Sağlık Enformasyon Sistemleri
Sağlık bilişim sistemleri , tedavi edici ve koruyucu sağlık hizmetleri ile ilgili bilginin üretilmesi, üretilen bilginin iletilmesi, yönetilmesi, sunulması ve etkin bir şekilde kullanılması için oluşturulan yazılım ve donanım yöntemlerine verilen addır.
Bilgi sistemlerinin sağlık alanında kullanılması teknolojinin gelişmeye başlamasıyla birlikte artmış ve önem kazanmıştır ancak sağlıkta hasta kayıtlarının tutulması insanlık tarihi kadar eskidir.
Türkiye’ de bilişim sistemlerine geçiş Herman Hollerith tarafından 1860 tarihinde geliştirilen delikli kartların kullanılmasıyla olmuştur.
MEDULA sistemi; sağlık kurum ve kuruluşlarının iç süreçlerine müdahale etmeksizin GSS ile sağlık kurum ve kuruluşları arasında, faturaları elektronik olarak toplamak, sunulan hizmetlerin ödemesini gerçekleştirmek amacıyla geliştirilen bütünleşik bir sistemdir.
Veri ve enformasyon bulundukları organizayonlara göre birbirinden ayrılırken enformasyon ve bilgi arasındaki fark sadece yorumlamayla ortaya çıkar.
Bilişim sistemleri girdi, işlem, çıktı, depolama ve dağıtım olmak üzere beş aşamada bilgi oluşturma sürecini gerçekleştirir.
Sağlık bilişimi, sağlık bakım hizmetlerinin sunulmasında kullanılan verilerin, enformasyona ve bilgiye dönüştürülmüş şeklidir.
Sağlık kuruluşları, bilişim teknolojilerinden, etkinliği ve verimliliği çoğaltmakla beraber dört konuda faydalanmaktadır. Bunlar; bilgiyi değerlendirme, sistem analizi, sistem kurma, sistem değerlendirmedir.
Sağlık Bilgi Sistemlerinin 2014 yılı sonuna kadar, sağlık verilerinin bir çatı altında planlanması ve yönetilmesi için Sağlık -NET’i geliştirmek, e -sağlık uygulamalarına erişimi artırmak ve yaygınlaşmasını sağlamak amacıyla, sağlık bilişim standartlarını yürütmek, geliştirmek, görüntülemede uzaktan sağlık hizmet sunumunu ve kronik hastaların takibini yapabilmek için, Tele -tıp ve Tele -sağlık sistemlerinin devlet hastanelerinde kullanımını en az %15’i düzeyine getirmek hedeflenmiştir.
Bilgi sistemleri kullanımda, özellikle iletişim ve bilgisayarın gelişimiyle büyük bir değişim yaşanmış ve ve sağlık hizmetlerinde de patoloji, radyoloji, kardiyoloji, diş hekimliği gibi teşhis ve tedavinin yanı sıra, cerrahi konularda uzaktan ameliyatların robotlar aracılığıyla gerçekleştirilmesine kadar geniş bir kullanım alanına sahip olmuştur.
Sağlık bilişim sistemleri, tedavilerin tanımlanması, seçilmesi ve geliştirilmesi ile ilgili önemli bir çalışmadır ve Teşhis Tedavi Sistemleri (TTS) ve Klinik Bilgi Sistemleri (KBS) olmak üzere iki bölümde değerlendirilmektedir.
Klinik karar destek sistemleri, hasta ile ilgili en güncel bilgileri sunar, hasta tedavi planları girilirken ilaç etkileşimi, ilaç alerjisi gibi durumlar için uyarı verir ve hastalık tanılamasında test ve muayene sonuçlarına göre yönlendirmelerde bulunarak doktorların hastalarıyla ilgili en iyi kararları verebilmelerine yardımcı olabilmek için geliştirilmiş bir bilişim sistemidir.
Teletıp sağlık hizmetlerinin alınması ve verilmesinde uzaklığın sorun olduğu durumlarda kullanılan bir bilgi sistemidir.
Bir yapay zeka uygulaması olan Sanal Gerçeklik yönteminde bilgisayar ortamında oluşturulan ve gerçek dünya örnek alınarak insan algılaması çeşitli tekniklerle artırılabilmekte, daha fazla gerçeklik hissi uyandırılabilmektedir.
Teşhis Tedavi Sistemleri de teşhis ve tedaviye destek sağlayan görüntüleme ve laboratuar teşhis sistemleri ve diğer uygulamalardan meydana gelmektedir.