Turizm ve Hukuka İlişkin Temel Kavramlar

Bu ünitede turizm ve hukuka ilişkin temel kavramlar açıklanmıştır. Turizme ilişkin temel kavramlar; boş zaman, seyahat, turist ve turizmdir.

Turizme ilişkin kavramlardan biri olarak boş zaman; kişilerin yaşamlarını sürdürmeye yönelik etkinliklere (yeme, içme, uyuma, diğer fiziksel ihtiyaçlar gibi) ve çalışma ile çalışmaya bağlı etkinliklere ayırdıkları zamanlar dışında kalan vakitleri ifade eder.

Seyahat ise turizmin temel olgusunu oluşturur.

Dünya Turizm Örgütü'ne göre turist; yaşadığı bölge içinde veya dışında kişisel veya mesleki amaçlar ile seyahatler gerçekleştiren; sosyal, ekonomik ve kültürel faaliyetlerde bulunarak turizm aktivitelerine katılan ve turizm harcaması yapan kişidir.

Birçok tanımı bulunmakla birlikte turizm; insanların, yaşadıkları yerlerden başka yerlere bir yıldan daha uzun olmamak şartıyla ve dinlenme, iş ve benzeri amaçlar ile gerçekleştirdikleri ziyaretler veya konaklama aktiviteleri olarak tanımlanır.

Turizm hukuku ile ilgili olmak üzere hukuka ilişkin temel kavramlar da bu ünitede yer almaktadır. Başta hukuk olmak üzere hak, ödev, borç ve yükümlülük kavramları ile turizmin konusunu oluşturması bakımından hukuki olay, hukuki eylem, hukuki işlem, sözleşme ve yerleşim yeri kavramları kısaca açıklanmıştır. Bu ünitede son olarak turizm hukukuna dair yapılan bazı tanımlara yer verilmiştir.

Hukuk, toplumsal hayatı oluşturan kişilerin birbirleri ile olan ilişkilerini düzenleyen ve uyulması kamu gücü ile desteklenmiş sosyal kurallar bütünüdür. Hak ise hukuk düzeni tarafından kişilere tanınmış olan yetki olarak da tanımlanabilmektedir. Haklar, kamu hukuku -özel hukuk ayrıma uygun olarak, kamu hukukundan doğan haklar (kamu hakları) ve özel hukuktan doğan haklar (özel haklar) biçiminde ikiye ayrılır. Bu ayrım kapsamında alt türler de mevcuttur.

Hukuki açıdan ödev; bir hukuk kuralı çerçevesinde yapılması ya da yapılmaması zorunlu olan şeydir. Ödev kavramı kamu hukuna özgü bir kavram olup, bu kavramın özel hukuktaki karşılığını borç kavramı oluşturur.

Hukuki işlem; hukuki sonuç doğurmaya yönelik irade açıklamasıdır. Sözleşmeler ise hukuki işlemlerin bir türüdür. Hukuki işlemler taraf sayısı bakımından “tek taraflı hukuki işlemler” ve “iki veya çok taraflı hukuki işlemler” olarak sınıflandırılır . İki taraflı hukuki işlemlerin bir türü olan sözleşmeler, tarafların karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanları neticesinde kurulur.

Kişilerin oturdukları, iş ve aile ilişkilerini topladıkları ve bu şekilde bağlı oldukları yere yerleşim yeri (ikametgah) denir. Yerleşim yeri; isteğe bağlı yerleşim yeri, itibari yerleşim yeri ve yasal yerleşim yeri olmak üzere üç türden oluşur. Ancak yerleşim yeri ve mesken (konut) kavramları birbirinden farklıdır. Bir kimsenin yerleşim yeri dışında kalan yer onun meskenidir. Ya da bir kimse henüz yerleşim yerine sahip olmamış ise oturduğu yer onun meskenidir. Diğer bir ifade ile sürekli kalma niyeti olmaksızın bilfiil oturulan yere mesken denir.

Turizm hukuku ise en genel biçimde turisti ve turizm endüstrisi kuruluşlarını ilgilendiren kurallar bütünü olarak tanımlanabilir.