Temel Ekonomik Kavramlar

Bu bölümde turizm ekonomisinde sıkça yer alan bazı temel ekonomik kavramlar üzerinde durulmuştur. Bu bölümün amacı bu temel ekonomik kavramları hatırlamak, özümsemek ve ilerleyen bölümlerde yer alan turizm ekonomisini kapsayan konulara bir zemin oluşturmaktır.

Ekonomi insan davranışlarıyla ilgili olduğundan, sınırsız insan ihtiyaçlarını karşılamak için kıt kaynakların (ham madde, iş gücü vb.) idaresini inceleyen bir sosyal bilim dalı olarak nitelendirilir.

Fiyat mekanizması, mal ve hizmetlerin üretici ve tüketiciler arasında dağılımını ifade etmektedir.

Bir kararın fırsat maliyeti (alternatif maliyeti) , o kararın alınması sonucu vazgeçilen bir sonraki en iyi fırsat olan “ikinci en iyiyi” ifade etmektedir.

Ekonomik Birimler

Hane halkı; aynı ailede yaşayan ve ortak finansal kararlar alan tüm aile bireylerinden oluşur.

Firma; üretim faktörlerini kullanarak tüketici talepleri doğrultusunda üretim yapan birimlerdir.

Devlet; firmaların içerisinde bulunduğu piyasaları düzenleyen, mülkiyet haklarını gözeten, vergi toplayan ve bazı mal ve hizmet üretimi yapan birimdir.

Temel Kavramlar

Gayrisafi millî hasıla hangi ülkede hizmet verdiklerine bakılmaksızın, belirli bir dönemde, ülke vatandaşlarının üretmiş olduğu tüm mal ve hizmetlerin parasal ifadesidir.

Gayrisafi yurt içi hasıla ise, ülke sınırları içerisinde kimin ürettiğine bakılmaksızın, belirli bir dönemde üretilen tüm mal ve hizmetlerin parasal ifadesidir.

Enflasyon, paranın satın alma gücünün düşmesi veyahut fiyatlar genel düzeyinde meydana gelen sürekli ve düzenli artışları ifade etmektedir.

İşsizlik iş gücünün istihdam edilmemesi anlamına geldiği gibi sermayenin de istihdam edilmemesidir.

Kalkınma, bir toplumun ekonomik, sosyal, kültürel, politik ve teknolojik gelişimini ifade etmektedir.

Piyasa, bir malı satmak veya satın almak maksadıyla birbirleri ile ilişki kuran kişi veya firmaların oluşturduğu ortamlardır.

Endüstri , aynı alanda faaliyet gösteren kişi ve firmalar grubudur.

Dış ticaret açığı, net ihracatın negatif olması, yani dış satımın dış alımdan daha az olması halini; zıddı bir durum ise dış ticaret fazlasını ifade etmektedir.

Ödemeler bilançosu, bir ülkede yaşayan kişi veya faaliyet gösteren kurumların belirli bir dönemde dış âlem ile olan ekonomik ve mali işlerinin gösterildiği muhasebe tablosudur.

Cari açık , bir ülkenin ürettiğinden fazla harcama yapmasıdır.

Döviz Kuru iki farklı ulusal paranın fiyatıdır. İhracat yurt içinde üretilip yurt dışına satılan malları; ithalat ise yurt dışında üretilip yurt içine satılan malları ifade etmekte kullanılır.

Para, mal teslimatında veya borç ödemelerinde genel kabul gören mübadele aracıdır.

Pozitif ekonomi, bir ekonomik sistemin temel ekonomik fonksiyonlarını nasıl yerine getirdiği ile ilgili konuları içerir. Yani “nedir” ile ilgilenir.

Öte yandan normatif ekonomi ise ekonomik sistemin fonksiyonlarının nasıl başarılması gerektiğine yöneliktir. Yani “ne olması” gerektiği ile ilgilenir.

Ekonomi politikalarının temel hedefleri arasında etkinlik, adil gelir bölüşümü, ekonomik büyüme, istikrar ve borçlanmama yer almaktadır.

Ekonomi mikro ve makro iktisat olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Ekonomik Sistemler

İnsan topluluklarının sınırsız ihtiyaçlarının kıt kaynaklar ile idare edilebilmesine ilişkin çözüm arayışları (Hangi mal ve hizmetler, nasıl ve kim için üretilecek?) toplumların uyguladığı ekonomik sistemler ile yanıt bulmaktadır.

Sosyalist sistem, geleneksel bir yapıya sahip olmakla birlikte ekonomik sorunların merkezî hükûmet tarafından cevaba bağlandığı bir sistemdir.

Kapitalist sistem, özel mülkiyet, piyasa mekanizması, maddi teşvikler ve merkezi olmayan bir yönetim yapısının öne çıktığı bir sitemdir.

Karma sistem sosyalist ve kapitalist sistemdeki özelliklerin buluştuğu bir sitemdir.