Hayat Dışı Sigortacılık

Sigorta konularını çeşitli şekilde sınıflandırmak mümkündür. İlk sınıflandırmada sigorta branşları, zorunlu olarak yapılıp yapılmamasına bağlı olarak “özel sigortalar” ve “zorunlu sigortalar” şeklinde yapılabilir. Özel sigortalar, kişilerin menfaatlerini çeşitli risklere karşı teminat altına alan sigortalardır. Kişinin isteğine bağlı olan bu sigortalar dileyen herkes tarafından yaptırılabilen sigortalardır. Gerek sigorta prim portföyünün büyümesi ve fon oluşturulması, gerek sigorta bilincinin yaygınlaşmasının sağlanması, gerekse kamu ve üçüncü şahısların yararlarının korunması açısından bazı sigorta türleri zorunlu hâle getirilmiştir. Türkiye'de zorunlu sigortaların başında, Trafik Sigortası ile Zorunlu Deprem Sigortası yer alır.

Bir diğer sınıflandırma ise sigortalanan riskin süresinin kısa vadeli ve uzun vadeli oluşuna göre yapılır. Bu sınıflandırma türünde sigorta branşları; “hayat sigortaları” ve “hayat dışı sigortalar” olarak sınıflandırılır. Hayat dışı grupta yer alan sigortalar kısa vadelidir ve dolayısıyla kısa süreli risklere teminat sağlar.

Hayat dışı sigortalar, işletmelerin ve bireylerin varlıklarını tehdit eden ve para ile ölçülebilen risklere karşı, belli bir prim karşılığında sigorta güvencesi altına almayı sağlar.

Bir hasarın geçekleşme olasılığı, sektörde veya sigorta şirketlerinde yer alan aktüerler aracılığıyla, uygun matematiksel ve istatistiksel yöntemler kullanılarak tespit edilir ve buna göre prim tutarı belirlenir. Hasarın gerçekleşmesi hâlinde hasar tam ise sigorta bedelinin tamamı, kısmi ise onarım bedeli sigortalıya ödenir.

2007 tarihli, Sigorta Branşlarına İlişkin Tebliğ’de hayat dışı sigorta branşları kaza, hastalık/sağlık, kara araçları, su araçları, nakliyat, yangın ve doğal afetler, genel zararlar, kara araçları sorumluluk, genel sorumluluk, kredi, finansal kayıplar ve hukuksal koruma sigortası başlıkları altında sınıflandırılmıştır. Bununla birlikte kaza sigortaları, kara yolu yolcu taşımacılığı koltuk ferdî kaza sigortası ve ferdî kaza sigortası şeklinde; hastalık/sağlık sigortaları sağlık sigortası ve seyahat sağlık sigortası şeklinde; nakliyat sigortaları, emtia nakliyat sigortası ve kıymet sigortası olarak; genel zararlar sigortası, cam kırılması sigortası, hırsızlık sigortası, makine montaj sigortası, dolu sera sigortası, devlet destekli bitkisel ürün sigortası, devlet destekli hayvan hayat sigortası, devlet destekli kümes hayvan hayat sigortası, devlet destekli sera sigortası, devlet destekli su ürünleri sigortası, hayvan hayat sigortası, kümes hayvanları hayat sigortası şeklinde; kara araçları sorumluluk sigortaları, zorunlu kara yolu taşımacılık mali sorumluluk sigortası, karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortası ve motorlu kara taşıtları ihtiyari mali sorumluluk sigortası şeklinde; genel sorumluluk sigortaları, işveren mali sorumluluk sigortası, üçüncü şahıslara karşı mali sorumluluk sigortası, asansör kazalarında üçüncü şahıslara karşı mali sorumluluk sigortası, tüpgaz zorunlu sorumluluk sigortası, tehlikeli maddeler zorunlu sorumluluk sigortası, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası, zorunlu sertifika mali sorumluluk sigortası, mesleki sorumluluk sigortası ve kıyı tesisleri deniz kirliliği zorunlu mali sorumluluk sigortası şeklinde alt başlıkları içerirler.

Yukarıda adı geçen sigorta branşlarına ait teminat dışı âaller, tazminat ve diğer konulara ilişkin çeşitli hükümler sigorta genel şartları içinde detaylı olarak yer alır.