Ticari İş Kavramı ve Ticari İş Olarak Nitelendirilmeye Bağlanan Sonuçlar - Ticari Hükümler ve Ticari Yargı

Ticari İş

Ticari iş, ticari ilişkileri, ticari olmayan (adi) ilişkilerden ayırt etmek üzere kullanılan ve TTK’da yer bulan bir kavramdır .Ticari ilişkilerin adil ilişkilerin ayrıştırılmasının temel gerekçesi, ticari hükümlerin yalnızca ticari ilişkilere uygulanacak olmasıdır. Diğer bir anlatımla, TTK ve diğer özel kanunlarda öngörülen ticari hükümler adil ilişkilere uygulanmaz .Ticari hükümler, ticari iş şeklinde nitelendirilen veya bu kategoriye dâhil olan hukuki işlem ve fiiller hakkında uygulanır.

Ticari İşin Sonuçları

Ticari işlerden kaynaklanan sorumluluğun müteselsil nitelikte olduğu karinedir. Bu husus TTK m.7’de“İkiveya daha fazla kişi, içlerinden yalnız biri veya hepsi için ticari niteliği haiz bir iş dolayısıyla, diğer bir kimseye karşı birlikte borç altına girerse, kanunda veya sözleşmede aksi öngörülmemişse, müteselsilen sorumlu olurlar .”şeklinde ifade edilmiştir. Bu hükmün amacı, kredi düzeninin ve ticari hayatta güvenin korunmasıdır. Hükümden de anlaşılabileceği üzere, taraflar bu kuralın aksini kararlaştırabilirler.

Tacir olan veya olmayan bir kimseye ticari işletmesi ile ilgili bir iş veya hizmet gören tacir, uygun bir ücret talep edebilir. Bundan başka verdiği avans veya yaptığı masraflar için ödeme tarihinden itibaren faize de hak kazanır. Bu hükme göre, ticari işletmesiyle ilgili iş yapan tacirin ücret isteyebilmesi veya avans veren yada masraf yapan tacirin bunlar için faiz isteyebilmesi önceden kararlaştırılmış olmasına bağlı değildir. Böylelikle de tacirin her zaman ticari işletmesiyle ilgili işlemleri bir ücret uğruna, avans ödemeleri ve yaptığı masrafları da ödeme veya sarfiyat gününden itibaren tahakkuk etmeye başlayan faiz mukabilinde yaptığı varsayılmıştır. Burada geçerli olacak faiz, kanuni faizdir. Zira taraflarca önceden faiz kararlaştırılmamış olduğu için tabiatıyla oranı da belirlenememiş olacaktır.

Ticari Hüküm

Ticari işlere sırası ile; emredici hükümler, sözleşme hükümleri, tamamlayıcı ve yorumlayıcı ticari hükümler, ticari örf âdet ve genel hükümler uygulanır.

Ticari Dava

Ticari faaliyetlerden doğan uyuşmazlıkların hızlı, güvenli ve doğru bir çözüme kavuşturulabilmesi açısından diğer davalara göre farklı kurallara ve kısmen farklı usule tâbi olmak üzere, ticaret mahkemelerinde görülmesi esası kabul edilmiştir. Hukuk mahkemeleri kural olarak kişiler arasındaki ihtilaflara ilişkin davalara bakan mahkemelerdir. Hukuk mahkemeleri, sulh hukuk ve asliye hukuk mahkemeleri olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Asliye ticaret mahkemeleri, asliye hukuk mahkemelerinin bir dairesi olmak üzere, adli yargı kolu içinde kurulan ihtisas mahkemeleridir.

Ticari davalar kendi içerisinde üç gruba ayrılır:

• Birincisi, tarafların tacir olup olmadığına ve işin bir ticari işletmeyi ilgilendirip ilgilendirmediğine bakılmaksızın ticari sayılan davalardır (mutlak ticari davalar).
• İkincisi, her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olması hâlinde ticari nitelikte sayılan davalardır (nispi ticari davalar).
• Üçüncüsü, yalnızca bir ticari işletmeyle ilgili olmasına rağmen ticari nitelikte kabul edilen bazı davalardır (yarı nispi ticari davalar).