İniş Takımları ve Gövde

İniş Takımları

Hava araçlarının iniş, kalkış operasyonlarında ve yer hareketlerinde yer ile temasını ve hareketini sağlayan sistemlere iniş takımı diyoruz.

yer hareketi için gerekli olan itiş gücü; motor, pervane gibi ana güç üreticileri ile elde edilir.

Hava araçlarının iniş takımlarının yer hareketi ile alakalı en önemli niteliği, hava aracına yön vermesidir.

İniş takımlarının en zorlu görevleri için iniş diyebiliriz. Zira iniş takımları, hava aracının inişi sırasında hem yatay hem de dikey hız bileşenlerin etkisine maruz kalmaktadır

Yer hareketi için gerekli olan itiş gücü; motor, pervane gibi ana güç üreticileri ile elde edilir.

Hava araçlarının iniş takımlarının yer hareketi ile alakalı en önemli niteliği, hava aracına yön vermesidir.

İniş takımlarının en zorlu görevleri için iniş diyebiliriz. Zira iniş takımları, hava aracının inişi sırasında hem yatay hem de dikey hız bileşenlerin etkisine maruz kalmaktadır

Ana dikmelerin uçağın ağırlık merkezinin çok az gerisinde olduğu, destek ve yönlendirme için ek dikmenin burunda olduğu yerleşim şekline üç tekerlekli iniş takımları denmektedir. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan; iniş, kalkış ve taksi hareketlerinin en kolay yapılabildiği yerleşim sistemi üç tekerlekli sistemdir.

Çok fazla tercih edilmeyen bu konfigürasyonda ana dikmeler ve kuyruk dikmesi, uçağın uzunlamasına ekseni üzerinde yerleştirilmişlerdir.

Sabit iniş takımları, hava aracı havada iken, hava aracının içine toplanmayan konfigürasyonlara verilen addır

Dikmelerin artan boyutu ve hacmi, uçuş sırasında dışarıda durup hava akımına maruz kalmaları durumunda, sürtünmeyi tolere edilemeyecek şekilde arttırır. Bu sebeple yüksek hız yapan hava araçlarında, iniş takımlarını uçağın içine toplama ihtiyacı doğmuştur.

Hava araçlarının iniş takımlarının yer hareketi ile alakalı en önemli niteliği, hava aracına yön vermesidir.

İniş takımlarının en zorlu görevleri için iniş diyebiliriz. Zira iniş takımları, hava aracının inişi sırasında hem yatay hem de dikey hız bileşenlerin etkisine maruz kalmaktadır

İniş takımı kapakları, dikmeler içeri toplandıktan sonra, hava aracının gövde bütünlüğünü sağlayıp aerodinamik anlamda avantaj sağlar.

Gösterge sistemleri, pilota her iniş takımının durumunu ayrı ayrı gösteren görsel ve sesli ikaz sistemleridir.

Emniyet sistemi, iniş takımlarının çalışmadığı ya da unutularak açılmadığı durumlarda pilotu uyaran sistemlerdir.

Fren sistemleri, hava aracının teker koyduktan sonra yavaşlaması, yer hareketlerini kontrol edebilmesi ve istenilen yerde durdurulabilmesi için kullanılırlar.

Direksiyon sistemleri, burun dikmesinin ya da kuyruk dikmesinin dönmesiyle uçağın yönlendirilmesini sağlar.

Gövde

Gövde, kuyruk takımı ve kanadın monte edildiği, hava aracının tasarımına göre; motor, yük, yolcu, kargo ve iniş takımları, hidrolik sistemler gibi diğer gerekli elamanlar için yer sağlayan temel elemanlardan biridir.

Gövde, üzerinde taşıyacağı kanat, kuyruk takımı, motor, iniş takımları gibi tertibatlar için uygun bağlantı noktalarına sahip olmalıdır.

Gövde yapısı, uçuş boyunca taşıyacağı mürettebatı, yolcuyu, kargoyu sağlıklı bir şekilde muhafaza edebilecek bir yapıda olmalıdır.

Alaşımların avantajı, temel metalin özelliklerinin istenilen düzeye getirilebilmesini sağlamaktır.

Alüminyum alaşımları havacılık endüstrisinde çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Hafiflik –dayanıklılık oranı çok yüksek bir materyaldir.

Çelik alaşımları hava aracında dayanıklılığın en önemli olduğu noktalarda kullanılır.

Transparan plastik; güneşlikler, kokpit camları ve diğer saydam yüzeylerde kullanılırlar.

Güçlendirilmiş plastik; anten kaportası, kanat uçları, stabilizatör uçları ve uçuş kumanda yüzeylerinin yapımında kullanılır.

Stringer, frame yapı elemanlarını birbirine ve gövde kaplamasına bağlarlar. Gövde iskeletinin şeklini oluştururlar.

Gövde iskeleti eksenel çubuklardan inşa edilmiş ise bu yapıya kafes yapı denmektedir.

Tüm yükü gövde kaplamasının taşıdığı, dairesel kirişten ve kaplamadan oluşan gövde yapısına monokok gövde yapısı denir.

Günümüzde en yaygın olarak kullanılan gövde yapısı tipi yarı -monokok gövde yapısıdır. Modern yolcu uçaklarının hem hepsi bu yapı ile inşa edilir. Yarı monokok gövdelerin yapımı, farklı parçaların ayrı ayrı üretilip sonradan montajlanması şeklinde gerçekleşir.