ve zamanı belli olan bakım türü olup, koruyucu ve düzenleyici bakım olarak ikiye ayrılmaktadır.
Koruyucu bakım :Makine ve teçhizatın, çalışma sırasında, arıza meydana gelmeden gerekli kontrol ve bakım işlerini yaparak arıza ihtimalini azaltmak amacı ile arızadan önce yapılacak planlı yenileme ve onarım işleridir.
Düzeltici bakım: Çalışma sırasında aniden bozulan makine ve teçhizatın tamir edilmesi veya yenilenmesidir.