Viroloji Biliminde Laboratuvar Gereksinimleri Ve Uygulamaları
Viroloji Laboratuvarında Çalışma Koşulları
İzolasyon
Dünyanın neresinde olursa olsun Viroloji laboratuvarları, hücre laboratuvarları, virus inokulasyonun gerçekleştirildiği laboratuvarlar çok iyi izolasyon özelliğine sahip olmalıdır.
Sterilizasyon
Sterilizasyon, bir madde veya biyolojik ürünün içerisindeki ya da herhangi bir cismin üzerinde bulunan mevcut bütün mikroorganizmaların (apatojen ve patojen) kesin bir şekilde öldürülmesi olarak tanımlanmaktadır.
Dezenfeksiyon –Dekontaminasyon
Herhangi bir maddenin içerisinde veya herhangi bir cisim üzerinde bulunan, organik madde ve patojen karakter gösteren mikroorganizmaların tamamının yok edilmesi amacı ile çeşitli fiziksel ve kimyasal maddelerin uygulanması işlemine ise dezenfeksiyon adı verilmektedir. Kontamine ortamlardaki mikroorganizmaların çeşitli yöntemler sterilizasyon öncesinde kabul edilebilir sterilite güvence düzeyini sağlayacak ölçüde elimine edilmesi işlemine ise dekontaminasyon adı verilmektedir.
Laboratuvar Donanımı
Viroloji laboratuvarlarında kullanılan araç gereçleri, cihazları aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkündür.
Cam ve plastik malzemeler (erlenler, beherler, mezürler, lam lameller, puar, şişeler, petri kutuları, pipetler, balon jojeler, santrifüj tüpleri, enjektör filtreler, iç yüzey fırçaları, dış yüzey fırçalarıvs.)
Metal malzemeler (spatül, pipet kutuları, amyant tel, kimyasal ve steril cam malzeme dolapları, bunzen beki, vs.)
Cihazlar (biyogüvenlik kabini, hassas terazi, pH metre, sterilizatör, otoklav, saf su cihazı, mikrodalga fırın, inkübatör, buzdolapları, su banyosu, santrifüj, soğutmalı santrifüj, derin dondurucular, mikroskop, invert mikroskop, homojenizatör, vortex, mikropleytshaker, membran filtre, vs.)
Diğer malzemeler (havan ve havaneli vs.)
Temel Cihazlar ve Malzemeler
Santrifüjler
Temel olarak bir ayırma yöntemi olarak kullanılan ve yüksek devirde dönerek oluşturulan merkezkaç kuvvetiyle farklı yoğunluklara sahip olan maddelerin ayrılmasını sağlayan alete santrifüj, bu işlemin gerçekleştirilmesine ise santrifügasyon adı verilir.
Viroloji laboratuvarlarında kullanılan santrifüjler kullanım amaçlarına göre; Genel amaçlı santrifüjler, Soğutmalı santrifüjler, Yüksek devirli santrifüjler, Ultrasantrifüjler olmak üzere dört temel grupta toplanabilmektedir.
Mini Spin santrifüj
Mikropleyt santrifüjleri
Biyogüvenlik Kabinleri
Tip-1, Tip -2, Tip -3 ve Tip -4 olmak üzere farklı özelliklere sahip 4 ayrı biyogüvenlik kabini bulunmaktadır.
Mikroskoplar
İnvert mikroskoplarda genellikle 4x10, 10x10 veya 20x10 büyütme değerleri kullanılmaktadır.
Floresan mikroskoplar
Cisimlerin kendilerine gelen ışınları ve bu ışınlardakinden farklı dalga boylarını yansıtmaları olayına floresan; belli floresan maddelerin uygun dalga boyundaki ışık altında doku kesitlerinin görülebilirliğini sağlayan mikroskoba ise floresan mikroskop denir.
Elektron mikroskop
Virusların temel ve detaylı yapılarının incelenmeleri amacı ile kullanılan mikroskop çeşidi Elektron mikroskoptur.
Derin Dondurucular
Derin dondurucular çok düşük derecelerde muhafaza edilmesi gereken numune ve malzemelerin (hücre, virus, doku, enzim, protein) saklanması için kullanılmaktadır.
Homojenizatörler
Emülsiyon özelliği kazandırılmış solüsyonların bu durumunun uzun süre korunabilmesi için sürekli olmayan fazı oluşturan sıvının çok küçük zerreciklere parçalanması işlemine homojenizasyon adı verilmektedir.
Havan
Katı maddeleri küçültüp toz haline getirmek amacı ile kullanıldığı gibi katı bir maddeyi herhangi bir sıvı içerisinde ezerek dağıtmak amacı ile kullanılmaktadır.
Doku Parçalayıcılar
Dokular ve parçalanması zor hücreler de dahil olmak üzere numunenin hızlı ve etkin homojenizasyonun sağlanabilmesi amacı ile kullanılmaktadır.
Ultrasonik Homojenizatör
Çok hızlı ve seri şekilde titreşim özeliği gösteren ve çözelti içerisinde kabarcıkların hızla oluşmasına ve çökmesine neden olan bir ultrasonik prob içermektedir.
Karıştırıcılar ve Çalkalayıcılar
Farklı hacimlerdeki tüplerdeki hücrelerin veya çeşitli kimyasalların, numunelerin süspanse edilmesi amacı ile hızı ayarlanabilen ve orbital hareket eden tüp çalkalayıcılar kullanılmaktadır.
Manyetik Karıştırıcı
Geniş dairesel düz bir tablası üzerine konabilen özellikle cam kabların içerisindeki sıvıların oluşturulan manyetik alan etkisiyle karıştırılmasını sağlayan laboratuvar cihazıdır.
Orbital Çalkalayıcı
Laboratuvar çalışmalarında farklı şekil ve hacimde cam kaplar içerisindeki sıvıların homojen olarak çalkalanması için uygun yapıda olan Orbital çalkalayıcılar sallayıcı tabla üzerine konan erlen veya balon jojeyi bağlama çubukları ile tespit ederek, içindeki sıvıları doğrusal veya dairesel hareketle homojen olarak sallayan bir laboratuvar cihazıdır.
Su Banyosu
Laboratuvarlarda kimyasalların ve biyolojik ürünleri kontrollü olarak ısıtılması işlemlerinde kullanılır.