Tasarımda Tekrar

Tekrar Nedir?

Kelime anlamıyla tekrar, bir nesnenin ya da bir unsurun aynen ya da bir benzerinin bir ya da birden fazla tekrarını içerir. Bu tekrar unsurlar bir araya geldiklerinde kendi aralarında belli bir uyumu doğuracağından tasarıma da bir düzen, bir ahenk getirir. Tekrardan kasıt, tasarımı oluşturan dokuların, renklerin, formların ya da aralıkların aynen ya da hemen hemen bir benzerinin tekrarının yapılmasıdır. Ancak, bu unsurların tekrarında kullanılacak aralık, boşluk ya da yönler farklı olabilir. Tasarımda kullanılacak unsurların hangi oranda ve ne sıklıkla ya da aralıkla yapılacağı tasarımdan istenen amaca göre tasarımcı belirler.

Tekrar Çeşitleri

Tekrar, benzer formların, biçimlerinin, renklerinin, dokularının belli yöntem ve tekniklerle bir araya gelerek birden fazla sayıda çoğaltılmasıdır. Tekrar, hem formların hem de formları oluşturan parça ve birimlerin strüktürel bir yapı oluşturacak şekilde tekrarını içerir. Tekrarların bu şekilde çeşitlendirilmesi ile tekrar çeşitliliği ortaya çıkmıştır. Tekrar çeşitliliği genel olarak üç şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bunlar; tam tekrar, değişken tekrar, aralıklı tekrardır.

Tam Tekrar

Tam tekrar, tasarımı oluşturan unsurlar arasındaki, ölçünün, aralığın, dokunun ve rengin aynı yönde birden fazla tekrar etmesidir. Tam tekrarda tüm ögeler bütün özellikleriyle tekrar etmektedir.

Sıklıkla süsleme sanatlarında kullanılan tam tekrar yöntemi tekstil ve moda tasarımı alanında da kullanılmaktadır

Değişken Tekrar

Tasarımı oluşturan unsurların sabit kalıp bu unsurlar arasındaki boşluk, aralık ve yönün değişmesi veyahut tam tersi olarak boşluk aralık ve yönün sabit kalarak formu oluşturan ögelerin az ya da ufak farklılıklarla tekrar edilmesi ile değişken tekrar oluşturulur.

Aralıklı Tekrar

Bu tekrar yönteminde tekrarı yaratan unsurların arasına farklı veya zıt farklı bir unsur tasarıma girmesiyle yaratılır. Araya giren farklı veya zıt unsur, tasarıma belirli aralılarla ya da aralıksız olarak yerleştirilebilir. Tasarımda tekrardan yaratılan biçim, diğer tekrar ilkelerde olduğu gibi belli akslar ve eksenler üzerine kurularak kurgu yaratılır.

Tasarımda Tekrar Oluşturma

Birbirine eş ya da birbiri ile bağlantılı benzer formların, bir araya gelerek iki ya da üç boyutlu yüzey üzerinde yapı oluşturmasına strüktür denir. Strüktür oluşturmada tasarımı oluşturan unsur ya da birim, strüktürü oluşturan en temel yapıdır. Birimlerle birlikte kullanılan ara elamanlarla tasarıma sonsuz uygulama çeşitliliği doğmuştur. Bunlardan biri de tekstil ve moda tasarımı alanıdır. Tasarımda strüktür ve tekrarlarla gelen biçimsel çeşitlilik, tasarım oluşturma sürecinde tekrar oluşturma yöntemlerini de zenginleştirmiştir. Form Tekrarı

Formun olduğu gibi bir kez daha ya da birden çok tekrar edilmesi form tekrarını doğurur. Formu oluşturan parça veya birim aynı kalarak tekrar renk ve doku üzerinden sağlanır.

Doku Tekrarı

Doku tekrarında tasarımı oluşturan tüm dokular aynı kalır sadece tekrar eden formlarda ya da formu oluşturan ölçü, biçim ve renklerde farklılık yaratılır. Farklı geometrik formlar kullanılmasına karşın formu oluşturan yapının dokusu olduğu gibi diğer formlar içerisinde kullanıldığı bir tekrar çeşididir.

Renk Tekrarı

Renk tekrarında tasarımı oluşturan biçim ve formların biçim, ölçü ve dokuları değişik kullanılırken renk aynen bırakılır. Yani, tekrar eden unsurların form yapısı değişkenlik gösterirken renk aynı kalmaktadır.

Simetri

“Birbirine bakan, bakışım” olan simetri de bir tekrardır. Yani, merkez olarak alınan bir noktanın karşılıklı olarak aynı mesafede bulunan iki benzer parçasının birbirine göre eşitidir. Birbirine bakışık olan bu eşit parçalar, tam ve eşit orandadır. Bu anlamıyla simetri de bir tekrar yöntemidir. Ancak her tekrar bir simetri değildir. Tekrar yönteminde formda, renkte ve ölçüde kullanım amacına göre farklılıkların olabileceği hiç unutulmamalıdır. Yani her simetri bir tekrarken, her tekrar bir simetri değildir.

Tekstil moda tasarımı alanında da simetrik oluşumlar, giysi tasarımının rahat dengelendiği düzenler arasındadır. Giysi tasarımında denge, simetri ile sağlanabileceği gibi asimetrik ya da zıtlıklarla da denge sağlanabilir.

Giysi tasarımında, tasarımı oluşturan elemanlar üzerinde simetri oluşturmada çeşitli şimetri yöntemleri kullanılabilir. Ancak en çok kullanılanlardan ikisi şunlardır:

1.İki yönlü simetri:

Tasarımı oluşturan unsurların ortak bir eksen etrafında denge oluşturacak biçimde yerleştirilmesi ile oluşturulan düzenlemelerdir.

2.Merkezi simetri:

Tasarımı oluşturan unsurların bir noktada kesişen iki ya da daha fazla eksen etrafında yerleştirilmesi ile oluşturulan simetrik düzenlemelerdir.

Tekrar Alıştırmaları

Bu bölümde tekrar alıştırmalarına yer verilmiştir.