Poliklinik Hizmetleri Otomasyon Sistemi
Poliklinik hizmetleri; sağlık tesislerinde, ayakta tedavi gerektiren hastalara sunulan muayene, tetkik ve tedavi işlemlerinin tamamıdır.
Poliklinikler, hastaların ayakta muayene olmak üzere, tetkik, teşhis ve tedavi hizmetlerini yaptırmak amacıyla randevulu veya randevusuz olarak hastaneye başvurdukları ilk müracaat üniteleridir.
Sağlık Bakanlığı, hastanelerde tedavi hizmetlerinde hasta memnuniyet düzeyini artırma çalışmaları kapsamında, 01.08.1998 tarih ve 23420 Sayılı Hasta Hakları Yönetmeliği’ni yayımlamıştır[1].
Yönetmeliğe göre hasta:
- Sağlık hizmetlerinden adalet ve hakkaniyete uygun olarak faydalanma
- Bilgi isteme
- Sağlık kuruluşunu seçme ve değiştirme
- Personeli tanıma, seçme ve değiştirme
- Öncelik sırasının belirlenmesini isteme
- Tıbbi gereklere uygun teşhis, tedavi ve bakım
- Tıbbi gereklilikler dışında müdahale yasağı
- Ötenazi yasağı
- Tıbbi özen gösterilmesi
- Sağlık durumu ile ilgili bilgi alma
- Kayıtların düzeltilmesini isteme
- Mahremiyete saygı gösterilmesi
- Rıza olmaksızın tıbbi ameliyeye tabi tutulmama
- Madde bilgilerin gizli tutulması
- Tıbbi müdahalede hastanın rızasının alınması
- Tedaviyi reddetme ve durdurma
- İnsani değerlere saygı gösterilmesi ve ziyaret
- Refakatçi bulundurma
- Müracaat, şikâyet ve dava haklarına sahiptir.
Sağlık Bakanlığı, bireylerin sağlık hizmeti alacakları hekimi istediği gibi seçmesine, değiştirmesine, sağlık kurumlarının buna uygun poliklinik hizmeti vermesine yönelik tedbirlerin alınması ve gerekli alt yapının oluşturulmasını sağlamak amacıyla da 17.10.2007 tarih ve 9379 sayılı Sağlık Hizmet Sunumunda Poliklinik Hizmetlerinin Hastaların Hekim Seçmesine ve Değiştirmesine İmkân Verecek Şekilde Düzenlenmesi Hakkında Yönerge'yi yayımlamıştır.
Poliklinik sekreterliği birimi, hastanın muayene olacağı hekime karar vereceği, kurumun işleyişiyle ilgili bilgi alabileceği, hasta kayıt ve taburcu işlemlerini yaptırabileceği birimi ifade eder.
Poliklinik Sekreterliğinin Görevleri
Hasta ve yakınlarını nezaket kuralları içerisinde, prosedür ve süreçler hakkında bilgilendirir ve yönlendirir.
Kurumun belirlediği renk ve özellikte kıyafet giyer ya da tanıtıcı kimlik kartı takar.
Poliklinik hizmeti veren hekimlerin günlük ve aylık çalışma takvimi konusunda hasta ve yakınlarına bilgi vererek, hekim tercihi belirtmeyen hastaları, şikâyetlerine uygun uzmanlık dalındaki en az hasta sayısı olan hekime yönlendirir.
Hastanenin ve polikliniğin çalışma esaslarına uyarak, çalıştığı yerin tertip ve düzenini sağlar, kullandığı malzemeyi koruyarak işlerini aksatmadan tamamlar.
Hastaneye yapılan bütün başvurularda, aynı hasta kayıt numarası kullanılır.
Poliklinikte meydana gelebilecek teknik arızaları ve acil durumları ilgili birimlere bildirir. Poliklinik hizmetlerinde kullanılan sarf malzeme ve basılı formların stok kontrolünü önceden yaparak, azalan malzeme ve formları hastane içerisindeki ilgili birimlerden temin eder.
Hastanelerin poliklinik çalışma esaslarına göre günlük hasta muayenesini düzenler, muayene randevusu vererek ilgili kayıtları tutar.
Hekim tarafından istenildiği durumlarda, hasta dosyasını arşivden getirterek dosyayı zimmetle teslim alır ve tamamlanmış dosyaları yine zimmetle arşiv bölümüne teslim eder.
Polikliniğe başvuran bütün resmî ve ücretli hastaların kayıt, kabul ve çıkış işlemlerini hastane bilgi yönetim sistemine (HBYS) kayıt eder.
Hasta Kayıt / Kabul Modülü:İlk müracaat başvurusu,kayıtlı hasta başvurusu,MHRS (merkezî hastane randevu sistemi) ile başvuru HTS (hasta tanıtım sistemi) aşamalarından oluşur.
Poliklinik hasta kayıt sisteminin avantajları:
- Öncelikle sağlık personelinin verilere erişimini kolaylaştırarak verimliliği artırır.
- Hasta bilgilerine elektronik ortamda ulaşabilmeyi sağlar.
- Hizmet kalitesini ve üretkenliği artırır.
- Maliyeti düşürerek, hem maliyetten hem de zamandan tasarruf etme imkânı sağlar.
- Karar analizi, hatırlatma, risk yönetimi gibi kâğıda dayalı geleneksel HBYS’lerde bulunmayan diğer akıllı özellikleri klinisyene sunabilir.
- HKS (Hasta Kayıt Sistemi) ,hasta kayıtlarının yaratılması, kullanılması, depolanması ve istendiğinde geri getirilmesi işlemlerini yerine getiren bir sistemdir.
- Hastanın sevki, ilgili poliklinikteki doktora otomatik olarak yapılır.
- Eğer hasta ücretli hasta ise veya fark ödemesi gerekiyorsa sistem üzerinden ücret kontrolü de sağlanabilir.
Hizmet Girişi (İstem) Modülü: Hasta tıbbi bilgi girişi,hasta hizmet bilgi girişi (hizmet istemleri),radyoloji -nükleer tıp görüntüleme hizmetleri,kan bankası istemleri,konsültasyon istemleri,laboratuvar istemleri şeklinde gerçekleştirilir.
Taburcu (Çıkış) İşlemleri Modülü: Muayenenin sonlandırılması,rapor verilmesi,yatış verilmesi,başka merkeze sevk işlemi şeklinde gerçekleştirilir.
PACS (Picture Archiving and Communication System) Görüntü Arşivleme ve İletişim Sistemi; cihazlardan alınan tıbbi görüntülerin arşivlenmesi, saklanması, erişim ve dağıtımı için kullanılan yönetim sistemleridir.
Dünyada en yaygın kullanılan tıbbi dijital görüntü ve iletişim PACS Sistemi DICOM(Digital Imaging and Communications in Medicine)’dur. DICOM; tıbbi dijital görüntü ve iletişim sistemleridir.
PACS’ın hasta açısından avantajları ;Hasta açısından en önemli avantajları, hastanın tüm görüntüleri bilgisayarda saklandığı için, önceki görüntülerle karşılaştırma yapılarak daha sağlıklı tıbbi değerlendirmeler yapılabilir,yanında taşıma zorunluluğu ortadan kalkar ve filmler yıllarca saklanabilir.
Hastane açısından en önemli avantajları, film maliyetleri ve filme bağlı diğer maliyetler (banyo, solüsyon vs.) azaltılarak, maddi tasarruf,arşivleme kolaylığı sağlar, bütün filmler bilgisayarda saklandığından arşive yerleştirme ve arşivden film bulma sorunlarını ortadan kaldırır, özellikle adli vakaların yıllarca saklanma zorunluluğu nedeni ile verilere istenilen zamanda ulaşılır ve gerekli birimlere aktarma çalışmaları hızlı bir şekilde yürütülür. Hekimler, network aracılığı ile daha kaliteli görüntü izleyebilir ve sağlıklı değerlendirmeler yapabilirler.