Tasarımın Yapısal Özellikleri VII: Denge, Uyum, Simetri
Denge, en küçük organizmadan sonsuz evrene kadar yaşamın en belirleyici öğesidir.
Bireyin toplumsallaşma sürecinde dini ve felsefi öğretilerde üzerinde ısrarla durulan denge öğretisi, yaşamımızı düzenleyici ve bize yol gösterici olgudur.
Dengesiz bir yaşam, dengesiz bir toplum ve dengesiz bir çevre ancak sorun üretir.
Doğal dünyayı kurgulayan birey tasarım var ederken, dengeyi bilinçli ya da bilinçsiz olarak zihninde kurgular.
Denge kim zaman simetrik, kimi zamanda asimetrik olabilir.
Dengenin Yaşamdaki Etkinliği
Denge kavramı, iki karşıtlığın ve ağırlıklarının eşit olması demektir.
Denge denge, yaşamdaki bütün olumsuzlukları eşitleyen kavramdır.
İnsan bünyesi doğadaki denge gibi işler.
İnsanlık tarihi boyunca her kültür ve öğretide aşırıya kaçmak olumsuzlaşırken, dengeli olmak vurgulanmaktadır.
Denge, bir toplum içerisinde yaşamanın ön koşuludur.
Sonsuz büyüklükteki evren ve içerisinde yaşadığımız küçücük dünya dengeyle varlığını sürdürmektedir.
Sağlıklı bir insan bedeni dengeyle mevcuttur.
Tasarımda olduğu kadar yaşamdaki zıtlıklarda da denge aranır.
Tasarımda Denge: Simetri, Asimetri
Başarılı bir tasarımda dengeye bağlı olarak simetri ya da asimetri söz konusudur.
Simetri, bir tasarımda eşit oranda olan aynı biçimsel yapıdaki dengedir. Asimetri ise birbirine eşdeğer bir yapı ve eksene bağlı olmayan denge söz konusudur.
Bir tasarımda kurgu ve yapılandırma açısından simetrik veya asimetrik denge sağlanabilir.
Bir tasarım düzleminin simetrik veya asimetrik denge açısından değerlendirilmesinde; tasarımcının düş dünyası ve tasarımın içeriği belirleyici rol oynamaktadır.
Simetrik olmayan her tasarım asimetriktir.
Başarılı bir tasarımda iyi örgütlenmiş bir denge vardır.
Tasarımda denge, içeriğe aykırı bir etkide olmamalıdır.
Tasarımda denge: tüm tasarım öğelerinin uyumlu birlikteliğine bağlı olan görsel hiyerarşiyle sağlanır.
Temel Tasarımda Simetri
Simetrinin bir düzlemdeki varlığı, hayalî çizginin her iki tarafında eşit olabilen görsel unsurdur.
Simetrik denge açısından bir tasarım tekrar eden tüm öğeler, çok sesli bir birliktelikte ve uyum içerisinde yüzeyin ritmini yansıtır.
Simetrik bir tasarımda tekrarın etkinliği vardır.
Simetrik denge açısından boşluk değerlendirmesi, tasarım yüzeyinin her iki tarafında da eşittir.
Temel Tasarımda Asimetri
Asimetri, tasarım düzleminde birbirine eşit olmayan biçimsel yapıdır.
Asimetrik dengede önemli olan şey, görsel unsurlar arasındaki orantısal ilişkilerin iyi sağlanmasıdır.
Her başarılı tasarımda, asimetrik dengeye bağlı olarak iyi örgütlenmiş bir yüzey vardır.
Anlam Üretmede Simetri
Simetri, tasarımcının içerikle kurduğu ilişkiye göre bir tasarım sürecine dahil edilebilir.
Simetrik dengenin bir tasarımdaki etkisine bağlı olarak farklı biçim dilleri oluşturulabilir.
Simetrinin bir tasarımdaki varlığı; yüzeyin bir bölümünde yer alabileceği gibi, tüm tasarım yüzeyini de kapsayabilir.
Tasarımda yer verilecek simetri, tasarımcının içeriğe nasıl bir perspektiften baktığı ve nasıl bir görsel mesaj iletmek istediğine bağlıdır.
Tasarımı Kısmen Kapsayan Simetri
Tasarım yüzeyinin sadece bir veya birden fazla bölümünde simetriye yer verilmesi, tamamen tasarım sürecinde alınan kararlara göre değişkenlik gösterebilir.
Asimetrik dengenin yer aldığı bir tasarımda, bir ya da birden fazla öğe de tasarım düzlemine simetrik olarak yerleştirilebilir.
Bir tasarım yüzeyindeki bir veya birden fazla görsel öğeyi kendi içinde simetrik bir yapıda tasarlamak, tasarımda asimetrik denge oluşturma adına değer taşıyabilir.
Tasarımı Tamamen Kapsayan Simetri
Kimi tasarımlarda tasarımcı kendisine sunulan tasarım yüzeyini tamamen simetrik kurgulayabilir.
Tasarımda simetrik denge, öğelerin uyumlu birlikteliği ile oluşur.
Tasarımda benimsenebilen simetrik kurgu yapısı, tasarımcının tavrı, tarzı ve hedefi doğrultusunda ortaya çıkmaktadır.
Tasarımda, simetrinin içerikle nasıl bir ilişki kurduğudur.
Anlam Üretmede Asimetri
Asimetrik kurguda, zıtlıkların uyumsuzluğu/uyumu söz konusudur.
Tasarımcı, bir tasarımda asimetrik bir denge kurgularken bilinçli ya da bilinçsiz olarak bir görsel hiyerarşiyle karşı karşıyadır.
Asimetrik tasarım düzensizlikten hareketle, düzen sağlamaktır.
Tasarımın biçim diline yansıyan asimetrik tavır, içerikle de sıkı bir ilişki içindeyse, tasarımın vurgusunu güçlendiren bir etki yaratır.
Asimetrik denge, kuralsızlığın kuralıdır.
Postmodern kültür, asimetriyle yakın bir ilişki içindedir.