Millî Mücadele’de Cepheler-III: Batı Cephesi

Batı Cephesi'nin kurulması ve düzenli orduya geçiş;

Türk İstiklâl Harbi, Mondros Mütarekesi’nin tek taraflı ve yanlış uygulamasının son safhasını teşkil eden, Yunanlıların 15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgali ile başlamıştır.

Yunan işgalinin giderek genişlemesi üzerine TBMM Hükümeti 21 Haziran 1920'de Batı Cephesi Komutanlığını oluşturarak başına Ali Fuat Paşa'yı getirmiştir.

İzmir’in işgalinden 1920 yılının ortalarına kadar geçen süre içinde düşman kuvvetlerine karşı Kuvâ-yı Milliye ile mücadele edilmiştir. Ancak her açıdan iyi durumda olan Yunan kuvvetlerine karşı Kuvâ-yı Milliye birlikleri ile mücadele etmek çok zor olduğundan düzenli orduya geçilmiştir.

Düzenli orduya geçişte, Gediz Taarruzu'nda alınan yenilgi etkili olmuştur.

I. İnönü Savaşı, düzenli ordunun ilk askerî başarısı olmuştur. Bu savaş sonucunda;

Yunan güçlerinin taarruzu İnönü’de durdurulmuştur.

TBMM’nin iç durumunu kuvvetlendirmiş, halkın orduya ve Meclise olan güveni artmıştır. İsmet Paşa, albaylıktan generalliğe terfi etmiştir.

İtilaf Devletleri, hiç beklemedikleri bu yenilgi karşısında durumu görüşmek ve Sevr'i biraz yumuşatarak Türk tarafına kabul ettirmek üzere Londra’da bir konferans düzenlemişlerdir.

Türkiye-Afganistan Dostluk Antlaşması imzalanmıştır.

Yeni Türk Devleti'nin millî marşı olarak İstiklal Marşı kabul edilmiştir.

Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması yapılmıştır.

Londra Konferansında bazı değişiklikler yapılan Sevr Antlaşması’nın Türkler tarafından kabul edilmemesi Yunanları Anadolu’da yeni bir taarruz harekâtına sevk etmiştir.

Türk ve Yunan orduları arasında meydana gelen II. İnönü Savaşı sonucunda;

Türk ordusu, sayıca üstün Yunan ordusuna karşı kesin bir galibiyet kazandı.

Bu galibiyet, milletin TBMM’ne ve orduya olan güvenini daha da arttırdı.

Bu başarının ardından İtalyanlar hiçbir baskı görmedikleri halde Anadolu'dan çekilmeye başladı.

Fransızlar Zonguldak'ı tahliye etti.

Yunanlılara olan güveni sarsılan İngilizler ise Ankara ile doğrudan temas aramaya başladı.

Kütahya-Eskişehir Savaşları, düzenli Türk ordusunun Batı Cephesi'nde aldığı tek yenilgidir. Bu savaş sonucunda;

Kütahya, Eskişehir ve Afyon gibi önemli şehirlerin Yunanlılara bırakılması, Türk kamuoyunda moral bozukluğuna sebep olmuş, Mecliste sert tartışmalar yaşanmıştır.

TBMM, Mustafa Kemal Paşa'ya 5 Ağustos 1921'de üç ay süreliğine Başkomutanlık yetkisi verdi.

Sakarya Savaşı öncesinde Mustafa Kemal Paşa, Başkomutanlık yetkilerine dayanarak ordunun ihtiyaçlarını karşılamak üzere Tekâlif-i Milliye Emirlerini yayımladı.

Sakarya Savaşı, Türk ordusunun kesin zaferiyle sonuçlandı.

23 Ağustos’tan 13 Eylül’e kadar devam eden Sakarya Savaşı, Türk tarihi açısından oldukça önemli sonuçlara sahip bir savaştır.

Zafer sonrasında TBMM tarafından Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’ya “Gazi” unvanı ve “Mareşal” rütbesi verilmiştir.

İtalyanlar bu zafer sonucunda Anadolu’da işgal ettikleri yerleri boşaltmışlardır.

TBMM Hükümeti ile Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan Sovyet Cumhuriyetleri arasında 13 Ekim 1921'de Kars Antlaşması imzalamış; bu anlaşma ile Doğu sınırları güvence altına alınmış, Misak-ı Millî üç devlete daha kabul ettirilmiştir.

2 Ocak 1922’de Ukrayna ile Dostluk ve Kardeşlik Anlaşması imzalanmıştır.

İngilizler ellerinde bulunan Türk esirleri bırakmaya başlamıştır.

Türkiye-Fransa arasında Ankara Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşma ile Güney Cephesi kapanmıştır.

Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Savaşı

Türk ordusu, Sakar zaferi sonrasında Yunan ordusuna kesin darbeyi vurmak için her türlü hazırlığı yapmıştır.

Doğu ve güney cephelerindeki askerî birlikler Batı Cephesi'ne aktarılmıştır.

Savaş öncesinde Mustafa Kemal Paşa'nın Başkomutanlık yetkisi sınırsız uzatılmıştır.

Büyük Taarruz 26 Temmuz 1922’de sabaha karşı Türk topçusunun ateşiyle başlamıştır.

Bu savaşta Mustafa Kemal Paşa'nın orduyu bizzat yönetmesi nedeniyle 30 Ağustos Zaferine Başkomutanlık Meydan Savaşı adı verilmiştir. Bu savaşın kazanılmasıyla;

Yunan işgali sona ermiştir.

Kurtuluş Savaşı'nın askerî safhası kapanmıştır.

Türk ordusunun kesin zaferi nedeniyle İtilaf Devletleri TBMM’ne ateşkes teklifinde bulunmuşlar veMudanya Mütarekesi imzalanmıştır.