Üretim Planlama Ve Kontrol

Toplam Üretim Planlaması

Önceden belirlenen üretim ihtiyaçlarını karşılamak için kaynakların en uygun şekilde nasıl kullanılması gerektiğinin planlanması üretim planlamasıdır.

Üretim planlaması yapılırken zaman dilimleri (uzun, orta ve kısa vade) dikkate alınmalıdır.

İşgücü seviyesinin, üretim hızlarının, fazla mesainin, fason üretim oranlarının ayarlanarak talep tahminini karşılayacak planlama faaliyeti toplam üretim planlamasıdır.

Toplam üretim planlaması ürün aileleri bazında yapılır. Talep ve kapasite işçi-saat, makine-saat, ton, adet gibi ortak birim cinsinden ifade edilir.

Toplam üretim planlamasında kapasite, talep ve karma stratejiler uygulanmaktadır.

Hizmet işletmelerinde toplam üretim planlaması yapılırken; mecvut ürünlere talep yaratmak, mevsimsel olarak zıt yönde hareket eden ürünleri ürün karmasına dahil etmek gibi stratejilere başvurulur.

Ana Üretim Programlaması

İşgücü, malzeme ve stok ihtiyaçlarını belirlemek üzere toplam üretim planının ürün türlerine dağıtılmış şekli ana üretim planlamasıdır.

Ürün türlerine göre yapılan planlamadır.

Ana üretim planının hazırlanması için toplam üretim planına, talep tahmin verilerine, verilen sipariş miktarlarına, stok seviyelerine ve mevcut kapasiteye ilişkin bilgilere ihtiyaç duyulur.

Malzeme İhtiyaç Planlaması

Nihai ürüne bağımlı talebin söz konusu olduğu hammadde, parça ve alt montaj parçalarına ait ihtiyacı miktar ve zaman olarak belirlemek amacıyla tasarlanmış bilgisayara dayalı stok kontrol sistemi malzeme ihtiyaç planlaması olarak adlandırılır.

Malzeme ihtiyaç planlamasında ana üretim planlarının uygulanabilmesi için yeterli kapasite olup olmadığının kabaca belirlendiği ön kapasite planlaması (taslak kapasite planlaması) gerçekleştirilir.

Ana üretim planları, ürün ağacı bilgileri ve stok durum kütüğü malzeme ihtiyaç planlaması girdileridir.

Sipariş programları, iş ermileri ve değişiklik raporları ise malzeme ihtiyaç planlaması çıktılarıdır.

MİP'teki bir takım eksiklikleri gidermek amacıyla kapalı döngü MİP, MİP II, ERP ve DRP sistemleri geliştirilmiştir.

Kısa Dönemli Üretim Planlaması ( Çizelgeleme

Belli bir siparişin tamamlanması için gerçekleştirilmesi gereken her bir işlemin tamamalanma zamanlarının belirlenmesi çizelgeleme olarak adlandırılır.

Çizelgelemede üretim sistem türü önem arz etmektedir.

Sürekli üretim sistemlerini kullanan işletmelerde çizelgeleme için kuyruk modelleri tercih edilebilir.

Kesikli üretim sistemlerini kullanan işletmelerde çizelgeleme için simülasyon bekleme hattı modelleri kritik oran yöntemi ve Johnson yöntemi gibi teknikler kullanılabilir.

Proje tipi üretim sistemlerinde ise PERT ve CPM çizelgelemede sıklıkla başvurulan yöntemlerdir.

Çizelgelemede ileriye ve geriye doğru programlama, sonlu ve sonsuz yükleme ile işlerin sıralanma öncelikleri dikkate alınması gereken temel konulardır.

İşlerin sıralanmasında öncelik kuralları, kritik oran yöntemi ve johnson kuralı sıklıkla kullanılmaktadır.

İşlerin sıralanmasında kullanılan önemli bir yöntem olan kritik oran yöntemi, teslim zamanına kadar kalan zamanın kalan iş zamanına oranlanması ile elde edilir. Yapılması zorunlu işlere öncelik verir. Kritik oran 1’in altında ise, iş planlanın gerisinde demektir. Kritik oranın 1 olması işin tam zamanında yetişeceğini gösterir. Kritik oranın 1’in üstünde olması ise planlanın ötesinde olan bir işe işaret eder.