Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı İmparatorluğu

Birinci Dünya Savaşı’nın Sebepleri

Sömürgecilik mücadeleleri

Avrupa’da devletlerarası anlaşmazlıklar ve mücadeleler

Milliyetçilik

Militarizm

Bloklaşmalar

Avrupa'da Savaşın Başlaması

28 Haziran 1914’te Avusturya-Macaristan Veliaht Prensi François Ferdinand ve karısının Saraybosna’yı ziyaretleri sırasında Gabriel Prinçip adlı bir Sırp öğrenci tarafından öldürüldü. Avusturya-Macaristan Hükümeti bu suikasttan Sırp Devleti'ni sorumlu tutarak 23 Temmuz 1914’te, oldukça ağır şartlar ihtiva eden bir ültimatom verdi. İstediği cevabı alamayınca Almanya’nın da onayını alarak 28 Temmuz 1914’te, Belgrad’ı bombaladı. Almanya 1 Ağustos 1914’te Rusya’ya, 3 Ağustos’ta da Fransa’ya savaş ilan etti. Almanya’nın 1839’da tarafsızlığı milletlerarası teminat altına alınmış olan Belçika topraklarından geçerek Fransa’ya girmesi gerekiyordu. Almanya’nın bu isteği Belçika tarafından kabul edilmeyince 4 Ağustos 1914’te Belçika’yı işgale başladı. Belçika’nın tarafsızlığının ihlal edilmesini çıkarlarına aykırı gören İngiltere ise 4 Ağustos’ta Almanya’ya savaş ilan etti. Avusturya’nın da 6 Ağustos’ta Rusya’ya savaş ilan etmesi ile Avrupa savaşı başlamış oldu.

Osmanlı Devleti’nin Savaşa Katılması ve Savaştığı Cepheler

Osmanlı Devleti’nin Savaşa Katılması

Osmanlı Devleti, XX. Yüzyılın başlarından itibaren bloklaşan Avrupa Devletleri arasında varlığını devam ettirebilmek için bu bloklardan birine girme çabasını sürdürdü. Öncelikle İngiltere, Fransa hatta Rusya nezdinde yapılan girişimler sonuçsuz kalınca II. Abdülhamit Dönemi'nden beri yakın ilişkiler kurulmuş olan Almanya ile ittifakın yolları arandı. Bu arada Avrupa'da yaşanan Haziran Krizi ittifak çabalarını hızlandırdı ve Osmanlı Devleti 2 Ağustos 1914'te, Almanya ile bir ittifak anlaşması imzalandı. Anlaşmaya rağmen, savaşa girişi olabildiğince geciktirmek isteyen Osmanlı Devleti, Almanya'nın baskılarına daha fazla dayanamayarak 29-30 Ekim 1914'te Karadeniz'deki Rus limanlarını bombalayınca resmen savaşa girmiş oldu. Osmanlı orduları dört yıl süren savaş boyunca şu cephelerde savaştı:

Doğu Cephesi (Kafkasya)

Güney Cephesi (Kanal-Mısır, Suriye-Filistin, Irak-İran, Hicaz-Yemen)

Çanakkale Cephesi

Batı Cephesi: (Galiçya, Makedonya, Romanya)

Osmanlı Devleti'ni Paylaşmaya Yönelik Gizli Anlaşmalar

İstanbul Anlaşması (Mart-Nisan 1915)
Londra Anlaşması (26 Nisan 1915)
Sykes-Picot Anlaşması (9-16 Mayıs 1916)
St. Jean de Maurienne Anlaşması (17 Nisan 1917)
Balforu Deklarasyonu (2 Kasım 1917)

Savaşın Sona Ermesi ve Yapılan Antlaşmalar

Rusya’nın Savaştan Çekilmesi ve Brest-Litovsk Barış Antlaşması

Savaşın beklenenden uzun sürmesi Rusya'da büyük iç çalkantılara neden oldu. Müttefiklerinden de yeterince destek alamayan Rusya'da yaşanan devrim sonrasında Çarlık rejimi yıkıldı ve Bolşevikler idareyi ele aldı. İlk iş olarak savaştan çekilmeye karar veren Bolşevikler, önce mütareke imzaladılar ardından da 3 Mart 1918'de Brest-Litovsk Barış Antlaşması'nı kabul ederek savaştan çekildiler.

ABD'nin Savaşa Girmesi ve Wilson Prensipleri

ABD, Almanya'nın açık denizlerde yürüttüğü denizaltı savaşında çok sayıda vatandaşının zarar görmesi ve yine Almanya'nın Meksika ve Japonya ile kendisine karşı bir ittifak kurma çabası sonucunda, 6 Nisan 1917'de Almanya'ya Savaş ilan etti. Savaşa dahil olduktan sonra ABD Başkanı Woodrow Wilson barışın çerçevesini belirlemek üzere ABD Kongresinde 14 ilkesinin açıkladı. Bu ilkeler mağlup devletler için adil bir barış için umut oldu.

Yapılan Antlaşmalar

Romanya-Bükreş Antlaşması (7 Mayıs 1918)
Bulgaristan-Neuilly (27 Kasım 1919)
Avusturya-St. Germain (10 Eylül 1919)
Macaristan-Trianon (4 Haziran 1920)
Almanya-Versailles (28 Haziran 1919)
Osmanlı-Sevr (10 Ağustos 1920)