Tüketici Davranışları
Tüketim Nedir?
Tüketim kavramı, kişilerin ihtiyaç ve isteklerinin giderilmesi amacıyla parasal ya da değer ifade eden hem ekonomiye hem de sosyal yapıya dayalı bir durumdur.
Tüketici, Müşteri ve Alıcı Kavramları
Tüketici; kişisel arzu, istek ve ihtiyaçları için pazarlama bileşenlerini satın alan ya da satın alma kapasitesinde olan gerçek kişidir. Genel olarak tüketiciler nihai/son ve örgütsel olmak üzere ikiye ayrılırlar. Nihai /Son tüketiciler, kişisel ya da ailesel istek ve ihtiyaçların giderilmesine yönelik kişilerin satın alma eyleminde bulunmasıyla gerçekleşirken, kurum ya da örgütün ihtiyaç ve isteklerinin giderilmesine yönelik gerçekleşen mal ve hizmet alanlar ise örgütsel tüketicilerdir.
Müşteri; belirli bir işletmenin belirli bir markasını , ticaret veya kişisel amaçlar için satın alan kişi veya kuruluştur. Günümüzde müşteri kavramı iç ve dış müşteri olarak ikiye ayrılmaktadır. Kurum çalışanları iç müşteri olarak tanımlanırken, dış müşteri, sunulan mal ve hizmetleri satın alan , kullanan kişi ya da kuruluşlar olarak tanımlanmaktadır. ''Müşteri Beklenti Endeksi'', müşterilerin markaya yönelik algısının nasıl yönetilmesine gerektiğine dair bilgi verirken, ''Tüketici Eğilimi Endeksi'', işletmenin pazarlama stratejisinin ne olması gerektiği hakkında verir.
Alıcı ise; kişisel olmayıp başka kişi ya da kuruluşlar adına mal ya da hizmet alımını gerçekleştiren kişidir.
Tüketici Davranışları
Tüketici davranışı; tüketicilerin ihtiyaç ve isteklerini tatmin etmek için tüketim sürecinde yürüttükleri davranışların tümüdür.
Tüketici davranışlarının birtakım özellikleri bulunmaktadır. Bunlar;
- Tüketici davranışı, motive edilmiş bir davranış şeklidir.
- Tüketici davranışı, dinamik bir süreci kapsamaktadır.
- Tüketici davranışı, mal ve hizmetlerle ilgili bir olgudur.
- Tüketici davranışı, planlı veya plansız farklı faaliyetlerden gerçekleşir.
- Tüketici davranışını gerçekleştiren kişiler çeşitli rollere sahiptirler.
- Tüketici davranışı içsel ve dışsal olmak üzere birtakım faktörler dizisinden etkilenir.
- Tüketici davranışları sadece bireysel eylemleri değil grup davranışlarını da konu edinir.
- Tüketici davranışı karmaşık bir süreci kapsamakla birlikte, zaman olgusu açısından birtakım farklılıklar gösterebilir.
Tüketici Davranışlarının Diğer Bilim Dalları ile İlişkileri
Tüketici davranışları, pazarlama disiplini ile birlikte psikoloji, sosyoloji, antropoloji, ekonomi ve hukuk gibi farklı disiplinler açısından incelendiğinde kavramın anlaşılması kolaylaşmaktadır. Söz konusu bilim dallarının ise, tüketici davranışı ile yoğun bir ilişkisi bulunmakla birlikte, davranışlar üzerinde de oldukça etkilidirler.
Tüketici Davranışı ve Psikoloji
Psikolojik süreçleri kapsayan, kişilerin algıları, tutumları, kişilik özellikleri, öğrenme şekilleri satın alma davranışı öncesinde ve satın alma sürecinde etkili olmaktadır.
Tüketici Davranışı ve Sosyoloji
Toplumların kültürel yapıları ve söz konusu yapılardan kaynaklı farklılıklar tüketici davranışlarının şekillenmesinde ve oluşmasında son derece etkilidir. Özellikle işletmeler bu ilişkiden kaynaklı sosyoloji k olgulara daha fazla önem vererek, gerekli araştırma ve stratejilerini oluşturmaktadırlar.
Tüketici Davranışı ve Antropoloji
Tarihsel süreç içerisindeki toplumların kültürleri ve kökenleri dikkate alındığında, insan topluluklarının gerçekleştirdikleri davranış biçimlerini anlamaya yönelik çabalar antropoloji bilimi ile açıklanmaktadır. Söz konusu disiplin ile, tüketici davranışlarının nedenleri, davranışın gelişmesinde etkili olan kültürel gereksinimler ortaya konmaktadır.
Tüketici Davranışı ve Ekonomi
Ülkelerin ekonomik yapıları ve durumları tüketicilerin davranışları üzerinde büyük bir öneme sahiptir. Ülke ekonomilerinin geçirdiği süreçler, piyasalarındaki çeşitli dalgalanmalar, büyüme oranları gibi çeşitli ekonomik göstergeler doğrudan ya da dolaylı bir şekilde tüketici ihtiyaç ve isteklerinde değişimlerin oluşmasına sebep olmaktadır.
Tüketici Davranışı ve Hukuk
Hem tüketiciler hem de işletmeler haklarının korunması bakımından yasal düzenlemelere ihtiyaç duyarlar.