Turizm Hukukunun Ulusal ve Uluslararası Kaynakları

Her hukuk dalında olduğu gibi, turizm hukukunun da belli başlı kaynakları mevcuttur. Kendine özgü yapısı nedeniyle, turizm hukukunun ulusal ve uluslararası olmak üzere iki temel kaynağı bulunmaktadır.

Ulusal kaynakları asli ve yardımcı kaynaklar olarak ikiye ayırmak mümkündür.

Asli kaynaklar ise kendi içinde yazılı ve yazısız kaynaklar olarak ikiye ayrılır. Yazılı kaynaklar, bağlayıcılığı olan ve turizm hukukunun ana veya temel kaynaklarını oluşturmaktadır.

Başta Anayasa olmak üzere, yazılı kaynaklar kapsamında kanunlar, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, yönetmelik ve tebliğler yer almaktadır. Ayrıca yazılı kaynaklarda “hukuk hiyerarşisi” söz konusudur ve bu sıralamada sonradan gelen kaynak üst sırada olan kaynaklara aykırılık teşkil edemez ve üst kaynaktan daha soyut olamaz.

Yazılı kaynaklardan yönetmelikler turizm alanında büyük öneme sahip olduğundan, turizm hukukuna “yönetmelikler hukuku” da denilmektedir.

Ulusal kaynakların yazısız kaynakları kapsamında örf ve âdet hukuku kurallarının rolü büyüktür. Zira yazılı kaynaklarda hüküm bulunmadığında turizm alanında mevcut olan örf ve âdet kurallarına başvurulmaktadır. Şayet belli olaya uygulanacak örf ve âdet kuralı da yok ise, bu durumda bağlayıcılığı olmayan ve yardımcı hukuk kaynakları niteliğindeki yargısal ve bilimsel içtihatlardan istifade edilmektedir. Ancak yazılı kaynaklar ile örf ve âdet hukuku kuralları uyulması zorunlu kaynaklar iken, içtihatlar bağlayıcılığı olmayan yardımcı kaynak niteliğindedir.

İçtihatlar, varılan sonucu ifade etmez. Çünkü içtihat ile kastedilen hukuki olaya uygulanacak hukuk kuralının yorumlanmasıdır.

Turizm hukukunun bir de uluslararası kaynakları söz konusudur ki bunları da iki ve çok taraflı uluslararası anlaşmalar oluşturmaktadır. Turizm hukukunun uluslararası yönü ağır bastığından, uluslararası kaynakların önemi de gün geçtikçe artmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti birçok devlet ile ikili turizm işbirliği anlaşmaları yapmış ve yapmaya da devam etmektedir. Turizm alanında taraf olduğumuz ikili anlaşmalara Türkiye Cumhuriyeti ile Slovakya Cumhuriyeti Hükümeti arasındaki Turizm Alanında İşbirliği Anlaşması örnek olarak gösterilebilir.

Çok taraflı anlaşmalar, ikiden fazla devletin akdettiği uluslararası anlaşmalardır. Örneğin, Avrupa Ekonomik Topluluğu Anlaşması çok taraflı bir uluslararası anlaşmasıdır.

Bunun yanı sıra turizm hukukunun uluslararası kaynağı olması bakımından bir diğer çok taraflı anlaşmaya Arnavutluk, Bulgaristan, Hırvatistan, Yunanistan, Makedonya, Romanya, Bosna -Hersek, Sırbistan ve Türkiye’nin taraf olduğu Güneydoğu Avrupa Ülkeleri Turizm İşbirliği Anlaşması örnek olarak verilebilir.